NETWERK NOTARISSEN
www.netwerknotarissen.nl
Nieuw erfrecht voor huiseigenaren
Vanaf 2003 wordt het nieuwe erfrecht van kracht. Als belangrijkste
verandering geldt dat de echtgenoot van een overleden persoon vergaand
wordt verzorgd (beschermd). De kinderen van de overledene zullen in de
toekomst (bijna) altijd op hun erfdeel moeten wachten totdat de
langstlevende ouder ook is overleden. Tot nu toe diende dit in een
testament te worden geregeld.
Successiebelasting
Wanneer een huis of ander registergoed (voorheen 'onroerend goed'
genoemd) onderdeel vormt van een nalatenschap, is het vrijwel altijd
nodig om een taxatierapport te laten maken. Dat is niet alleen van
belang voor de aangifte voor het successierecht, maar ook voor de
erfgenamen onderling.
De aan te geven waarde is gelijk aan de waarde die het huis heeft op
de sterfdatum in vrij opleverbare staat. Dat is dus n¡et de waarde die
de gemeente voor de onroerende-zaakbelasting heeft vastgesteld.
Daar komt bij dat sinds 1 januari 2002 de successiewet is gewijzigd.
Tot die datum kon u in de successieaangifte volstaan met de opgave van
de waarde van het huis in bewoonde staat. Deze werd gesteld op zestig
procent van de waarde in vrij opleverbare staat. Dit betekent dat uw
huis nu voor veertig procent meer moet worden aangegeven en dat ook de
erfdelen van de kinderen sterk zullen stijgen. De successierechten die
de langstlevende ouder moet voorschieten, kunnen dan behoorlijk
oplopen.
Wij kunnen u assisteren bij het maken van een testament dat de
successierechten helpt verlagen, bijvoorbeeld door daarin een
vruchtgebruik van de erfdelen van de kinderen op te nemen. Ook kunt u
de belastinginspecteur vragen een 'minnelijke waardering' te maken. In
dat geval brengen twee taxateurs, één die door de erfgenamen is
aangewezen en één van de inspectie, samen een taxatie uit. Deze is
bindend voor de erfgenamen en de fiscus. Dit gebeurt in de praktijk
vaak bij een gecompliceerde waardering of waardering van meer
registergoederen. Overigens mogen er geen verkoopplannen voor het huis
bestaan.
De verdeling: fiscaal noodzakelijk?
De erfgenamen kunnen roerende zaken in onderling overleg verdelen. Bij
registergoederen kan dat niet. Hiervoor is altijd een notariële akte
nodig. Als de erfgenamen besluiten dat één van hen het registergoed op
zijn of haar naam krijgt (bijvoorbeeld moeder die in het huis blijft
wonen), dan moet daarvoor bij de notaris een akte worden opgemaakt die
wordt ingeschreven in de openbare registers (Kadaster).
Gaat het om de echtelijke woning en wilt u voor de inkomstenbelasting
onder het fiscaal voordeliger eigenwoningforfait vallen (box 1), dan
moeten de woning en alle andere goederen bij akte worden toebedeeld
aan de langstlevende ouder, en wel binnen twee jaar na het overlijden
van de partner.
Schenken van een huis
Het is ook mogelijk het huis te schenken. Het voordeel hiervan is dat
u als schenker een uitsluitingsclausule aan de schenking kunt
verbinden. U mag bepalen dat de eigendom van het huis alleen
toebehoort aan uw eigen kinderen, ook al zijn zij in algehele
gemeenschap van goederen getrouwd. De 'koude kant' (schoonzoon,
schoondochter) heeft ook het nakijken bij een eventuele
waardestijging. Wilt u het huis aan de erfgenamen verkopen in plaats
van schenken en de koopsom in gedeelten kwijtschelden, dan behoren het
huis en de te realiseren waardestijgingen wel tot de
huwelijksgemeenschap; ook dan kunt u echter voor de kwijtscheldingen
uitsluitingsclausules maken.
De kinderen moeten schenkingsrecht betalen over de waarde van het
huis. Heffing van overdrachtsbelasting blijft achterwege, mits er maar
schenkingsrecht wordt betaald dat ten minste zes procent van de waarde
(van het huis) bedraagt. Mocht u het huis schenken aan één van de
kinderen, dan is het na invoering van het nieuwe erfrecht op 1 januari
2003 voor de andere kinderen niet meer mogelijk dit ongedaan te maken
met een beroep op hun legitieme portie. Het huidige erfrecht laat dit
onder bepaalde omstandigheden nog wel toe, hetgeen risico's kan
verbinden aan zo'n overdracht.
Wilt u weten of het in uw geval raadzaam is een testament te maken of
uw bestaande testament te herzien, en na te gaan of het nieuwe
wettelijke erfrecht u voldoende zekerheid biedt, neemt u dan contact
op met één van onze kantoren. Wij bieden u snel duidelijkheid.
Wilt u weten waar de kantoren van Netwerk Notarissen zijn, surf dan
naar www.netwerknotarissen.nl/mijnnotaris.