Gemeente Amsterdam


Reactie G4 op Regeerakkoord CDA, VVD en LPF

Lees het complete Regeerakkoord op de site van de Tweede Kamer

Aan: de leden van de Tweede Kamer,
Van: de burgemeesters van de vier grote steden
Betreft: regeerakkoord

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, 3 juli 2002,

Geachte dames en heren,

Donderdag 4 juli a.s. debatteert u met informateur Donner over het regeerakkoord. Graag willen wij u een aantal opmerkingen en vragen voorleggen over het regeerakkoord, dat wij bekeken hebben op zijn betekenis voor de vier grote steden. Wij hopen dat u deze opmerkingen en vragen wilt betrekken in uw beoordeling van het regeerakkoord.

De grote aandacht voor veiligheid, integratie, zorg en onderwijs in het regeerakkoord spreekt ons aan, de uitwerking op een aantal punten niet. De problemen op genoemde terreinen manifesteren zich bovenmaats in de vier grote steden. De nadelige gevolgen van het regeerakkoord komen dan ook vooral op de schouders van de G4 terecht.

Hierna noemen we eerst kort de punten, die wij als bedreiging ervaren. In de bijlage lopen we kort alle thema's uit het regeerakkoord langs. Daarin vergelijken wij ons eigen programma, zoals verwoord in het 21 juni gepresenteerde Manifest G4: Uitvoeren!, met het regeerakkoord en stellen wij een aantal vragen. Wij hopen dat u deze in het debat over het regeerakkoord wilt inbrengen.

De bedreigingen

* Financiën: De korting op het Gemeentefonds betekent voor de G4 een verlies aan inkomsten van vele miljoenen euro's ten opzichte van de tot dusver gehanteerde ramingen. Gezien de grote opgaven, waarvoor wij staan, pakt dit voor ons extra nadelig uit. Het zal direct ten koste gaan van het beleid op de terreinen, die het nieuwe kabinet juist extra aandacht wil geven.
* Grotestedenbeleid: Het regeerakkoord zegt wel iets over het belang van sterke steden, maar niets over maatregelen om de steden te versterken, zoals de dringend noodzakelijke vernieuwing van oude(re) wijken. Dat over het grotestedenbeleid en de stedelijke vernieuwing niets wordt gezegd, is een ernstig gemis.
* Gesubsidieerde arbeid: Het aantal I/D-banen wordt gereduceerd, zonder dat duidelijk is in welke omvang. Als veel gesubsidieerde banen moeten worden geschrapt, verdwijnen er duizenden stadswachten, controleurs in het openbaar vervoer en assistenten in de zorgsector, het onderwijs en de kinderopvang.
* Uitgeprocedeerde asielzoekers: Strengere uitwijzing van uitgeprocedeerde asielzoekers zal tot gevolg hebben dat veel uitgewezen asielzoekers zonder legaal werk en zonder ziektekostenverzekering hun heil zoeken in de grote steden. Ons wordt 'verboden' hen op te vangen. Wij gaan ervan uit dat het Rijk de consequenties voor zijn rekening neemt.

* Binnenlands Bestuur: De Kaderwet bestuur in verandering, die nu de samenwerking tussen de gemeenten in de grootstedelijke regio's regelt, wordt afgeschaft zonder dat er iets nieuws voor in de plaats komt. De oplossing van een groot aantal vraagstukken (wonen, werken, verkeer) vraagt om krachtige, niet vrijblijvende regionale samenwerking. Daarvoor is de Wet bestuur in stedelijke regio's dringend nodig.

Wij hopen van harte dat u in het debat over het regeerakkoord de nodige aandacht zult geven aan de problematiek in de vier grote steden. Als burgemeesters van de G4 willen wij graag in overleg treden met het nieuwe kabinet over de uitwerking van het regeerakkoord in concrete beleidsprogramma's.

Met vriendelijke groet,
De burgemeester van Amsterdam, M.J. Cohen
De burgemeester van Rotterdam, I.W. Opstelten
De burgemeester van Den Haag, W.J. Deetman
De burgemeester van Utrecht, A.H. Brouwer-Korf

Bijlage: vergelijking regeerakkoord - G4Manifest

Veiligheid

* De G4 willen een harde aanpak van de criminaliteit in de steden door preventie en repressie; leggen prioriteit bij de aanpak van de harde kern van veelplegers, veilig openbaar vervoer en toezicht op straat; vragen vijfduizend extra agenten voor de vier grootstedelijke politiekorpsen; maken veel werk van verbetering van de fysieke veiligheid (ter voorkoming van rampen als Enschede en Volendam).

* Het regeerakkoord gaat in dezelfde richting; noemt geen aantallen voor capaciteitsuitbreiding politie en maakt ook niet duidelijk hoeveel geld er wordt uitgetrokken voor rampenbestrijding.
* Vraag: Welke capaciteitsuitbreiding voor de politie zit in het vat en hoe wordt de extra capaciteit verdeeld?

* Vraag: Hoeveel geld denkt het kabinet uit te trekken voor rampenbestrijding?

Zorg

* De G4 staan erop zelf de regie te voeren over de 'maatschappelijke opvang' van hun meest kwetsbare bewoners: de dak- en thuislozen, verslaafden en mensen met psychiatrische problemen. Medezeggenschap van de steden over de AWBZ is hiervoor het belangrijkste instrument - in combinatie met uitbreiding van het welzijnswerk.

* Het regeerakkoord gaat aan deze voor de steden urgente problematiek, evenals aan de 'vermaatschappelijking' van de zorg, tot onze teleurstelling geheel voorbij.

* Vraag: Omvat de in het regeerakkoord aangekondigde modernisering van de AWBZ misschien mede de door de steden bepleite medezeggenschap over de AWBZ?

Onderwijs

* De G4 vragen maatregelen om het steeds grotere lerarentekort aan te pakken; willen de enorme achterstanden in de huisvesting van scholen wegwerken en brede scholen (combinatie van onderwijs en opvang) realiseren.

* Het regeerakkoord geeft extra (onderwijsinhoudelijke) vrijheid aan scholen en stelt extra beloning voor leraren op scholen in achterstandswijken in het verschiet. Dit laatste juichen wij toe. Maar over de huisvesting van scholen, opnieuw tot onze teleurstelling, geen woord. Terwijl goed onderwijs toch begint bij fatsoenlijke huisvesting.

* Vraag: Is de onderwijshuisvesting welbewust buiten beschouwing gebleven of komt het onderwerp bij de uitwerking van het regeerakkoord alsnog aan de orde?

Integratie en migratie

* De G4 willen betere resultaten boeken bij de inburgering van zowel nieuwkomers als oudkomers. Hiervoor vragen wij bundeling van een aantal geldstromen (Wet inburgering nieuwkomers, Wet inschakeling werkzoekenden, Wet educatie en beroepsonderwijs, gelden voor oudkomersbeleid) en afschaffing van de gedwongen winkelnering bij de Regionale Opleidingscentra.

* Het regeerakkoord legt, tot ons genoegen, veel nadruk op integratie en inburgering. Onduidelijk blijft of de steden de gevraagde beleidsruimte krijgen, die nodig is om in de uitvoering betere resultaten te kunnen boeken.

* Vraag: Komt bij de uitwerking van het integratie- en inburgeringsbeleid de (vergroting van) de beleidsruimte voor de steden aan de orde?

Sociaal-economisch beleid

* De G4 willen zoveel mogelijk werkzoekenden aan de slag blijven helpen. Wij vragen hiervoor om behoud van tenminste een deel van de gesubsidieerde banen (de I/D-banen) en om het schrappen van regels voor de reïntegratie van werkzoekenden.
* Het regeerakkoord geeft gemeenten meer ruimte voor reïntegratiebeleid. Dit verwelkomen wij. Over het aantal I/D-banen geeft het akkoord geen duidelijkheid. Wij benadrukken dat voor reïntegratie van moeilijk plaatsbare werklozen I/D-banen - of daarmee vergelijkbare gesubsidieerde arbeid - hard nodig blijven. De in het regeerakkoord voorgestelde 'maximale prikkel' voor gemeenten om mensen uit de bijstand te halen brengt voor ons grote financiële risico's met zich mee, juist vanwege het grote aantal bijstandsgerechtigden in onze steden en de korting op de reïntegratiebudgetten. Bovendien zal de nieuwe WAO-regeling het beroep op de bijstand vergroten.

* Vraag: Wordt in het regeerakkoord met 'maximale' prikkel bedoeld, dat de gemeenten voor 100 procent verantwoordelijk worden voor de bijstandsuitkeringen? Zo ja, welke garanties krijgen wij, dat dit voor ons geen onaanvaardbare financiële gevolgen krijgt?
* Vraag: Over hoeveel gesubsidieerde banen praten we in de toekomst en welke prestatie verwacht het kabinet, gegeven een geringer aantal gesubsidieerde banen en oplopende werkloosheid, van onze steden bij de reïntegratie van werkzoekenden.

Ruimtelijke ontwikkeling en milieu

* De G4 willen de trek van de midden- en hoge inkomensgroepen uit de stad keren. Daarom vragen wij onder andere om ruimte voor stadsuitleg, verbetering van het groen in en rond de steden en continuïteit in de rijksbijdragen voor de stedelijke vernieuwing.
* In het regeerakkoord wordt terecht een lans gebroken voor het doorbreken van de notacultuur en de bijbehorende bureaucratie. Maar is de vraag of een grotere decentralisatie van bevoegdheden daarin verandering brengt. Laat het Rijk de grote uitleglocaties voor de Randstad aanwijzen en maatregelen treffen ter verbetering van de concurrentiepositie van de Randstad. Het regeerakkoord onderkent het belang van een gevarieerder woningaanbod in de steden teneinde de midden- en hoge inkomensgroepen aan de stad te kunnen binden. Maar over de hiervoor noodzakelijke middelen, bijvoorbeeld de continuering (en verruiming) van het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing, het verbeteren van de regionale woningmarkten en verbetering van het groen in en rond de steden, wordt met geen woord gerept.

* Vraag: Zal het nieuwe kabinet het beleid inzake stedelijke vernieuwing voortzetten en het geld daar inzetten, waar het het hardst nodig is - dat wil zeggen in die delen van de steden waar het 'verdienend vermogen' het kleinst is?

* Vraag: Op welke manier wil het kabinet de hogere inkomensgroepen terugbrengen in de steden?

Mobiliteit

* De G4 bepleiten een ambitieuze verbetering van de verbindingen tussen de G4 ('halvering van de reistijd in de Randstad'), snelle uitvoering van de verbetering van de stationsgebieden (de sleutelprojecten) en versterking van Schiphol (verbetering bereikbaarheid) en van de Rotterdamse Haven (aanleg Tweede Maasvlakte, herstructurering havengebied en aanleg 750 ha natuur)
- dit alles om de internationale concurrentiepositie van de Randstad te waarborgen en te verbeteren.

* Het regeerakkoord rept van verbetering van spoorverbindingen, verbreding van wegen, betere benutting van spoor- en autoweg, en betere doorstroming in en rond de steden. Dit laatste is positief. Maar er wordt - in relatie tot behoefte aan extra middelen - slechts weinig extra geld voor uitgetrokken. Verder wordt nadere (her)prioritering van de bestaande middelen voor infrastructuur aangekondigd.

* Vraag: Wat gaat het kabinet doen aan de uitvoering van de sleutelprojecten, de bereikbaarheid van Schiphol en de Rotterdamse haven?

* Vraag: Wordt het beter benutten van het spoor ook ingezet voor verbetering van de bereikbaarheid binnen de Randstad?

Financiën

* In het regeerakkoord wordt de bestaande normeringssystematiek van het gemeentefonds gehandhaafd. Dit is positief. De technische aanpassing (rentekorting) die gepleegd wordt op deze normeringssytematiek heeft echter wel financiële consequenties (ongeveer 1% minder gemeentefondsuitkering). Het uitgangspunt was "samen de trap op en samen de trap af", maar het aantal treden omlaag overtreft het aantal treden omhoog.

* Afschaffen OZB: Het voornemen om de OZB voor woningen af te schaffen stelt ons, gezien onze relatief hoge belastingtarieven, voor grotere financiële problemen dan de meeste andere gemeenten in Nederland. Graag vragen wij u aandacht voor een passende compensatie op dit gebied, zeker gezien onze opgave op het gebied van veiligheid en integratie.

^


-

© gemeente Amsterdam - 3-07-2002