Staatsbosbeheer

Uniek vooruitzicht op broedende visarend in terrein van Staatsbosbeheer, 24 juli 2002

Staatsbosbeheer signaleert dat een visarendpaar in de Oostvaardersplassen is gestart met het bouwen van een nest. Het is de eerste keer in Nederland dat de imposante roofvogel aanstalten maakt tot broedgedrag. Het baltsende paartje is de afgelopen maanden regelmatig waargenomen en inmiddels heeft de boswachter het nest gezien. De voorbereidingen voor het broeden duren bij visarenden vaak een heel jaar. Dus hopelijk is er volgend voorjaar de eerste broedende visarend in Nederland.

Dit voorjaar werd door medewerkers van Staatsbosbeheer tijdens inventarisatiewerkzaamheden in de Oostvaardersplassen twee volwassen visarenden gezien, zowel in april, mei, juni als in juli. Dat is uitermate bijzonder want de visarenden worden meestal alleen gezien in het voor- en in het najaar en dan gaat het vaak om onvolwassen vogels. Deze week zag men het visarendvrouwtje met takken slepen. Dat gedrag duidt op nestbouw. De medewerkers van Staatsbosbeheer besloten de vogel voorzichtig te volgen en hebben het visarendnest gezien. Roofvogelexperts verwachten dat het paar begin volgend jaar, waarschijnlijk in april, eieren gaan leggen. Het zou de eerste keer zijn dat de visarend in Nederland broedt.

De visarend heeft een spanwijdte van 145-170 cm. De vleugels zijn in de meeste standen licht gebogen. De romp is opvallend wit, de vleugeldekveren zijn chocoladebruin. Jonge vogels hebben op hun rugveren gele randjes. Visarenden broeden pas op een leeftijd van drie jaar en ouder. Partners blijven elkaar trouw en zijn sterk gebonden aan hun territorium. In de meeste gevallen duurt het een jaar voordat er werkelijk gebroed wordt. De paarband moet ontstaan, het gebied wordt verkend en dan wordt een eerste poging tot nestbouw gedaan. Daarna trekken de vogels naar hun overwinteringsgebied. Ze komen in het voorjaar terug en gaan dan broeden. In april worden er meestal drie eieren gelegd. Na een broedduur van 38 dagen per ei komen de jongen uit.

Of de vogels daadwerkelijk gaan broeden is dus nog de vraag. Ze moeten in Afrika de winter door komen en zoeken dan hopelijk hun nest in de Oostvaardersplassen weer op. Aan het gebied zal het niet liggen, er is voldoende rust en voedsel. De visarenden eten bijna uitsluitend vis: voorn, karper, snoek, baars en brasem. Het gebied rondom het nest is nu volledig rustgebied verklaard, zelfs voor de medewerkers van Staatsbosbeheer.

De Oostvaardersplassen vormt nationaal en internationaal een boegbeeld voor natuurontwikkeling. Het is het grootste aaneengesloten moerasgebied van Nederland met een zeer waardevolle flora en fauna. Uniek in de Oostvaardersplassen is dat er zo min mogelijk wordt ingegrepen door de mens. Het natuurgebied heeft een ecologisch systeem waar natuurlijke processen hun gang gaan. In de Oostvaardersplassen hebben bedreigde en zeldzame vogelsoorten een plek gevonden en het is voor veel trekvogels een belangrijke schakel in de trekroute. Staatsbosbeheer is verheugd over de nestbouw door de bijzondere roofvogel omdat het aangeeft dat het natuurgebied geschikt is voor deze dieren. Het streven van Staatsbosbeheer is het aantrekkelijk maken van leefgebieden zodat vogels als de visarend voorgoed terugkeren naar Nederland. De Oostvaardersplassen heeft in 1999 het Europees Diploma voor Natuurbeheer ontvangen. Deze onderscheiding van de Raad van Europa onderschrijft het internationaal belang van de Oostvaardersplassen.