Provincie Gelderland

Provincie gaat knelpunten aanpakken

Luchtkwaliteit langs wegen zorgelijk door verkeersgroei

De luchtkwaliteit aan de randen van woonwijken waarlangs grote wegen lopen gaat achteruit. Opmerkelijk is dat altijd werd aangenomen dat dit een specifiek probleem in stedelijk gebied was, maar nu blijkt dat ook problemen bestaan aan de randen van woonwijken, ook op het platteland. Door onder andere de toename van het gemotoriseerd verkeer en het ontstaan van flinke woonwijken langs grote wegen in de afgelopen 10 à 15 jaar hebben meer mensen last van een slechte luchtkwaliteit. De grenswaarde voor fijn stof wordt overal op grote schaal overschreden. Op een aantal plaatsen geldt dat ook voor stikstofdioxide en benzeen. Dat blijkt uit het monitoringsonderzoek Op weg naar een Gelderse luchtkwaliteitstoets dat de provincie Gelderland heeft uitgevoerd. Een aantal Gelderlanders woont langs wegen waar de lokale luchtkwaliteit de wettelijke norm overschrijdt. Naast woonwijken zijn ziekenhuizen, scholen, verzorgingshuizen en sportvelden gevoelige locaties. Nauwkeurige metingen door de provincie zullen de basis vormen voor nieuw beleid dat huidige en toekomstige knelpunten moet aanpakken.

Meten is weten
De luchtkwaliteitsgegevens in het monitoringsonderzoek zijn gebaseerd op berekeningen. Zij zijn voor de provincie voldoende aanleiding om deze inschattingen de komende tijd te gaan onderbouwen met meetgegevens. De provincie gaat metingen verrichten langs de N325, de Pleyroute in Arnhem, waar aanwonenden geconfronteerd worden met luchtverontreiniging door het verkeer. Al deze informatie zal ook duidelijk maken hoe nieuwe probleemsituaties voorkomen kunnen worden. De provincie kan met deze resultaten nieuw beleid ontwikkelen om toekomstige knelpunten te voorkomen en bestaande aan te pakken.

Maatregelen aan de bron, zoals de uitstoot van uitlaatgassen, zijn uiterst effectief gebleken voor een betere luchtkwaliteit. De afgelopen decennia is op technisch gebied al veel geïnvesteerd in het terugdringen van schadelijke uitlaatgassen. Vrachtwagens en personenautos zijn schoner gaan rijden. Dit positieve resultaat is voor een deel weer tenietgedaan door de toename van het verkeer, zwaardere autos en verkeersopstoppingen. Daarom wil de provincie ook maatregelen treffen die het gebruik van met name vrachtvervoer in drukke gebieden terugdringt. Te denken valt dan aan het bevorderen van schonere stedelijke distributievoertuigen, het autoluw maken van de stad, beperkte toegang voor zware dieselvoertuigen in binnensteden, het gebruik van alleen elektrisch aangedreven voertuigen enz.

Aanpak
De provincie heeft als leidraad om enerzijds bestaande problemen niet verder te laten groeien en zo mogelijk op te lossen en anderzijds geen nieuwe knelpunten te laten ontstaan. Het aanpakken van bestaande problemen zal in principe veel geld kosten. De provincie wil daar niet alleen van afhan-kelijk zijn en wil met maatwerk per gebied allerlei aspecten in ruimtelijk en sociaal-economische samenhang bekijken die daardoor al een verbetering op kunnen leveren. Nieuwe regelgeving en nieuwe informatie moeten leiden tot nieuwe inzichten en een nieuwe aanpak die, als het enigszins mogelijk is, tegen niet te hoge kosten relatief snel kunnen worden gerealiseerd. Zo kan het opnemen van luchtkwaliteit als uitgangspunt in bestemmingsplannen bijvoorbeeld het ontstaan van nieuwe knelpunten voorkomen. Toetsing gebeurt dan aan de hand van de zogenaamde Milieuladder voor Verkeer en Vervoer, zodat maatwerk op locatie van het knelpunt geleverd kan worden.

Gelders Platform Lucht
De provincie ziet een belangrijke rol weggelegd bij een nauwe samenwerking tussen de betrokken overheden in Gelderland (gemeenten, Rijkswaterstaat-Oost en de provincie). Mede op verzoek van de andere overheden wil de provincie een Gelders Platform Lucht oprichten ter ondersteuning van deze samenwerking. Dit platform kan dan niet alleen fungeren als bron voor informatie- en kennisuitwisseling tussen betrokken overheden, maar kan ook worden gebruikt als informatiecentrum voor de Gelderse burger.

Europees beleid
Bij de Europese overheid is toenemende aandacht ontstaan voor de luchtkwaliteit. Nieuwe Europese regelgeving en normen voor uitstoot van stoffen verplichten de lidstaten de problemen voortvarend aan te pakken. Zij hebben de verplichting oude knelpunten binnen 10 jaar op te lossen. Wel constateert de provincie Gelderland dat Brussel en Den Haag de financiële kant van het probleem onderschatten en dat zij meer geld ter beschikking moeten stellen. Het dwingt de provincie anderzijds nu al te kijken hoe op een slimme manier zaken kunnen worden aangepakt en dat naast dure maatregelen als ondertunneling, wegluifels of slopen van woningen ook andere maatregelen effectief kunnen zijn zoals betere doorstroming van verkeer of het omleiden van vrachtverkeer.

Geïnteresseerden vinden meer gegevens in het rapport Op weg naar een Gelderse luchtkwaliteitstoets; Wegverkeer en luchtkwaliteit. Het rapport en enkele kaarten zijn te downloaden op de site: www.gelderland.nl/luchtkwaliteit