AMERSFOORTSE RAMPENBESTRIJDINGSPLANNEN TER INZAGE IN INFORMATIEWINKEL
datum: 1 oktober 2002
Van donderdag 3 oktober tot vrijdag 1 november kunnen inwoners van
Amersfoort reageren op de rampenbestrijdingsplannen die in opdracht
van de Amersfoortse brandweer gemaakt zijn voor het bedrijf Rohm and
Haas en beide Amersfoortse ziekenhuislocaties van Meander Medisch
Centrum. Deze plannen zijn voor de wettelijke periode van vier weken
ter inzage gelegd in de gemeentelijke Informatiewinkel in de
Observant, Stadhuisplein 7.
Rampenbestrijdingsplannen zijn een uitwerking van het gemeentelijke
rampenplan voor een bepaald 'object' (organisatie of bedrijf). Ze
bevatten informatie over mogelijke rampen/ incidenten die zich in die
bepaalde organisatie zouden kunnen voordoen. Er staat in hoe er dan
gehandeld moet worden om de ramp te bestrijden en de gevolgen te
beperken en op te vangen. Het doel van een rampenbestrijdingsplan is
om de samenwerking tussen de verschillende betrokken operationele
diensten (brandweer, politie en geneeskundige dienst) en de gemeente
goed te regelen: wie moet wat doen als zich een calamiteit voordoet of
dreigt voor te doen?
Plan ziekenhuis draait om interne risico's
Het rampenbestrijdingsplan voor de ziekenhuislocaties neemt een
speciale plaats in. Het is namelijk niet gemaakt in verband met
mogelijke risico's voor de omgeving, maar omdat het een organisatie is
waar grote aantallen kwetsbare (zieke, niet mobiele) mensen
verblijven. Als op Meander Medisch Centrum, locatie Lichtenberg of
Elisabeth, brand zou uitbreken, moet er snel en zorgvuldig ontruimd
worden en zullen patienten elders moeten worden opgevangen. Daarom is
in dit plan vastgelegd hoe dit in zijn werk moet gaan. Een ontruiming
kan nodig zijn bij brand, maar ook als nutsvoorzieningen (water, gas,
electriciteit) uitvallen. En bij wateroverlast. Snel en adequaat
handelen is dan geboden.
Worst Case Scenario's Rohm and Haas
Het pand van kleefstoffenfabrikant Rohm and Haas ligt aan de Kleine
Koppel 31.
In 2001 besloot het Amerikaanse moederbedrijf van Rohm and Haas de
Amersfoortse fabriek te sluiten en de productie over te hevelen naar
een ander land. De productie stopt op 1 juli 2003, waarna het bedrijf
wordt ontmanteld. Rohm and Haas voldoet aan de wettelijke
veiligheidseisen en de eisen die de vergunningverlener (Provincie
Utrecht) aan hem stelt. In het rampenbestrijdingsplan zijn drie
mogelijke calamiteiten of 'scenario's' uitgewerkt. Daarbij is steeds
uitgegaan van het zogenoemde 'worst case scenario': wat is de grootst
mogelijke calamiteit die zich daar zou kunnen voordoen en wat zouden
de maximale effecten daarvan kunnen zijn?
De drie scenario's in het plan voor Rohm and Haas betreffen een
gifwolk tengevolge van een brand waarbij de stof MDI
(methyleendifenylisocyanaat) betrokken is, een ontploffing van een
tankauto met licht ontvlambare stoffen en een lek of breuk in een
leiding, afsluiter of koppeling met een tankauto, waardoor een giftige
stof (TDI: tolueendiisocyanaat) weglekt en uitstroomt naar de Eem. In
de ergst denkbare scenario's -een gifwolk of een ontploffing van een
tankauto - beslaat het effectgebied maximaal 1.200 meter. Binnen het
effectgebied kan er sprake zijn van gevaar voor de volksgezondheid,
zoals irritatie van de luchtwegen of snijwonden door gesprongen
ruiten.
Stadsbericht Extra
Op veel kortere afstand tot het bedrijfspand zijn ernstiger gevolgen
te verwachten, zoals verbranding of (rook)vergiftiging. Deze effecten
beperken zich tot een gebied van maximaal 250 meter: de zogenoemde
kleine effectencirkel. Omwonenden en de directies van omliggende
bedrijven die binnen die kleine effectencirkel vallen, ontvangen op
woensdag 2 oktober een Stadsbericht Extra van Amersfoorts
burgemeester, A. van Vliet-Kuiper. In deze speciale nieuwsbrief
informeert de burgemeester hen welke calamiteiten zich zouden kunnen
voordoen, op welke wijze zij geïnformeerd worden wanneer zich zo'n
calamiteit voordoet en hoe zij - afhankelijk van het soort calamiteit
- het beste handelen.
De overige inwoners van Amersfoort worden via een dubbelpagina in de
Stadsberichten in de huis-aan-huisbladen de Stad Amersfoort en
Handelspost/Amersfoort Nu van 2 oktober uitgebreid geïnformeerd.
Hierbij zal ook aandacht worden besteed aan de algemene richtlijn 'wat
te doen als de sirene gaat'. In Nederland is afgesproken dat de sirene
het signaal is dat burgers:
- naar binnen moeten gaan (of binnen moeten blijven);
- ramen en deuren moeten sluiten;
- mechanische ventilatie moeten uitschakelen;
- de rampenzender moeten aanzetten. In Amersfoort is dit Radio M op
100.1 FM. (kabelfrequentie 93,6)
Inventarisatie
De rampenbestrijdingsplannen zijn gemaakt in vervolg op de
'inventarisatie van mogelijke effecten bij calamiteiten met
gevaarlijke stoffen' in het Gewest Eemland: een grootscheeps onderzoek
dat het ingenieursbureau DHV in 2000 en het voorjaar van 2001 in
samenwerking met de Regionale Brandweer Eemland verrichtte. Dat
onderzoek bracht organisaties en bedrijven in kaart die bij een
calamiteit mogelijk een gevaar voor de veiligheid zouden kunnen
opleveren, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen.
Hieruit bleek tevens voor hoeveel Amersfoortse organisaties plannen
moesten worden gemaakt om beter voorbereid te zijn op mogelijke
calamiteiten.
Een van de aanbevelingen in het onderzoeksrapport was om voor vijf
Amersfoortse bedrijven/instellingen naast een bereikbaarheidskaart en
een aanvalsplan ook een rampenbestrijdingsplan te maken. Naast Rohm
and Haas en de twee ziekenhuislocaties - waarvoor één plan gemaakt is
- ging het om de polymerenfabrikant Smit & Zoon en het
Spoorwegemplacement. De plannen voor Smit & Zoon en het
Spoorwegemplacement zijn nog niet helemaal klaar. Het streven is om ze
zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk begin 2003, ter inzage te kunnen
leggen. Tenslotte werkt de brandweer aan een
basisrampenbestrijdingsplan voor de LPG-stations in de gemeente, dat
naast een algemeen deel voor ieder van de veertien stations een
bijlage met plattegronden en bijzonderheden bevat. Dit plan is naar
verwachting medio 2003 klaar.
Wegwerken achterstand op schema
Het maken van de aanbevolen 234 bereikbaarheidskaarten en 30
aanvalsplannen verloopt volgens plan. Voor deze arbeidsintensieve
operatie is vanaf 2001 vier jaar uitgetrokken. Medio september dit
jaar was een kwart van de te maken bereikbaarheidskaarten en vrijwel
de helft van de aanvalsplannen af. Ook het wegwerken van de
achterstand met betrekking tot de gebruiksvergunningen - waarvoor
eveneens vanaf 2001 vier jaar is uitgetrokken - ligt goed op schema.
Half september was voor 44% van de vergunningsplichtige instellingen
een vergunningsaanvraag in behandeling, danwel afgehandeld. De
gemeenteraad heeft voor deze inhaalslag, het beheer en onderhoud van
de plannen, versterking van de repressieve dienst en adviesverlening
rond gebruiksvergunningen structureel een bedrag van gemiddeld ¤
727.000 per jaar uitgetrokken.
ROHM AND HAAS STOPT WERKEN MET TDI
Nadat in 2001 bekend werd dat het Amerikaanse moederbedrijf van Rohm
and Haas het Amersfoortse bedrijf wil sluiten, wordt bij het bedrijf
aan de Kleine Koppel langzaam toegewerkt naar de bedrijfssluiting. Zo
is afgelopen voorjaar de productie van markeringsvloeistoffen al
gestopt en wordt er vanaf 1 oktober dit jaar niet meer gewerkt met de
chemische stof TDI. Dit betekent dat het calamiteitenscenario voor een
'breuk of lek in koppeling, leiding of afsluiter' waarin TDI centraal
staat, niet meer actueel is. Op dit moment wordt onderzocht of zich
een soortgelijk ongeval met een andere stof zou kunnen voordoen. Als
dit niet zo is, komt dit scenario te vervallen. De afbouw duurt voort
tot aan de productiestop op 1 juli 2003. Dit brengt met zich mee dat
gaandeweg ook de andere twee scenario's wijzigen (doordat bepaalde
stoffen niet meer worden gebruikt) of komen te vervallen.