ALGEMENE ONDERWIJSBOND AOB

Assistenten vaker voor de klas door lerarentekort

Persbericht van de Algemene Onderwijsbond

Utrecht, donderdag 3 oktober 2002

Assistenten in het basisonderwijs staan steeds vaker zelfstandig voor de klas, zo blijkt uit reportages in Het Onderwijsblad van de AOb dat vrijdag verschijnt. Een situatie waarmee niemand gelukkig mee is. Assistenten vinden namelijk dat als zij het werk van leraren overnemen, daar in plaats van het lage assistentensalaris ook behoorlijk voor betaald dienen te worden.
Het Onderwijsblad geeft daarnaast de aanzet voor een fundamentele discussie over de vraag: wie staat er eigenlijk voor de klas? Nog niet zo lang geleden werd namelijk voor het oprikken van de kwaliteit van het onderwijs een academische opleiding voor alle leraren bepleit, nu worden steeds meer onderdelen van het lesgeven overgedragen aan mbo-opgeleide assistenten. De rol van de leraar verschuift ondertussen van lesgeven naar het aansturen van de assistent.

Het aantal assistenten in het basisonderwijs groeit razendsnel: waren het er in 1998 nog maar 750, inmiddels werken er ongeveer 3500. Minister Maria van der Hoeven wil dat aantal in de komende kabinetsperiode uitbreiden tot 6700. Hun naam, betaling en rol verschilt per school en leidt tot een soort assistentenchaos. Het gaat om lokaalassistenten, klassenassistenten, onderwijsassistenten en onderwijsondersteuners.
Er is in elk geval één overeenkomst, zo beschrijft Het Onderwijsblad, steeds vaker worden de assistenten ingezet om bij ziekte of vacatures zelfstandig voor de klas te staan. Een verschijnsel dat zich in alle landen met een lerarentekort voordoet (Engeland, Zweden). De assistenten zelf zijn ook niet gelukkig met het invallen. Bij de juridische dienst van de AOb neemt het aantal vragen van assistenten over hun positie het laatste half jaar snel toe. Zij vinden dat als zij dan een leraar moeten vervangen, ook beter betaald dienen te worden.
De meeste assistenten zitten in schaal 3 of 4 en verdienen maximaal 1900 euro. Een leraar basisonderwijs verdient per maand maximaal 1000 euro méér. AOb-hoofdbestuurder Rob de Koning vindt dat er met schoolbesturen en het Vervangingsfonds afspraken gemaakt moeten worden over een betere betaling van assistenten als zij een klas overnemen. Het Onderwijsblad stelt daarnaast de fundamentele vraag hoe de maatschappij het onderwijs vorm wil geven. Nog niet zo lang geleden werd een academische opleiding bepleit voor alle leraren basis- en voortgezet onderwijs om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Door de grotere variatie aan niveaus in één klas is het onderwijsproces alleen maar ingewikkelder geworden en zou juist door hoger opgeleiden vormgegeven moeten worden.
Onder druk van het lerarentekort blijkt echter dat steeds meer onderdelen van het lesgeven worden overgedragen aan assistenten met een lagere opleiding. Onderzoek uit Engeland, waar al langer met assistenten wordt gewerkt en hun aantal ook snel groeit, laat zien dat door het werken met assistenten leraren minder tijd stoppen in het lesgeven en meer tijd kwijt zijn met bureaucratie en het aansturen van de assistent.