Ingezonden persbericht

Boekhoudfraude bij gemeente Apeldoorn

Gemeente Apeldoorn verzwijgt in zijn jaarrekening grote bedragen aan ontvangsten en uitgaven van per saldo f 31,9 miljoen

APELDOORN, 20021008 -- De jaarrekening 2001 van gemeente Apeldoorn is misleidend en in strijd met de wettelijke voorschriften. Apeldoorn verzwijgt op grote schaal opbrengsten en vooral kosten. De winst- en verliesrekening sluit met een batig saldo van f 3,2 miljoen. In werkelijkheid is er echter een tekort van f 28,7 miljoen. Apeldoorn geeft in zijn jaarrekening ook een totaal verkeerd beeeld van de financiële positie. De goedkeurende accountantsverklaring daarbij is dus ook misleidend.

Boekhoudfraudes gebeuren niet alleen in Amerika. Ze zijn er ook in Nederland. Nu alweer bij de overheid zelf. In dit geval bij gemeente Apeldoorn. Apeldoorn laat zijn winst- en verliesrekening over 2001 sluiten met een voordelig saldo van f 3,2 miljoen. Er werden tientallen miljoenen aan opbrengsten en vooral kosten verzwegen. Per saldo f 31,9 miljoen. In werkelijkheid was er een tekort van f 28,7 miljoen. In de jaarrekening 2001 verzweeg Apeldoorn ook al grote bedragen aan ontvangsten en uitgaven. De rekening 2000 sloot met een tekort van f 1 miljoen. In werkelijkheid was er een overschot van f 170 miljoen.

Meer en meer begint het ongelofelijke verhaal door te dringen dat in de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies op grote schaal opbrengsten en kosten worden verzwegen. Het betreft in het algemeen vooral opbrengsten. Dat betekent bijvoorbeeld dat achter de noodzaak van de vele verhogingen van de Onroerendezaakbelastingen grote vraagtekens geplaatst kunnen worden.

Volgens een onderzoek van Vrij Nederland, gepubliceerd 2 maart 2002, verzwegen in 2000 bijvoorbeeld de 30 grootste gemeenten tezamen ruim f 3,8 miljard voor hun inwoners. Volgens hetzelfde onderzoek, maar niet gepubliceerd, verzwegen de 12 provincies gezamenlijk ruim f 1 miljard.

Desondanks staan bij deze misleidende jaarrekeningen goedkeurende accountantsverklaringen. Het NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants) geeft in zijn persbericht van 16 juli 2002 toe dat inderdaad in de rekeningen van veel gemeenten en provincies veel baten en lasten niet terug te vinden zijn in het saldo van de staat van baten en lasten en geeft daarmee indirect toe dat de goedkeurende accountantsverklaring bij al deze jaarrekeningen ten onrechte is gegeven. Apeldoorn behoort daar dus ook bij. De jaarrekening van Apeldoorn voldoet dus ook niet aan de wettelijke eisen, de zogenoemde Comptabiliteitsvoorschriften. Deze voorschriften eisen dat een jaarrekening van een gemeente en provincie betrouwbaar is en een betrouwbaar beeld geeft van de financiële positie en van de omvang en het saldo van de opbrengsten en de kosten. Deze voorschriften eisen ook dat alle opbrengsten en kosten in de rekening opgenomen worden. Het NIVRA erkent dus impliciet dat ook de jaarrekening van Apeldoorn niet voldoet aan de wettelijke voorschriften.

Eerder bleken ook in de jaarrekeningen 2001 van andere gemeenten en provincies alweer grote bedragen verzwegen te zijn. Noord-Holland liet haar winst- en verliesrekening eindigen met een overschot van ¤ 4,4 miljoen. In werkelijkheid was het overschot ¤ 55,7 miljoen. Noord-Brabant liet haar winst- en verliesrekening sluiten met een saldo van ¤ 18,3 miljoen. Het werkelijke overschot was ¤ 53,8 miljoen. Gelderland liet haar winst- en verliesrekening sluiten met een saldo van f 18,4 miljoen. Het werkelijke saldo was f 238,7 miljoen. Zuid-Holland rapporteerde een overschot van f 57,2 miljoen. Er was echter in werkelijkheid een tekort van f 78,8 miljoen. Ook bijvoorbeeld de grote gemeenten gingen in hun jaarrekeningen 2001 gewoon door met grote bedragen te verzwijgen. Amsterdam meldde een tekort van ¤ 5,5 miljoen. In werkelijkheid was er een overschot van ¤ 350 miljoen. Den Haag liet zijn winst- en verliesrekening sluiten met een overschot van ¤ 89,3 miljoen; in werkelijkheid was er een overschot van ¤ 137,2 miljoen. Rotterdam meldde een overschot van ¤ 27,9 miljoen. Er was echter in werkelijkheid een tekort van ¤ 28,9 miljoen. Utrecht meldde een overschot van ¤ 72,3 miljoen. Het werkelijke overschot was ¤ 36,8 miljoen.

Onlangs moesten vijf accountants van verschillende van de grote accountantskantoren al voor de Raad van Tucht voor Accountants verschijnen vanwege ten onrechte door hen gegeven goedkeurende verklaringen bij de jaarrekeningen van verschillende provincies en gemeenten. Binnenkort moeten ook andere accountants vanwege hetzelfde voor de Raad van Tucht verschijnen.

Registeraccountant drs. Leo (L.W.) Verhoef RA te Wijk bij Duurstede houdt zich al jaren met de kwestie bezig dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies en de accountantsverklaringen daarbij ronduit misleidend zijn. De recente boekhoudschandalen in Amerika maken duidelijk hoe dit soort boekhoudfraudes mogelijk zijn. De belangstelling voor dit soort fraudes, die altijd voor onmogelijk zijn gehouden, neemt toe. Meer en meer begint de laatste tijd duidelijk te worden dat Leo Verhoef gelijk heeft en terecht deze misstand aan de orde stelt. In De Telegraaf van 6 juli 2002 zegt emeritus-hoogleraar Accountantscontrole J.H. Blokdijk RA hierover: "Iedereen is verbijsterd over de recente boekhoudschandalen in Amerika, maar hier gebeurt in principe hetzelfde." Het is opvallend hoe weinig nog in de media over dit boekhoudschandaal van zeer grote omvang dat vrijwel alle gemeenten en provincies en alle grote accountantskantoren betreft, gemeld wordt. Mede daardoor kan deze praktijk ongestraft blijven voortbestaan.

Van 1989 - 1994 was Leo Verhoef als accountant werkzaam bij VB Accountants, later opgegaan in Deloitte & Touche. Daar heeft hij zich steeds hevig verzet tegen de praktijk dat bij dit soort misleidende en onwettige jaarrekeningen goedkeurende accountantsverklaringen worden gegeven. Als klokkenluider werd hij ronduit vijandig behandeld en in 1994 op grove wijze ontslagen. Sindsdien probeert hij de aandacht te vestigen op de hier besproken misstand. Het bestuur van het NIVRA weigert al die tijd met hem hierover te praten. De minister van Binnenlandse Zaken weigert eveneens op zijn brieven in te gaan. De ministers van Economische Zaken en van Financiën verschuilen zich achter de minister van Binnenlandse Zaken. De Tweede Kamer weet er eveneens van, maar houdt zich afzijdig. Niemand treft maatregelen die aan deze situatie een einde moeten maken.



Ingezonden persbericht