Partij van de Arbeid

Den Haag, 4 juli 2002

Vragen van het lid koenders (pvda) aan de ministers van financiËn, van economische zaken en van justitie

1. Bent u bekend met de berichtgeving rondom boekhoudfraude en onregelmatigheden bij een aantal grote ondernemingen, waaronder Enron, WorldCom, Xerox, Disney en Vivendi, waarbij de laatste vier in de afgelopen zeven dagen nadrukkelijk in het nieuws kwamen? (1)

2. Kunt u uitsluiten dat dergelijke gebeurtenissen ook in Nederland plaats zullen vinden?

3. Kunt u uw antwoord op vraag 2 ook relateren aan uw uitspraak dat de kwaliteit van de financiële verslaggeving niet alleen internationaal, maar ook in Nederland, onder druk staat? (2)

4. Hoe ziet u in dit licht de gebeurtenissen bij KPNQwest en kunt u uitsluiten dat op enig moment voorafgaande aan het faillissement sprake is geweest van een onjuiste weergave van de winstontwikkeling?

5. Deelt u de mening dat de interpretatieruimte binnen de verslaggevingsregels, d.w.z. óók als men zich aan deze regels houdt, om de hoogte van de winst vast te stellen groot is? Zo nee, hoe zijn dan de grote verschillen binnen bepaalde ondernemingen zoals Disney en ING te verklaren? Zo ja, deelt u dan de mening dat, in het kader van transparantie en vergelijkbaarheid, deze verschillen en de mogelijkheden tot winstegalisatie zouden moeten worden teruggebracht? Hoe zou één en ander gestalte kunnen krijgen?

6. Deelt u de mening dat manipulatie van de winstcijfers het vertrouwen in de financiële markten onder druk kan zetten en daarmee buitengewoon schadelijk kan zijn voor de economie? Deelt u de mening dat alles in het werk gesteld dient te worden om een dergelijk negatief vertrouwenseffect te voorkomen?

7. Hoe ziet u in dit licht de rol van de accountancy, met name daar waar controle- en advieswerk in één onderneming zijn ondergebracht?

8. Hoe beoordeelt u dat accounts zich steeds vaker gevoelig tonen voor de belangen van hun cliënt (3), dat goedkope controleopdrachten moeten worden gecompenseerd met lucratieve adviesopdrachten bij dezelfde opdrachtgever (4), en dat ook in Nederland schadeclaims te verwachten zijn uit hoofde van "accountingfraud" (5)?

9. Deelt u de mening dat daarmee de onafhankelijkheid van het toezicht op de financiële verslaggeving nu niet volledig gewaarborgd is?

10. Deelt u de mening dat de onafhankelijkheid op het toezicht op de financiële verslaggeving maximaal moet worden gewaarborgd, en bent u bereid de volgende maatregelen te overwegen:


- het versneld invoeren van de wetgeving zoals aangekondigd in de Nota Toezicht op externe financiële verslaggeving beursgenoteerde ondernemingen (6);


- het omzetten in wetgeving van de aanscherping van de richtlijnen, die Novaa en Nivra hebben voorgesteld, waaronder een maximale periode dat hetzelfde accountantsbureau ingehuurd mag worden, en een beperking voor accountants om in dienst te treden bij een voormalige cliënt (6);


- het versneld invoeren van publiek toezicht op accountants;

- het administratief en/of juridisch opsplitsen van de controle- en adviespoot van accoutantsbureaus;


- het onder publieke controle brengen van de controlepoot van accountantsbureaus;


- het oprichten van een rijksaccountantsdienst (RAD), die zelf de controle op de getrouwheid van de cijfers zal verrichten?

Zo ja, op welke termijn zouden bovengenoemde maatregelen gestalte kunnen krijgen?

(1) Het Financieele Dagblad, 3 juli 2002 en De Telegraaf, 1 februari 2002

(2) Nota Toezicht externe financiële verslaggeving, Tweede Kamer 2001-2002, kamerstuk 28 386 nr. 1, blz. 3

(3) NRC Handelsblad, 15 januari 2002

(4) Het Financieele Dagblad, 1 juli 2002

(5) Het Financieele Dagblad, 11 april 2002

(6) Het Financieele Dagblad, 29 juni 2002