European Commission

IP/02/1021

Brussel, 9 juli 2002

Dierproeven: de Commissie doet een oproep voor gecoördineerd onderzoek en de ontwikkeling van alternatieven

"Vermindering, Vervanging en Verfijning" de "drie V's" - zijn de basisprincipes van het onderzoekbeleid en andere beleidstakken van de EU die betrekking hebben op het gebruik van dieren bij wetenschappelijke experimenten en tests. Om de recentste wetenschappelijke vorderingen te beoordelen, het gebruik van proefdieren te beperken en te discussiëren over de onderzoekprioriteiten voor de nabije toekomst en over manieren om het onderzoek op EU-niveau beter te coördineren, heeft de Commissie op 9 en 10 juli in Brussel een conferentie georganiseerd. In de afgelopen twee decennia heeft de Commissie onderzoek naar en de validatie van alternatieve methodes ondersteund. Wegens de op handen zijnde wijzigingen van de regelgeving inzake cosmetica en chemicaliën en de groeiende behoefte aan medisch onderzoek wordt er opeens veel meer van de wetenschap verwacht op het gebied van de ontwikkeling van alternatieven voor dierproeven. "Dit is een uitdaging voor de wetenschappelijke gemeenschap, maar het vraagt ook een aanzienlijke inspanning om de investeringen in onderzoek en ontwikkeling op EU-niveau beter te coördineren", aldus EU-Commissaris Onderzoek Philippe Busquin. "De Commissie zal zich inzetten voor de "drie V's", ook via de eigen financiering van onderzoek, maar wij kunnen alleen goede resultaten boeken wanneer een gezamenlijke inspanning wordt gedaan door wetenschappers, nationale overheden, het bedrijfsleven, NGO's en Europese beleidsmakers. Door de conferentie van vandaag hoop ik dat wij alle belanghebbenden kunnen aanzetten tot een betere samenwerking, overeenkomstig de doelstellingen van de Europese Onderzoeksruimte."

Nieuwe EU-wetgeving op chemisch, farmaceutisch en cosmetisch gebied vereist gevalideerde testmethodes. Het nieuwe EU-systeem voor registratie en evaluatie van, het verlenen van vergunningen voor en het opleggen van beperkingen aan chemische stoffen voorziet tegen 2012 in een risicoanalyse voor 30.000 chemische stoffen, waarmee een bedrag van tenminste 2,1 miljard gemoeid zal zijn. Alternatieve testmethodes moeten de behoefte aan proefdieren, waarvan er volgens onafhankelijke ramingen de komende jaren mogelijk miljoenen nodig zullen zijn, doen afnemen.

Tot dusver zijn drie alternatieve methodes in de communautaire wetgeving opgenomen. Nog eens tien gevalideerde methodes wachten op wettelijke bekrachtiging. Neurologisch onderzoek is een gebied waarop een bijzonder grote behoefte aan alternatieve methodes bestaat. In het kader van een door de Commissie gefinancierd project wordt de toepassing van gist voor het imiteren van de reactie van zoogdiercellen op neurotoxische substanties ontwikkeld. Op de conferentie worden de tot dusver gemaakte vorderingen geïnventariseerd en worden beleidsopties voor de toekomst bekeken.

Daartoe is een breed deelnemersveld uitgenodigd dat bestaat uit onderzoekers, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, patiënten, dierenrechtenactivisten, journalisten, beleidsmakers en regelgevers. De deelnemers zullen de wetenschappelijke stand van zaken onderzoeken, en zullen daarbij ook de door genomica en andere recent ontwikkelde wetenschappelijke instrumenten geboden mogelijkheden de revue laten passeren. Tevens zullen zij de thans geldende wetgeving bestuderen en aandacht besteden aan ethische overwegingen en het toenemende verzet onder het publiek tegen dierproeven.

Wat zijn de "drie V's"?

* "Vermindering" heeft als doel voldoende betrouwbare informatie te verzamelen met een kleiner aantal proefdieren of meer informatie te halen uit hetzelfde aantal dieren.

* "Verfijning" is de ontwikkeling van methodes om pijn, lijden en ongemak te verlichten of tot een minimum te beperken.
* "Vervanging" is het streven gelijkwaardige wetenschappelijke resultaten te behalen zonder dierproeven.

Op de conferentie zullen discussies worden geïnitieerd over de recentste wetenschappelijke vorderingen en het effect daarvan op dierproeven, over de "drie V's" in de praktijk en over de "drie V's" in de huidige Europese en internationale regelgevingscontext.

Naar verwachting zal de conferentie een bijdrage leveren aan de inventarisatie van:

* de gebieden waarop een snelle validatie van alternatieve methodes te verwachten is.

* de gebieden waarop nog verder moet worden geëxperimenteerd.
* de manieren waarop de EU de validatie en internationale erkenning van alternatieve methodes kan bevorderen.

Binnen het lopende kaderprogramma voor onderzoek van de EU is voor 35 onderzoekprojecten in totaal 43 miljoen aan steun verleend. Er staan echter nog meer projecten op stapel. Deze omvatten de ontwikkeling van celcultures, alsook van "in silico" (computergebaseerde) methodes en methodes zonder gebruik van dieren om het gezondheidseffect van milieufactoren te bepalen. Het zesde kaderprogramma, dat in juni 2002 door het Europees Parlement en de Raad is goedgekeurd, zal dit soort onderzoek blijven steunen. Dit nieuwe kaderprogramma, dat bedoeld is om een volwaardige Europese onderzoekruimte te helpen creëren, biedt de gelegenheid om de samenwerking tussen de lidstaten op dit cruciale gebied te intensiveren en coördinatie van op nationaal niveau ondernomen werkzaamheden te vergemakkelijken.

ECVAM het Europees Centrum voor validatie van alternatieve methodes, een afdeling van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek is de eigen onderzoekfaciliteit van de Commissie die de validatie van alternatieve methodes voor dierproeven op EU-niveau coördineert. ECVAM doet ook actief aan onderzoek via een programma dat zich concentreert op de ontwikkeling van alternatieve tests, alsook op de opleiding en mobiliteit van onderzoekers. Momenteel houdt ECVAM zich bezig met de coördinatie van validatiestudies en voert het op verschillende gebieden onderzoek uit met het oog op de validatie van betere methodes voor tests of experimenten met chemicaliën (inclusief cosmetica en farmaceutische producten) en biologische substanties (zoals vaccins).

Het gebruik van dieren bij onderzoek komt ook aan de orde in het Actieplan Wetenschap en samenleving dat in december 2001 door de Commissie is gepresenteerd. In het kader daarvan is de Commissie bereid inspanningen te ondersteunen die ertoe bijdragen dat onderzoekers zich meer bewust worden van de "drie V's", met name wat betreft het gebruik van soorten die dicht bij de mens staan.
* De conferentie kan online worden gevolgd op: http://europa.eu.int/comm/research/rrr.html. Op deze website wordt ook informatie over dierproeven en de onderzoekactiviteiten van de Commissie verstrekt.

* Voor informatie over het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek: http://www.jrc.cec.eu.int/

* Voor informatie over het Europees Centrum voor validatie van alternatieve methodes (ECVAM) bij het GCO:
http://ecvam-sis.jrc.it/index.html

* Actieplan Wetenschap en Samenleving:
www.cordis.lu/rtd2002/science-society/home.html