Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken
Inspectie Gezondheidszorg waarschuwt voor gevaarlijk Russisch groeihormoon
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft recent illegaal
groeihormoon van Russische makelij aangetroffen, zo bleek uit een
persbericht van 17 juli 2002. Bij nader onderzoek bleek het uit
menselijk weefsel verkregen groeihormoon te zijn. Van dit type
groeihormoon is bekend dat er bij gebruik risico bestaat op de ziekte
van Creutzfeldt-Jakob, beter bekend als de menselijke variant van de
'gekke-koeien-ziekte' (BSE). Bij bodybuilding en krachtsporten komt
het gebruik van groeihormoon voor. Omdat dit type groeihormoon nu in
Nederland via de illegale handel verkrijgbaar is waarschuwt de IGZ
voor de gevaren.
Groeihormoon en Creutzfeldt-Jakob
Sinds het midden van de jaren tachtig zijn artsen gestopt met het
gebruik van groeihormoon dat verkregen werd uit menselijk weefsel. Dit
was naar aanleiding van berichten van patiënten die groeihormoon
gebruikt hadden en die de ziekte van Creutzfeld-Jakob kregen. Zij
werden behandeld met menselijk groeihormoon vanwege ernstige
groeistoornissen door onvoldoende aanmaak van eigen groeihormoon. Dit
menselijk groeihormoon werd toentertijd verkregen door het te zuiveren
uit hypofyses van overleden mensen. De hypofyse is een belangrijke
hormoonklier gelegen in de hersenen. Voor de productie werden grote
aantallen hypofysen gebruikt. Eén ampul kan afkomstig zijn uit
honderden tot duizenden verschillende hypofysen. Eén of meerdere
hypofysen zullen besmet zijn geweest. Toen de mogelijke
besmettingswijze via groeihormoon van menselijke origine bekend werd,
is in Nederland de uitgifte van dit groeihormoon direct gestaakt.
Binnen een jaar kwam toen synthetisch verkregen groeihormoon
beschikbaar, dat vrij is van besmettingen.
Ziekte van Creutzfeldt-Jakob
De ziekte van Creutzfeldt-Jakob, die beter bekend staat als de
menselijke variant van de 'gekke-koeien-ziekte' (BSE), is een
dodelijke hersenziekte. De ziekte kent een lange incubatietijd (tijd
tussen de vermoedelijke besmetting en het optreden van de eerste
symptomen). Deze varieert van 5 tot wel meer dan 30 jaar. Symptomen
van de ziekte zijn o.a. onwillekeurige spierbewegingen,
geheugenstoornissen en dementie. Het verloop van de ziekte is snel en
overlijden volgt gemiddeld binnen zeven maanden na de eerste
symptomen. De ziekte is ongeneeslijk en er bestaat geen test om vast
te stellen of iemand besmet is en de ziekte zal ontwikkelen.
Effecten en bijwerkingen van groeihormoon
Uit diverse onderzoeken is bekend dat bij bodybuilding en bij
krachtsporten groeihormoon wordt gebruikt. Het doel daarbij is
krachttoename en verbeteren van het prestatievermogen. Het gebruik van
groeihormoon zou de spiermassa kunnen vergroten. Uit studies is echter
gebleken dat toediening van groeihormoon geen tot weinig extra effect
heeft op spiermassa en spierkracht in vergelijking met alleen
training. Soms wordt wel een afname van de vetmassa geconstateerd.
Groeihormoon bevordert de groei van botten. De kaken, het voorhoofd,
handen en voeten kunnen gaan groeien. Andere mogelijke bijwerkingen
zijn: gewrichtsontstekingen, hoge bloeddruk, hartspierafwijkingen en
diabetes. Groeihormoon moet niet verward worden met anabole steroïden,
die ook in bovengenoemde sporten gebruikt worden.
Zwarte markt
Ondanks dat sinds 1986 synthetisch groeihormoon bestaat blijkt er nog
steeds van dit mogelijke levensgevaarlijke menselijk groeihormoon
verkrijgbaar te zijn op de illegale markt van dopinggeduide middelen.
Dit uit het voormalige Oostblok afkomstige menselijke groeihormoon
wordt vaak nog voor een zacht prijsje aangeboden ook, want
groeihormoon is kostbaar. Het wordt doorgaans aangeboden als Russische
STH of Somatotropine. Het NeCeDo waarschuwt bij regelmaat in haar
voorlichtingsactiviteiten voor de gezondheidsrisico's van het gebruik
van dit groeihormoon net als voor andere dopinggeduide middelen.
Russisch roulette
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) waarschuwt nu terecht voor
de gevaren van dit type groeihormoon nu het illegaal beschikbaar is.
Voor gebruikers van dit Russische groeihormoon bestaat er een risico
om de ziekte van Creutzfeldt-Jakob op te lopen. Het dringende advies
is om het middel SOMATOTROPINE niet te gebruiken. Een fotoafbeelding
van het gevonden groeihormoon is te vinden op de site van de IGZ
(www.igz.nl) .