Ministerie van Buitenlandse Zaken
---
Aan de Voorzitters van de Algemene Commissie voor Europese Zaken en van de
Vaste Commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Integratie Europa
Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag
Datum 17 juli 2002 Auteur G.A. Beschoor Plug
Kenmerk DIE/345/02 Telefoon 070-3485005
Blad 1/8 Fax 070-3484086
Bijlage(n) - E-mail die@minbuza.nl
Betreft Geannoteerde agenda van de Algemene Raad van 22-23 juli 2002
Zeer geachte Voorzitter,
Conform de bestaande afspraken heb ik de eer u hierbij de geannoteerde
agenda van de Algemene Raad van 22-23 juli a.s. aan te bieden. Dit zal de
laatste Algemene Raad volgens de oude structuur zijn. Op 30 september a.s.
zal de eerste bijeenkomst van de 'Raad Algemene Zaken en Externe
Betrekkingen' plaatsvinden in het model waartoe de Europese Raad van Sevilla
(21-22 juni jl.) besloot.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Geannoteerde agenda van de Algemene Raad van 22-23 juli 2002
Werkprogramma van het voorzitterschap
Het Deense voorzitterschap zal een presentatie geven van zijn werkprogramma
voor het komende half jaar. Er wordt geen discussie voorzien.
Stand van zaken overige Raadsformaties
In het kader van zijn horizontale, coördinerende functie zal de Raad zoals
gebruikelijk kort de werkzaamheden van de overige Raadsformaties bezien en,
waar noodzakelijk, bespreken.
Uitbreiding
Tijdens de Raad zal het werkprogramma van het Deense voorzitterschap voor de
uitbreiding worden gepresenteerd. Het werkprogramma is in lijn met de
conclusies terzake van de recente Europese Raden. Denemarken heeft de
uitbreiding tot prioriteit van het voorzitterschap verklaard en streeft
ernaar alle openstaande niet-financiële onderhandelingsonderwerpen uiterlijk
medio oktober 2002 af te sluiten. Het 'financial package' zou uiterlijk
begin november 2002 moeten worden afgerond. Voor kandidaat-lidstaten die er
niet in zullen slagen de onderhandelingen in 2002 af te ronden zal tijdens
de Europese Raad van Kopenhagen (december 2002) een herziene
onderhandelingskalender worden overeengekomen. In het beleid ten aanzien van
Cyprus blijven de conclusies van de Europese Raad van Helsinki (december
1999) richtinggevend. Het Deense voorzitterschap stelt dat nieuwe
beslissingen inzake het volgende stadium van de Turkse kandidatuur in
Kopenhagen zouden kunnen worden genomen met inachtneming van de conclusies
van de Europese Raden van Helsinki en Laken (december 2001).
Follow up Europese Raad van Sevilla
De Raad zal spreken over de voorstellen tot wijziging van het Reglement van
Orde van de Raad die het Deense voorzitterschap heeft opgesteld ter
uitvoering van de conclusies van de Europese Raad van Sevilla (21-22 juni
jl.). Dit betreft met name de organisatie van de werkzaamheden van de
Europese Raad en de structuur en werking van de Raad van de Europese Unie
(bijlagen I en II bij de conclusies van de Europese Raad van Sevilla). De
Deense voorstellen zijn nog niet beschikbaar.
Verder zal aan de Raad voorliggen een door het Deense voorzitterschap met de
Commissie opgestelde lijst van onderwerpen waarover onder in het najaar van
2002 in het openbaar zal worden gedebatteerd. Ook deze lijst is nog niet
beschikbaar.
Strijd tegen het terrorisme
De Raad zal de implementatie van EU-maatregelen ter bestrijding van
terrorisme bespreken aan de hand van een geactualiseerde versie van de road
map. Daarnaast zal hij spreken over verdere maatregelen op het terrein van
de tweede pijler, teneinde de bestrijding van terrorisme een centralere rol
te geven in de relaties met derde landen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen
geschieden door in bestaande akkoorden van de Unie met derde landen de
samenwerking op het gebied van terrorismebestrijding te formaliseren door
middel van een terrorisme-clausule en door terrorismebestrijding een
centrale plaats te geven in politieke dialogen van de EU met derde landen.
Daarnaast wil de Unie een programma opzetten voor hulp aan derde landen bij
bestrijding van terrorisme, in het bijzonder in de vorm van technische
assistentie bij de implementatie van VN-terrorismeconventies en maatregelen
die onder VNVR 1373 voor alle VN-lidstaten verplicht zijn.
Prioriteiten conflictpreventie
Het Deense voorzitterschap wil bijzondere aandacht besteden aan
conflictpreventie, zowel ten aanzien van huidige en potentiële regionale
crises als ten aanzien van bijzondere thema's, zoals de dreiging van
terrorisme. In dit verband zal de Raad onder meer spreken over een voorstel
van het voorzitterschap om aandacht te besteden aan een aantal (potentiële)
conflicthaarden. In dit voorstel wordt een onderscheid gemaakt tussen vier
categorieën conflicten, die elk een eigen benadering verdienen. Het gaat
hierbij om langdurige conflicten op de Westelijke Balkan, urgente crises
zoals in het Midden-Oosten, potentieel terugkomende crises zoals in Burundi
en structurele problemen met een conflict potentieel, zoals in
Centraal-Azië. In de eerste plaats moet hierbij worden gedacht aan
verbeterde informatieverzameling, analyse en beleidsontwikkeling. De Raad
zou hiervan regelmatig op de hoogte moeten worden gehouden.
Midden-Oosten
De Raad zal zich buigen over de vraag hoe de EU kan bijdragen dat op korte
termijn concrete stappen worden genomen teneinde de crisis in het
Midden-Oosten te doorbreken. De recente toespraak van president Bush over
het Midden-Oosten heeft de betrokkenheid van de VS bevestigd. Ook kan
(opnieuw) worden vastgesteld dat de EU en de VS dezelfde strategische visie
delen, gebaseerd op het uitgangspunt van een twee staten oplossing,
veiligheid voor Israël en hervormingen van het Palestijns bestuur. Op basis
hiervan dient thans in samenwerking met de VS te worden gewerkt aan herstel
van vertrouwen en hervatting van een politiek proces. In de Amerikaanse
visie is hervorming van het Palestijnse bestuur een eerste vereiste, gezien
het belang daarvan voor de veiligheid van Israël. Ook de Unie acht
hervorming van de Palestijnse Autoriteit van groot belang, maar is van
oordeel dat aan de Palestijnen tegelijkertijd een politiek perspectief moet
worden geboden.
Het Deense voorzitterschap en Hoge Vertegenwoordiger Solana zullen de Raad
informeren over hun besprekingen terzake met de andere leden van het
'Kwartet' (VS, Rusland en de VN). In de visie van de regering dient de Unie
in nauwe samenwerking met de andere Kwartetleden te streven naar verdere
praktische uitwerking van maatregelen op zowel het politieke als het
veiligheidsspoor met als doel het geweld te stoppen en tegelijkertijd te
blijven toewerken naar de lange termijnvisie zoals voorgestaan door alle
Kwartet-leden.
Westelijke Balkan
Aan de Raad zullen conclusies voorliggen over Albanië en Montenegro.
In Montenegro duurt de politieke crisis voort. De door President Djukanovic
aangestelde premier Vujanovic slaagt er niet in een regering samen te
stellen.
President Djukanovic heeft derhalve het plan opgevat om op 6 oktober 2002
vervroegde verkiezingen te organiseren. Dit kan tot vertraging kan leiden in
de onderhandelingen over de nieuwe grondwet voor Servië-Montenegro en over
de twee bestaande actieprogramma's (totstandkoming van één interne markt
tussen de twee deelrepublieken alsmede een heldere competentieafbakening
over handels- en douanebeleid). Zowel de grondwet als de actieprogramma's
zijn voorwaarden voor de volgende stap van de FRJ in het Stabilisatie- en
Associatieproces: het starten van een haalbaarheidsstudie voor
onderhandelingen voor een Stabilisatie- en Associatieovereenkomst. De
regering zal erop aandringen dat Servië en Montenegro hun onderhandelingen
daadkrachtig voortzetten.
De Raad zal voorts stilstaan bij de recente presidentverkiezingen in
Albanië, waaruit de heer Moisiu als overwinnaar tevoorschijn is gekomen
gevreesde patstelling tussen oppositie en regering is hiermee voorkomen. De
regering acht het verloop van de verkiezing een positief signaal voor de
politieke stabiliteit in Albanië. Eén en ander is van belang voor het
besluit om in het najaar van 2002 al dan niet onderhandelingen over een
Stabilisatie- en Associatieovereenkomst met Albanië te openen.
Zimbabwe
De Raad zal zich opnieuw buigen over de verscherping en uitbreiding van de
gerichte sancties tegen Zimbabwaanse regering en ZANU-PF. De regering blijft
zich inzetten om het draagvlak voor verscherping van de EU-maatregelen te
vergroten. Het voorzitterschap zal voorstellen om de visa-restricties uit te
breiden naar een bredere kring van aan het regime gelieerde functionarissen
en mogelijk ook naar familieleden van de regeringsfunctionarissen op de
huidige lijst. Daarnaast wordt ook een uitbreiding van de financiële
sancties naar deze bredere groep bepleit. Aan de EU-ambassadeurs in Harare
zal worden gevraagd suggesties aan te leveren voor een nieuwe lijst.
Nederland heeft een dergelijke inventarisatie reeds in een eerder stadium
gemaakt en heeft deze informatie ter beschikking gesteld aan het
voorzitterschap. Nederland is van mening dat een verscherping van het
sanctieregime noodzakelijk is. De situatie in Zimbabwe geeft daar ook alle
aanleiding toe, temeer daar het desastreuze beleid van de Zimbabwaanse
regering ook sterke negatieve effecten heeft op de omliggende landen in
Zuidelijk Afrika.
(evt.) Staalconflict met de VS
Zoals opgenomen in het Commissievoorstel voor de Europese strategie in het
staalconflict dat in de Algemene Raad van 10 juni jl. werd besproken, zal
Commissaris Lamy aan de Raad verslag doen van de stand van zaken ten aanzien
van het staalconflict. Naar verwachting zal Lamy een Commissierapport
presenteren met daarin onder andere de situatie op de mondiale staalmarkt en
de stand van zaken met betrekking tot Amerikaanse uitzonderings- en
compensatiemaatregelen. Eventueel kan de Raad hier gevolgen aan verbinden.
World Summit on Sustainable Development
De Raad Ontwikkelingssamenwerking heeft op 30 mei jl. de EU-inzet
vastgesteld voor de World Summit on Sustainable Development (WSSD), die van
26 augustus tot 4 september in Johannesburg zal plaatsvinden. De EU-inzet is
bevestigd door de Europese Raad van Sevilla van 21-22 juni jl.. De Raad zal
thans spreken over de communicatiestrategie voor het duurzaamheidsbeleid van
de Unie in het algemeen en voor de EU inzet voor de WSSD in het bijzonder.
Op moment van schrijven van deze agenda was het stuk nog onderwerp van
overleg in Brussel. De regering meent dat de communicatiestrategie en de
gewenste profilering van de EU geen doel op zich mag zijn, maar steeds in
dienst moet staan van het te behalen resultaat.
Als eindresultaat van WSSD worden een politieke verklaring, een actieplan en
verschillende samenwerkingsverbanden verwacht. Het actieprogramma moet
worden geïmplementeerd door de bedoelde samenwerkingsverbanden, die op
vrijwillige basis kunnen worden aangegaan door overheden, bedrijfsleven en
maatschappelijke organisaties. De EU is op het gebied van water een
samenwerkingsverband aangegaan en zal dit wellicht ook op het gebied van
energie doen. De regering acht het hierbij van belang, dat in een zo vroeg
mogelijk stadium wordt samengewerkt met andere landen.
Afghanistan
De Raad zal stilstaan bij de ontwikkelingen in Afghanistan, waaronder in het
bijzonder de afloop van de Loya Jirga van juni jl. en spreken over het
verdere verloop van het zogenaamde 'Bonn-proces'. Daarnaast zal aandacht
worden besteed aan de veiligheidssituatie. Hoewel deze relatief stabiel is,
hebben er enkele incidenten plaatsgevonden, waaronder de recente moord op
vice-president Qadir en voortdurende schermutselingen in het noorden van het
land.
Belangrijk onderwerp van bespreking zal de rol van de EU in het
vervolgproces zijn, waarbij ook de prioriteitstelling voor de nieuwe
speciale vertegenwoordiger Vendrell aan de orde zal komen. Daarbij kan
gedacht worden aan steun aan verdere uitvoering van het Bonn-akkoord na de
Loya Jirga en het onderhouden van contacten met de buurlanden. Op aandringen
van de Nederlandse regering zal de Raad een oproep aan de internationale
gemeenschap doen om de transitieregering te steunen als het gaat om het
dichten van het aanzienlijke begrotingstekort. Immers, slechts indien zij
over voldoende middelen kan beschikken, zal de regering in staat zijn haar
positie ten opzichte van de regio's te versterken en bovendien de bevolking
het felbegeerde 'vredesdividend' te tonen. Daarnaast kan het vraagstuk van
vereenvoudiging van internationale coördinatiestructuren voor de
hulpverlening (instelling van een Consultatieve Groep) aan de orde komen.
(Evt.) mogelijke follow-up operatie Amber Fox
Mogelijk komt de eventuele overname door de EU van de NAVO-operatie Fox in
Macedonië aan de orde. De EU is bereid de verantwoordelijkheid voor deze
operatie op zich te nemen na verkiezingen in Macedonië en indien de
Macedoonse regering aldus verzoekt. De criteria voor overname van Fox door
de EU, zoals vastgelegd in de voorzitterschapsconclusies van de Europese
Raden in Barcelona en Sevilla, blijven daarbij uiteraard van kracht. Dat
betekent dat de permanente regelingen tussen de EU en de NAVO moeten zijn
voltooid voordat van overname door de EU sprake kan zijn. Het mandaat van de
NAVO loopt 26 oktober a.s. af. Gezien het voorbereidende werk dat nodig is
voor een eventuele overname, zou uiterlijk augustus een doorbraak in de
participatie-kwestie en de EU-NAVO-regeling moeten plaatsvinden. In
afwachting daarvan heeft de EU de eerste voorbereidingen van de
vervolgoperatie reeds ter hand genomen. Het voorzitterschap zal echter zijn
uiterste best moeten doen om de datum van 26 oktober te halen.
Samenwerkingraden met Kazachstan en Kirgizië
En marge van de Algemene Raad zullen de samenwerkingsraden met Kazachstan en
Kirgizië bijeenkomen. Dit overlegforum vloeit voort uit de Partnerschap- en
Samenwerkingsovereenkomsten die de Unie met beide landen heeft gesloten.
In de dialoog met Kazachstan zal de EU aandacht vragen voor de toenemende
politieke spanning tussen de huidige regering en de Kazachstaanse
oppositiepartijen (illustratief hiervoor is de wet op politieke partijen).
In het bijzonder zal worden geïnformeerd naar de voortgang in het proces
tegen en de gezondheid van het parlementslid en vice-voorzitter van de
nieuwe oppositiepartij 'Democratic Choice of Kazakhstan' Zhakiyanov, die
gedurende een gerechtelijk onderzoek naar vermeende fraude onder huisarrest
is geplaatst. Voorts zal de Unie het belang benadrukken van de vrijheid van
de media en Kazachstan oproepen onderzoek te doen naar de aanvallen die
onlangs zijn gepleegd op verschillende non-gouvernementele organisaties. Tot
slot zal de Unie ook vragen om verbetering van het investeringsklimaat en
Kazachstan aansporen om voortgang te maken bij het vervullen van de
voorwaarden voor toetreding tot de WTO.
De EU zal aan Kirgizië aandacht vragen voor politieke, administratieve en
juridische hervormingen. In dit kader zal het belang van een eerlijke
procesgang van de oppositie parlementariër Beknazarov worden onderstreept.
De tijdelijke vrijlating van Beknazarov wordt als een positief signaal van
de normalisering van de situatie in Zuid-Kirgizië gezien. Ook de recente
afschaffing van het mediabeperkende decreet wordt door de EU als een
(voorzichtige) positieve ontwikkeling gezien. De Unie zal evenwel ook wijzen
op de trage voortgang in het economisch hervormingsproces en de geringe
verbetering van het investeringsklimaat.
Met Kirgizië zal ook worden gesproken over de ontwikkelingen in Afghanistan.
Net als de overige landen die Afghanistan omringen kan Kirgizië een bijdrage
leveren aan de inbedding van Afghanistan in een politiek stabielere regio.
Kenmerk DIE/345/02
Blad /8
===