FNV BOUW
FNV Bouw: werknemers niet dupe gedragscode
FNV Bouw vindt dat werknemers niet de dupe mogen worden van een
gedragscode in de bouw. De bond wil daarover met werkgeversorganisatie
AVBB en met de overheid van gedachten wisselen, want het AVBB legt in
zijn eerste ontwerp de lasten eenzijdig bij de werknemers, aldus FNV
Bouw. Zo noemt het voorstel wel sancties voor werknemers, maar biedt
het geen enkele rechtsbescherming. Bovendien lijkt het erop dat de
mededinging eerder beperkt dan verruimd wordt. FNV Bouw heeft zijn
opvattingen kenbaar gemaakt aan de parlementaire enquêtecommissie
bouwnijverheid.
FNV Bouw juicht het toe dat erover wordt nagedacht hoe problemen bij
aanbestedingen kunnen worden voorkomen. Maar dan moet er ook een
deugdelijk recept uitrollen. Het AVBB-ontwerp roept nu nog te veel
vragen op. Dat voorstel gaat uit van een scheiding tussen bedrijven
die zijn toegelaten en bedrijven die niet zijn toegelaten tot
aanbestedingen van overheidswege. Dat roept dus ook de vraag op of
elders bij bouwactiviteiten géén 'integriteitsprogramma' nodig is. Het
AVBB-ontwerp beperkt zich tot de relatie opdrachtgever-hoofdaannemer;
FNV Bouw zou graag zien dat ook de relaties van de hoofdaannemer met
nevensectoren en met onderaannemers eronder begrepen worden. Verder is
niet duidelijk of het om alle aanbestedingen gaat of uitsluitend om
zeer grote opdrachten; in elk geval beperkt het de mededinging.
Niet-toegelaten bedrijven kunnen zowel ondernemingen zijn die niet om
toelating vragen als geroyeerde bedrijven. De laatste categorie wil
het AVBB meteen ook de toegang tot de branche-organisaties ontzeggen.
Problematisch voor FNV Bouw, want dat betekent dat ze niet gebonden
zijn aan de bouw-CAO's, tenzij deze door de Minister van Sociale Zaken
algemeen verbindend zijn verklaard. Dergelijke bedrijven krijgen dus
bijna een vrijbrief om de CAO niet na te leven. En hoe moet het met
niet-Nederlandse bedrijven? Het kan toch niet zo zijn dat die van
mededinging uitgesloten zijn, vindt FNV Bouw.
Problematisch is voor FNV Bouw ook de melding van overtredingen van de
gedragscode. In het AVBB-voorstel moet het bedrijf overtredingen
melden aan de stichting die de gedragscode uitvoert. Daarbij is echter
niets geregeld voor 'klokkenluiders', werknemers die binnen hun eigen
bedrijf malversaties aan de kaak stellen. De voorgestelde code biedt
evenmin rechtszekerheid aan werknemers die van een meerdere opdracht
krijgen tot een schending van de code. Maar wél worden overtredende
werknemers stevige sancties in het vooruitzicht gesteld: een boete van
minimaal 10.000 Euro, schorsing of ontslag. Op dit moment bieden de
CAO's in de bouw geen ruimte voor boetes en schorsingen. FNV Bouw zal
werknemers in elk geval ten sterkste afraden om met een individuele
arbeidsovereenkomst akkoord te gaan waarin die mogelijkheden wel zijn
opgenomen. Bovendien vindt de bond dat 'risicofuncties'met name
genoemd kunnen worden, aangezien ze beperkt zijn tot de hoogste
managementslagen.
En dan niet het geringste probleem: de werkgelegenheid bij een concern
waarvan de bedrijfstop fraudeert. De gedragscode wijdt er geen woord
aan. Maar in de grond-, weg- en waterbouw zijn bedrijven voor 90
procent van opdrachten van overheden afhankelijk. Vallen zulke
opdrachten weg, dan is faillissement het gevolg. Vele, vele werknemers
worden dan slachtoffer van iets waar ze part noch deel aan hebben,
laat staan dat ze het hadden kunnen voorkómen. Hier zou vervanging van
het hoogste management voldoende moeten zijn om de onderneming weer
tot openbare aanbestedingen toe te laten, aldus FNV Bouw.
De bond vraagt zich ook af hoe het AVBB de tuchtcommissie wil
samenstellen. Die zou moeten bestaan uit onafhankelijke personen met
kennis van bouw en aanbesteding. Het risico is groot, aldus FNV Bouw,
dat er dan toch mensen in komen te zitten met sterke banden met
bouwbedrijven. Overigens wil het AVBB in het Stichtingsbestuur dat de
gedragscode beheert, ook vertegenwoordigers van ministeries,
gemeenten en waterschappen zitting laten nemen. Tot nu toe heeft de
rijksoverheid echter steeds laten weten een dergelijke code een zaak
van de bedrijfstak te vinden. En FNV Bouw mist in die opsomming
vertegenwoordigers van institutionele beleggers met belangen in
vastgoed.
VOOR DE REDACTIE,