Gemeente Amersfoort

Onderzoeksrapport ketelwagenincident afgerond

datum: 15 oktober 2002

Burgemeester Van Vliet-Kuiper heeft vandaag het evaluatierapport van het onafhankelijk onderzoeksbureau de B&A Groep naar de rampenbestrijding en crisiscommunicatie van het ketelwagenincident op 20 augustus 2002 in ontvangst genomen. Samenvattend stelt de B&A Groep dat de gemeente Amersfoort en de operationele diensten adequaat hebben beslist en gehandeld. Daarnaast oordeelt het bureau dat de gemeentelijke rampenbestrijdingsorganisatie matig heeft gefunctioneerd en op onderdelen verbetering behoeft. Het college zal op 30 oktober in een extra raadsvergadering discussiëren met de raad over de conclusies en de aanbevelingen voor de verbeteringen van de rampenorganisatie die door het bureau zijn gedaan.
In een eerste reactie zegt burgemeester Van Vliet-Kuiper dat de gemeente op basis van het onderzoek en de signalen vanuit de stad opnieuw kritisch gaat kijken hoe de rampenbestrijdingsorganisatie moet worden aangepast. De burgemeester vindt het "verheugend dat het onderzoek de keuze van Amersfoort voor `veiligheid voor alles' bevestigt".

Verbeteringen
De onderzoeksopdracht aan de B&A Groep was toegespitst op de werking van het gemeentelijke rampenplan. Vragen over de technische aspecten en de toedracht van het incident met de lekkende ketelwagen zullen in het rapport van de Raad voor de Transportveiligheid moeten worden beantwoord.
Het onafhankelijke evaluatierapport richt zich dan ook op vier aspecten van de Amersfoortse rampenbestrijdingsorganisatie, te weten:
- de voorbereiding op rampen;

- de operationele incidentbestrijding door brandweer, politie en andere hulpverleningsdiensten (`de werkvloer');
- de informatievoorziening en voorlichting aan pers en publiek tijdens en na het incident;

- de besluitvorming door het beleidsteam en de coördinatie door de gemeente en de operationele diensten (crisismanagement).

Het onderzoeksbureau trekt op deze punten onder meer de volgende conclusies.

De voorbereiding op de rampenbestrijding in Amersfoort is, mede dankzij een forse inhaalslag de afgelopen jaren, redelijk goed op orde. Meer aandacht zal moeten worden besteed aan de samenwerking tussen de diverse disciplines en de betrokkenheid van de spoorwegorganisatie(s) en de calamiteitenzender. Ook moet worden bekeken of de huidige personele capaciteit voldoende is voor een adequate rampenbestrijding.

De operationele incidentbestrijding is niet op alle vlakken goed verlopen. Met name het gebrek aan voldoende en adequate bezetting van de diverse crisisstaven heeft geleid tot gebreken in de informatievoorziening op operationeel niveau. Uit het rapport blijkt dat het Regionaal Operationeel Team (ROT), dat een spilfunctie zou moeten vervullen in de coördinatie op de `werkvloer', zijn rol niet volledig waarmaakt. Lof is er voor het professionele handelen van de politie in de eerste hectische periode. De technische aanpak - het dichten van lek - door ondermeer de brandweer is deskundig en voortvarend. Ook de beslissing om de waarschuwing over het eventueel ontbreken van een essentiële component in de lading acrylnitriel serieus te nemen is juist. Het rapport concludeert echter wel dat het Coördinatie Team Plaats Incident (CTPI) te lang ongestructureerd heeft gefunctioneerd. Daarnaast heeft het (te) lang geduurd tot de afzetting van het 500-metergebied sluitend was. Hierdoor is verwarring bij de bevolking ontstaan.

De onderzoekers hebben waardering voor de snelheid waarmee de communicatie richting publiek en pers ter hand is genomen. Wel wordt opgemerkt dat de boodschap `voorzorgsmaatregelen, geen direct gevaar', gelijk met de melding `binnen blijven en ramen en deuren sluiten' een onmogelijke boodschap is om aan de bevolking over te brengen. In het rapport wordt geconstateerd dat er te weinig menskracht was om de grote informatievraag van de (landelijke)pers en het publiek te kunnen verwerken en dat inzet van buiten de gemeente had moeten worden gevraagd. Ook zal er in het vervolg meer oog moeten zijn voor de zeer diverse doelgroepen (bewoners, bedrijven, winkels) met verschillende informatiebehoefte. Complimenten zijn er voor de nazorg die direct en zorgvuldig in gang is gezet.

De besluitvorming in het beleidsteam (BT) wordt aangemerkt als ordentelijk en onder goed voorzitterschap. De snelle alarmering van de rampenorganisatie door de brandweer krijgt waardering. Het meest kritieke moment in de besluitvorming door het BT is het afgeven van het sein veilig en het herroepen daarvan korte tijd later. De onderzoekers concluderen dat dit sein te vroeg is afgegeven zonder dat er een duidelijk beeld was van de consequenties van deze boodschap. Tegelijkertijd stellen de onderzoekers dat - op basis van de toen beschikbare informatie - het herroepen van het sein een juiste beslissing was.

Meer informatie
Op de website van de gemeente Amersfoort, www.amersfoort.nl, is vanaf vandaag het complete onderzoeksrapport van de B&A Groep te downloaden. Ook alle andere informatie over het incident met de ketelwagen op 20 augustus 2002 is via een button op de homepage toegankelijk. In de gemeentelijke Informatiewinkel in De Observant, Stadhuisplein 7, kunnen belangstellenden het rapport inzien.
De omwonenden, bedrijven en winkels in het 500-metergebied en de inwoners van het Soesterkwartier zullen begin volgende week per post een Stadsbericht Extra ontvangen, waarin de inhoud van het rapport is samengevat.
Op maandag 28 oktober van 14.00 tot 16.00 uur is een inloopbijeenkomst met de operationele diensten (brandweer, politie en geneeskundige dienst) georganiseerd in de brandweerkazerne aan de Kleine Koppel 35 voor omwonenden en inwoners van het Soesterkwartier. Op maandag 28 oktober van 20.00 tot 22.00 uur kunnen Amersfoorters hun vragen en opmerkingen kwijt tijdens een virtuele bijeenkomst via de website van de gemeente. Burgemeester van Vliet en loco-burgemeester Brink zullen tijdens dit forum on-line zijn.
Op woensdag 30 oktober zal de gemeenteraad vanaf 20.00 uur in een extra raadsvergadering praten over de conclusies en aanbevelingen van het evaluatierapport.

.