Agalev (Vlaanderen)

P E R S M E D E D E L I N G
A G A L E V F R A C T I E S
V L A A M S P A R L E M E N T
E U R O P E E S P A R L E M E N T

Brussel, 10 juli 2002

Fischler vergroent Europees landbouwbeleid maar niet ten gronde


(Brussel - 10/07/02) "Europees Commissaris voor Landbouw Franz Fischler is geslaagd voor de 'vervolmakingsproef Europese Landbouw'. Fischler zet behoedzame, maar betekenisvolle stappen op weg naar een duurzame landbouw. Hij opteert duidelijk voor een vergroening van het Europees landbouwbeleid. Het zal er nu op aankomen hem de nodige steun te geven om te voorkomen dat de minsters van de Landbouw Fischlers hervormingsvoorstel uitkleden." Dat is het oordeel van Europees parlementslid Bart Staes en Vlaams parlementslid Isabel Vertriest na het vernemen van Fischlers voorstellen voor een hervorming van de Europese landbouw.

Beide Agalev-parlementsleden hebben waardering voor Fischlers ideeën, maar wijzen er tegelijk op dat een en ander nog beter kan. Dat laatste geldt vooral voor het niet afschaffen van de exportsubsidies, het niet terugdringen van het vervoer van vee over lange afstand en de bepaald naïeve veronderstelling dat Europese boeren zich met duurdere kwaliteitsproducten probleemloos zullen kunnen handhaven op de wereldmarkt.

Goede punten krijgt Fischler alvast voor de manier waarop hij de EU de boeren binnenkort wil subsidiëren. De vaste inkomenssteun zal ertoe bijdragen dat de landbouwer minder geneigd zal zijn grote hoeveelheden van een bepaald product te produceren enkel en alleen met het oog op het krijgen van steun. De koppeling van het verkrijgen van steun aan een aantal voorwaarden inzake milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid is ook al een stap in de goede richting. En wie kan zich verzetten tegen, pakweg, de administratieve vereenvoudiging of het aanwenden van meer middelen voor plattelandsontwikkeling? Gegeven deze toch wel vooruitstrevende maatregelen biedt Fischlers huiswerk betere vooruitzichten. Temeer daar de nadruk lijkt te worden gelegd op minder intensieve landbouw in overwegend kleinere bedrijven.

Maar ...

Afschaffing exportsubsidies

Het plan spreekt niet over de afschaffing van de exportsubsidies, noch van een afbouw. Dat zijn subsidies die enkel de agro-industrie krijgt voor de uitvoer van landbouwproducten naar niet-EU-landen. In 1998 bedroegen deze exportsubsidies in het totaal zowat 4,8 miljard euro. Dit is zo'n 12,4% van de landbouwuitgaven van de EU voor dat jaar. De omvang van de exportsubsidies daalt, maar blijft aanzienlijk: 9,2 % van de landbouwuitgaven in 2001 en 8,7 % van de landbouwuitgaven in 2002. De landbouwsector is bovendien extreem fraudegevoelig. Vorig jaar werd 'geknoeid' met 6,1% van de Europese landbouwsubsidies die naar België vloeiden. De Commissie Begrotingscontrole van het Europees Parlement startte op 22 januari ll. een onderzoek naar de zin of onzin van het in stand houden van het systeem van de toekenning van exportsubsidies en ook de Europese Rekenkamer wees op een hele reeks onregelmatigheden met betrekking tot het stelsel van de exportrestituties. Afschaffing van de exportsubsidies houdt in dat de lokale boeren in derde landen niet langer weggeconcurreerd worden door Europese dumpingpraktijken. Exportsubsidies duwen de Europese landbouw bovendien in de verderfelijke logica van de keuze voor meer kwantiteit in plaats van de noodzakelijke keuze voor meer kwaliteit. Exportsubsidies komen uitsluitend terecht bij firma's uit de agro-industrie en niét bij landbouwbedrijven. In 2001 verdeelde Vlaanderen 74,37 miljoen euro exportsubsidies aan in het totaal 237 ondernemingen. Vlaanderen verdeelt daarmee relatief gezien meer EU-landbouwgeld aan exportsubsidies dan andere regio's in Europa.

Vervoer van levend vee

De exportsubsidies hangen nauw samen met het vervoer van levend vee. Ofschoon er een richtlijn (95/29/EG) bestaat over de manier waarop de dieren moeten worden vervoerd, gaat Fischler in zijn nieuwe plan volledig voorbij aan het besluit van het Europees Parlement van 13 november 2001 over 'de bescherming van dieren tijdens het vervoer'. Het EP spreekt daarin uitdrukkelijk over de nefaste gevolgen van de exportsubsidies en geeft de Commissie de opdracht "onverwijld een eind te maken aan de uitkering van exportrestituties met betrekking tot levend slachtvee en te streven naar het vastleggen van bindende internationale richtsnoeren inzake de behandeling van levende dieren tijdens lange-afstandstransporten."

Melkquota

Vanuit het oogpunt dat de vraag naar melk en afgeleide produkten zal blijven toenemen wil Fischler de zgn. melkquota afschaffen. Niet eens zo'n gek idee tenminste als dat niet ertoe leidt dat het gros van de koeien in hun leven geen levensecht gras meer zal eten. Boeren zullen de kosten immers nog meer willen drukken en nog meer willen rationaliseren door Bella dag in dag uit op stal te houden. Om dit te voorkomen zou de Commissie moeten beslissen geen steun meer te verlenen aan bedrijven die hun dieren niet laten grazen. Veehouders moeten worden aangezet tot een verandering in de veevoedersamenstelling en meer grondgebonden teelt. De dieren meer laten grazen en hun voeding aanvullen met eiwithoudende gewassen zoals klaver en luzerne zorgt er bovendien voor dat er minder graanvervangers - al dan niet genetisch gemodificeerd - moeten worden ingevoerd vanuit de VS.

Meer sociale subsidieverdeling

De vaste subsidies zullen er weliswaar voor zorgen dat de kleinere ondernemingen in evenredigheid meer krijgen dan de grotere en dragen bij tot een minder intensieve landbouw, maar kennen ook hun nadelen. a) Vaste subsidies betekenen niet dat de prijzen zullen dalen. Noch voor de consument, noch voor de producent. De agro-industrie kent de bedragen en zal er zijn prijzen naar zetten. Zowel bij de eindprodukten als bij bv. de bepaling van de pachtgelden. De vaste bijdragen mogen er niet toe leiden dat de agro-industrie simpelweg zijn winstmarges gaat vergroten door de druk bij consument en landbouwer op te voeren. Vergeten, we daarbij niet dat het inkomen van de landbouwers de laatste jaren toch al sterk onder druk stond: het gemiddelde landbouwersinkomen van bv. Groot-Brittannië bedroeg vorig jaar niet veel meer dan 6.125 euro. Van consumentenzijde kan dan weer worden gepleit voor het het verminderen zoniet afschaffen van de BTW op bio-producten. De huidige plannen van Fischler zijn immers wel zeer eenzijdig gericht op de producent en houden weinig rekening met de eindgebruiker. Wil de consument gezond voedsel, geproduceerd door een al even gezonde landbouwer, dan moet hij bovendien bereid zijn daar een faire prijs voor te betalen. b) De Commissie vraagt in ruil voor de vaste subsidies meer dan terecht dat de producenten zich aan een aantal regels houden inzake milieu, voedselveiligheid en dierenwelzijn. Anderzijds biedt ze weinig tot geen bescherming voor de gewetensvolle, nijvere landbouwer. Wanneer hij met zijn 'zuivere' produkten de wereldmarkt opgaat, zal hij onmiddellijk moeten vaststellen dat zijn prijzen wel erg hoog liggen. Aan de Unie om maatregelen te nemen voor eerlijke, plichtsbewuste Europese boeren en hen te beschermen tegen oneerlijke concurrentie van landen die zich niet houden aan de hoge Europese standaardnormen. c) Een laatste probleem dat de vaste subsidies met zich kunnen meebrengen is het verschil in de feitelijke waarde ervan. Kleinere, arbeidsintensieve bedrijven kunnen rekenen op een vast bedrag van 5.000 euro voor de eerste twee werknemers. Maar koop je daarvoor evenveel in Griekenland als in Zweden?

Meer info:
Bart Staes, Europees parlementslid Agalev (bart.staes@agalev.be) Isabel Vertriest, Vlaams volksvertegenwoordiger Agalev (isabel.vertriest@agalev.be)
---
Meer informatie:
Agalev fractie, Vlaams Parlement, 1011 Brussel
Tel. 02-552 13 84 Fax 02-552 16 33
e-mail: vl.parlm@agalev.be