Gemeente Breda
MILIEUJAARVERSLAG
GEMEENTE BREDA
2001
-----concept----
4 juni 2002
SAMENVATTING .................................................................................................................................................................................................................... 4
INLEIDING .............................................................................................................................................................................................................................. 5
HOOFDSTUK 1:AFVAL EN GRONDSTOFFEN ...................................................................................................................................................................... 7 AFVAL ..................................................................................................................................................................................................................................................... 7 Derde kringloopwinkel in Breda geopend ............................................................................................................................................................................................... 7 Afvalcontainers ondergronds.................................................................................................................................................................................................................. 7 Registratie van de kliko's........................................................................................................................................................................................................................ 7 Afval en Natuur en milieueducatie .......................................................................................................................................................................................................... 7 Afvalscheiding........................................................................................................................................................................................................................................ 8 Tabel afval............................................................................................................................................................................................................................................. 9 GRONDSTOFFEN.........................................................................................................................................................................................................................................10 Grote werken in Breda vragen veel grond, maar dan wel volgens de regels............................................................................................................................................10 AVI-slakken en de HSL/A16...................................................................................................................................................................................................................10 Tabel Grondstoffen................................................................................................................................................................................................................................10 HOOFDSTUK 2:BODEM....................................................................................................................................................................................................... 11 Breda per 1 januari 2003 bevoegd gezag krachtens de Wet bodembescherming......................................................................................................................................11 Zicht op de Bredase Bodem ...................................................................................................................................................................................................................11 Saneringen in eigen beheer, door bedrijven zelf .....................................................................................................................................................................................11 Saneringen door de gemeente: onder meer afronding Hoornwerkstraat.................................................................................................................................................11 Tabel bodem .........................................................................................................................................................................................................................................12 HOOFDSTUK 3:ENERGIE .................................................................................................................................................................................................... 13 Landelijk voorbeeldproject Heuvel ........................................................................................................................................................................................................13 Nieuw Wolfslaar....................................................................................................................................................................................................................................13 Bedrijven Steenakker stellen zelf Energievisie op ...................................................................................................................................................................................13 Het Zonnetje in huis, op school, op het werk en in het verkeer................................................................................................................................................................13 Het Energieteam en energiebesparingadviezen ......................................................................................................................................................................................14 Tabel energie ........................................................................................................................................................................................................................................15 HOOFDSTUK 4:GELUID, GEUR EN EXTERNE VEILIGHEID............................................................................................................................................... 16 GELUID .....................................................................................................................................................................................................................................................16 Geluidswal A27 Nieuw Wolfslaar, Bavel................................................................................................................................................................................................16 Geluidsschermen A58 Ulvenhout...........................................................................................................................................................................................................16 Stil asfalt...............................................................................................................................................................................................................................................16 Natuur en geluidswal A27 Heusdenhout ................................................................................................................................................................................................17
1
Tabel geluid ..........................................................................................................................................................................................................................................17
GEUR ........................................................................................................................................................................................................................................................18
Tabel Geur............................................................................................................................................................................................................................................18
EXTERNE VEILIGHEID.................................................................................................................................................................................................................................19
Gevaarlijke stoffen over de weg.............................................................................................................................................................................................................19
Gevaarlijke stoffen over het spoor .........................................................................................................................................................................................................20
Risicovolle bedrijven: het valt mee in Breda ..........................................................................................................................................................................................20
Tabel externe veiligheid ........................................................................................................................................................................................................................20
HOOFDSTUK 5:NATUUR ..................................................................................................................................................................................................... 21
Park Hoge Vucht, Kroeten en de Westertuin ..........................................................................................................................................................................................21
De jaarlijkse Boomfeestdag: 6000 bomen aangeplant ............................................................................................................................................................................21
Anders omgaan met onkruid ..................................................................................................................................................................................................................21
Bomenbeheer: nieuw elementenplan en verordening..............................................................................................................................................................................21
Ecologie: beleid vernieuwt ....................................................................................................................................................................................................................22
Vegetatiekartering, onder meer monitoren ecotypologie Prinsenbeek e.o................................................................................................................................................22
Tabel natuur .........................................................................................................................................................................................................................................23
HOOFDSTUK 6:WATER ....................................................................................................................................................................................................... 24
Waterplan Breda...................................................................................................................................................................................................................................24
Riolering...............................................................................................................................................................................................................................................24
Watermachine Teteringen......................................................................................................................................................................................................................25
Molenleij en Stadsbeek Nieuw Wolfslaar................................................................................................................................................................................................26
Verdere ontwikkeling Bethlehemloop, Westertuin...................................................................................................................................................................................26
HOOFDSTUK 7:DOELGROEPEN: BURGERS EN BEDRIJVEN........................................................................................................................................... 27
BURGERS...................................................................................................................................................................................................................................................27
Milieuprijs 2001....................................................................................................................................................................................................................................27
Tabel doelgroepen algemeen .................................................................................................................................................................................................................28
BEDRIJVEN................................................................................................................................................................................................................................................29
Grafische milieucirkel ...........................................................................................................................................................................................................................29
Milieucontroles: een moment voor bezinning .........................................................................................................................................................................................29
Aantal bezwaar en beroepsprocedures stijgen........................................................................................................................................................................................29
Bedrijfsinterne milieuzorg .....................................................................................................................................................................................................................29
De BSW en bedrijfsinterne milieuzorg ...................................................................................................................................................................................................30
Bouw Stadskantoor 1A begonnen...........................................................................................................................................................................................................30
Tabel bedrijfsinterne milieuzorg ............................................................................................................................................................................................................30
Tabel bedrijven (met aantallen vergunningen, controles en de bezwaar en beroepsprocedures)..............................................................................................................31
Tabel wettelijke vereisten Wet milieubeheer: termijnen, coördinatie en gemeentelijke inrichtingen.........................................................................................................32
2
Tabel scholen........................................................................................................................................................................................................................................33
Tabel burgers........................................................................................................................................................................................................................................33
HOOFDSTUK 8:GEBIEDEN EN INSTRUMENTEN ............................................................................................................................................................... 34
GEBIEDEN .................................................................................................................................................................................................................................................34
Wat is het, hoe gaat het worden, wat kan het worden en kan het milieuvriendelijk? ................................................................................................................................34
Stationsomgeving ..................................................................................................................................................................................................................................34
Kadettenkamp, Emer-zuid en MER Golfbaan Teteringen........................................................................................................................................................................34
Inpassing HSL.......................................................................................................................................................................................................................................34
Reconstructie ........................................................................................................................................................................................................................................35
Tabel gebieden......................................................................................................................................................................................................................................35
INSTRUMENTEN .........................................................................................................................................................................................................................................36
Milieuvisie Breda tot 2015 gereed .........................................................................................................................................................................................................36
Weer meest duurzame gemeente ............................................................................................................................................................................................................37
Tabel instrumenten................................................................................................................................................................................................................................37
CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN..................................................................................................................................................................................... 38
CONCLUSIE ...............................................................................................................................................................................................................................................38
AANBEVELINGEN.......................................................................................................................................................................................................................................38
3
Samenvatting
In dit milieuverslag wordt verslag gedaan van de werkzaamheden die de gemeente heeft voorgenomen in het milieuprogramma 2001. 2001 was een
veelbewogen jaar. Het merendeel van de producten is gerealiseerd.
In 2001 is de Milieuvisie Breda 2015 gereed gekomen. De Milieuvisie geeft een visie en concrete actiepunten voor de komende vier jaar voor het toekomstige
milieu van de stad en haar inwoners. De Milieuvisie is een nadere uitwerking van de milieuaspecten uit de Stadsvisie Breda en het vervolg op het
Gemeentelijk Milieubeleidsplan 1996-1999 (GMP-2). De Milieuprijs, met als thema "Hoe smaakt Breda in 2015", met als doel ideeën voor de Milieuvisie, heeft
een recordaantal inzendingen opgeleverd.
Handhaving en veiligheid hebben in 2001 veel aandacht gehad. Voor wat betreft externe veiligheid is in 2001 een vernieuwde route voor gevaarlijke stoffen
vastgesteld. Naar aanleiding van de vuurwerkramp in Enschede is een onderzoek naar de risicovolle bedrijven in Breda afgerond en zijn vervolgafspraken
gemaakt. Ook is alle horeca, circa 220 bedrijven, gecontroleerd door de verschillende controleurs vanuit de brandweer, gemeente, politie en de
keuringsdienst van waren in het kader van de Actieweken Handhaving Binnenstad.
In 2001 zijn het Waterplan Breda en "Zicht op de Bredase bodem" gereed gekomen als basis voor toekomstig water- en bodembeleid.
Belangrijke onderleggers zijn gemaakt voor beleid op het gebied van geur ("Geurhinder op kaart") en geluid (afronding van de spoormilieukaart).
Grote infrastructurele werken vragen de nodige aandacht, ook vanuit de toepassing van het Bouwstoffenbesluit: komt er voldoende grond bij de aanleg van de
geluidswal ten behoeve van de woningen van Nieuw Wolfslaar? In 2001 is de discussie ontstaan over het al dan niet milieuhygiënisch verantwoord omgaan
met zogenaamde "AVI-slakken" in het tracé van de HSL/A16. Met het inpassen van deze infrastructurele werken is eveneens veel tijd (en geld) gemoeid,
denk aan inpassingzones en compenserende maatregelen op het gebied van natuur en water.
Wat betreft de ontwikkeling van het Zuidelijk Vervoer Knooppunt, is milieu niet alleen als kwaliteitsvraag van belang (hoe duurzaam, hoe groen wordt de
stationsomgeving), maar is ook de vraag hoe we er erin gaan slagen verschillende functies in de stationsomgeving op een acceptabele wijze met elkaar te
verenigen. In 2001 is met hogere overheden gezocht naar oplossingen voor de problematiek van de externe veiligheid (LPG over het spoor).
Verder is in 2001 de bodemsanering van de Hoornwerkstraat afgerond, is een derde Kringloopwinkel geopend en is in Breda een nieuwe vinding, het "stilste
asfalt van de wereld "toegepast.
Op energiegebied is de actie gestart "Zonnetje op school, op het werk en thuis" en zijn zonnepanelen aan particulieren verkocht.
Ook zijn belangrijke afspraken gemaakt om met projectontwikkelaars te komen tot vergaande milieudoelstellingen op energiegebied voor de nieuwe woonwijk
Nieuw Wolfslaar.
Wat betreft het thema natuur is een grote publiekscampagne georganiseerd over milieuvriendelijk onkruid bestrijden en is de bomenverordening vastgesteld
waardoor monumentale en beeldbepalende bomen meer beschermd zijn. Als belangrijk instrument voor monitoren is de vegetatie van vrijwel geheel Breda in
kaart; in 2001 is Prinsenbeek geïnventariseerd. Met vegetatiegegevens; welk soort planten tref je aan, kan iets gezegd worden over de mate van verdroging,
vernatting en vermesting.
4
Inleiding
In deze notitie wordt verslag gedaan van de werkzaamheden op milieugebied door verschillende diensten binnen de gemeente Breda in 2001.
Het milieuverslag is een verplichting uit de Wet milieubeheer en zal dan ook worden toegestuurd naar de milieu-inspectie en gedeputeerde staten van Noord-
Brabant. Het gaat in op de actiepunten, de geplande producten, uit het Milieuprogramma 2001. Het Milieuprogramma 2001 was nog grotendeels gebaseerd
op het Gemeentelijk Milieubeleidsplan 1996-1999 (het GMP-2), maar keek al enigszins vooruit naar de Milieuvisie Breda 2015.
Samenwerking met verschillende diensten
In de gemeente Breda is milieu, voor zover het bedrijfsinterne milieuzorg betreft, een taak van alle diensten. Te denken valt hierbij aan ecologisch beheer bij
de dienst Stadsbeheer, duurzame inkoop bij de Bestuursdienst en grondwateronttrekkingen bij de sportvelden van SAW. Van de milieutaken worden er drie,
te weten het rioolbedrijfsplan, afvalinzameling en Natuur en Milieueducatie (NME) uitgevoerd door de dienst Stadsbeheer. De overige milieutaken, inclusief de
coördinatie van het geheel, zijn ondergebracht bij de directie Milieu van de dienst RME.
Terugblik op 2001
In alle opzichten is 2001 voor Milieu een veelbewogen jaar geweest.
Allereerst was er de nasleep van de gebeurtenissen in Enschede en Volendam. Wat is een adequaat niveau van handhaving, hoe is het gesteld met de
veiligheid in Breda, tot hoever reikt de verantwoordelijkheid van de ambtenaar en: hoe gaan we om met gedogen. De commissies Oosting en Alders geven
aanbevelingen, waaraan in 2001 deels gevolg is gegeven. Voor milieu zal een allesomvattend handhavingplan in 2002 aan de Raad aangeboden worden.
Een groot scala aan nieuwe taken is op de gemeente afgekomen. Het Bouwstoffenbesluit, deels ingegeven door grote infrastructurele werken als HSL, A16 en geluidswal Nieuw Wolfslaar, levert discussie tot aan de minister van VROM. MIG (modernisering instrumentarium geluidhinder), vanaf 2002 en bevoegd gezag Wet bodembescherming, vanaf 2003 werpen hun schaduwen vooruit. Analoog aan externe veiligheid en geluid zal de gemeente eigen beleid met betrekking tot stank moeten maken. Kortom: verandering, hectiek, dynamiek zijn aan de orde van de dag. Dit, gecombineerd met de hoge ambities van Breda op allerlei terreinen maakt dat het spanningsveld tussen ruimtegebruik en leefbaarheid toeneemt.
Ook in organisatorisch opzicht is 2001 een jaar van belang geweest. Bij de Directie Milieu is per 1 januari 2001 de vacature Directeur Milieu ontstaan. Tevens
is de discussie over de organisatorische inbedding van de Directie binnen de Dienst RME gestart. De herpositionering van de Directie Milieu en de grote
veranderingen in het denken over milieu heeft een enorme inzet gevraagd van de medewerkers. In dit milieuverslag kunt U lezen in hoeverre dit tot de
gewenste resultaten geleid heeft.
Een geweldige opsteker in dit verband was de uitreiking van de landelijke duurzaamheidspiegel door minister Netelenbos aan de gemeente Breda. Naar het
oordeel van externe groeperingen was Breda voor de tweede maal achtereen de meest duurzame stad van het land.
5
Opbouw milieuverslag, leeswijzer
Achtereenvolgens komen in dit milieuverslag de volgende milieuthema's aan de orde:
1. Afval en Grondstoffen;
2. Bodem;
3. Energie,
4. Geluid, Geur en Externe Veiligheid;
5. Natuur;
6. Water;
Vervolgens ook:
7. Doelgroepen: Burgers en Bedrijven;
8. Gebieden en Instrumenten.
Per thema zijn opvallende, belangrijke items uitgelicht. Afgesloten wordt per thema met een tabel waarin de overige geplande producten vanuit het
milieuprogramma 2001 zijn opgenomen, met de stand van zaken.
In de hoofdstukken bodem en water is meer nadrukkelijk ingegaan op respectievelijk de (bodem- en/of grondwater)saneringen en het werk ten aanzien van de
riolering.
De vergunningverlening en handhaving op het gebied van de Wet milieubeheer komt aan de orde in het hoofdstuk: doelgroep burgers en bedrijven. Niet
alleen wordt ingegaan op de gerealiseerde aantallen met betrekking tot de geplande aantallen vergunningen en controles, maar ook de bezwaar- en
beroepsprocedures alsmede de wettelijke vereisten: termijnoverschrijdingen, coördinatieverplichting en gemeentelijke inrichtingen.
Wat betreft milieumonitoring zijn, op afval na, in dit milieuverslag geen gegevens opgenomen. Op dit moment wordt hiervoor onder andere verwezen naar de Milieuvisie, het Waterplan Breda, Zicht op de Bredase bodem, de vegetatiekartering en de onderzoeken naar geluid en geur. Wat betreft de milieumonitor zelf zijn in 2001 de indicatoren gereed en zijn afspraken over het bijhouden van gegevens gemaakt. In 2002 is milieumonitor operationeel.
Voor een volledig overzicht van de uren en kosten wordt verwezen naar de jaarrekeningen van de dienst RME en de dienst Stadsbeheer.
Afgerond wordt met de conclusie en aanbevelingen.
6
Hoofdstuk 1:Afval en grondstoffen
AFVAL
Derde kringloopwinkel in Breda geopend
In 2001 is het kringloopwarenhuis "Vindingrijk" geopend. Naast 't Opstapje en de Stichting 2000 kunnen Bredase burgers hier terecht voor allerlei
tweedehands artikelen van goede kwaliteit en voor een schappelijke prijs. Hergebruik van artikelen die anders verbrand of op andere wijze verwerkt zouden
moeten worden. "Vindingrijk" is een initiatief van de Bredase Samenwerkende bedrijven en Afvalservice Breda.
Afvalcontainers ondergronds
Om redenen vanuit leefbaarheid is in 2001 besloten om als proef afvalcontainers nu niet eens bovengronds maar juist ondergronds bij enkele flats te gaan
plaatsen. Belangrijk aandachtspunt hierbij is het verbeteren van de woonomgeving. De huidige betonnen bakken en cocons voor gft-afval, restafval en papier
& karton kunnen veel overlast opleveren voor de omgeving: stank, vandalisme, zwerfvuil en het bijplaatsen van grofvuil. Bovendien hebben de containers een
relatief kleine inhoud (1400 liter), in tegenstelling tot de ondergrondse systemen met 5000 liter. Aan het Kasteelplein, Baliëndijk, Edisonplein en het Gerrit
Rietveldplein staan nu ondergrondse afvalcontainers.
In Ulvenhout en in Breda (het Kasteelplein) zijn ook als proef enkele ondergrondse glascontainers geplaatst. Plaatsing van ondergrondse glascontainers in
het Chassépark is in voorbereiding
Registratie van de kliko's
In 2001 zijn alle afvalcontainers van Bredase burgers voorzien van een sticker met streepjescode. Per 1 januari 2001 wordt namelijk onderscheid gemaakt in
de afvalstoffenheffing tussen één- en meerpersoonshuishoudens (respectievelijk *267,72/*222,24). Voor een extra container wordt F 100,-- (circa *45) per
jaar in rekening gebracht.
Afval en Natuur en milieueducatie
In 2001 is onder andere een actie georganiseerd om de overlast van afvalcontainers op straat te verminderen. De campagne "Laat me niet buiten staan" is
bijvoorbeeld gericht op het voorkomen van overlast voor rolstoelgebruikers. Verder is een hergebruikgids regio Breda voor goederen met "ervaring"
(kringloopartikelen) ontwikkeld en zijn een zevental artikelen geplaatst over de verschillende afvalfracties in diverse media.
7
Afvalscheiding
De door Breda behaalde milieuprestatie op het gebied van afval is zichtbaar in de onderstaande tabel. Het scheidingspercentage lag in 2001 op 49% ten
opzichte van 48% in 2000. Het landelijk gemiddelde is 43%. Breda heeft een hoger hergebruikpercentage dan de vijf grote steden van Nederland. Breda
behaalt hiermee een goede prestatie. De landelijke taakstelling van 60% hergebruik wordt in geen enkele gemeente gehaald. Uit sorteerproeven in Breda is
gebleken dat textiel, glas, papier en GFT-afval nog de helft uitmaken van het restafval. Er valt dus nog milieuwinst te behalen door het scheidingsgedrag van
bewoners verder te optimaliseren, hieraan wordt gewerkt.
SCHEIDINGSPERCENTAGES VERGELEKEN
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Breda 2000 Breda 2001 landelijk 5 grootste landelijke
gemiddelde steden taakstelling
8
Tabel afval
AFVAL
Geplande producten Milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Onderzoek (milieu) rendement gescheiden inzameling GFT-afval hoogbouw In 2001 is een proef gedaan met het visueel voorkeuren van GFT afval uit de hoogbouw. Op basis
van de resultaten hiervan is een speciale wagen aangeschaft die in 2002 wordt geleverd.
Implementatie nieuwe kca-lijst In 2001 is een nieuwe landelijke kca lijst in gebruik genomen die sterkt vereenvoudigd is. Er is een
krantenartikel aan gewijd om de mensen hierop te wijzen.
Evaluatie Afval Apart Natuurlijk Heuvel Doel van het project was het verminderen van `vervuild' GFT afval in de wijk Heuvel door mensen te
stimuleren hun afval (nog) beter te scheiden. Door middel van intensieve en directe communicatie is
het aantal vervuilde containers sterk teruggebracht.
Visie ruimtelijke inpassing afvalvoorzieningen In 2001 is het eerste proef project met ondergrondse afvalvoorzieningen van start gegaan in de wijk
Noordoost.
Continue optimaliseren inzameling Mier (inzamelvoertuig binnenstad) Inzameling met De Mier loopt goed.
Proef gescheiden inzameling plasticfolies binnenstad De proef is succesvol verlopen. Er hebben ruim vijftig winkels aan deelgenomen. De reacties van de
winkeliers zijn positief. Eventueel wordt het inzamelen van plasticfolies gemeentebreed ingevoerd.
Verdere voorbereiding realisatie definitieve milieustations Bouw van het definitieve milieustation Slingerweg is gestart. Verdere vervolgonderhandelingen over
een milieustation aan Hazepad lopen.
Evaluatie inzameling agrarisch Klein gevaarlijk Afval Deelnemers zijn zeer positief over de mogelijkheid kga aan te bieden. In 2001 is het aantal
deelnemers gegroeid, maar er is minder kga ingezameld.
Beleidsregel snoeiafval kleinschalige elementen Niet meer van toepassing.
Vuilniswagen en kunst In het kader van de Paraplucampagne startte in 2001 het project `stadsvuil in schone wagens'. Ruim
100 studenten van de academie St. Joost uit Breda hebben ontwerpen gemaakt om de
inzamelvoertuigen van Afvalservice van kunst te voorzien. In 2001 werden op vijf wagens ook
daadwerkelijk ontwerpen aangebracht.
Ontwikkelen lespakket voor allochtone burgers over onder meer het scheiden Dit is in 2001 niet gerealiseerd.
van afval
9
Grondstoffen
Grote werken in Breda vragen veel grond, maar dan wel volgens de regels
Er is een grote vraag naar grondstoffen in verband met de aanleg van de HSL en de verbreding van de A16, alsmede de aanleg van een geluidswal langs de
A27 vanwege de nieuwbouwwijk Nieuw Wolfslaar.
Dat dit volgens de regels dient te gebeuren mag duidelijk zijn. Het is niet de bedoeling dat verontreinigde grond terecht komt op plaatsen waar dit tot
problemen kan leiden. Verontreinigde grond kan zich op de nieuwe plaats mengen met de onderliggende bodem en op die manier verspreidt de
verontreiniging zich. Ook als de verontreinigde grond als ophoging wordt gebruikt, bestaat het gevaar dat de verontreiniging in de grond door regenwater
uitspoelt en in de onderliggende bodem terechtkomt. Het is dus van het grootste belang zorgvuldig met grond om te gaan. Er zijn wettelijke regels waarin dat
is geregeld:
De
Wet
bodembescherming;
Het
Bouwstoffenbesluit;
Vrijstellingsregeling samenstellings- en immissiewaarden;
Vrijstellingsregeling
grondverzet.
Het Bouwstoffenbesluit krijgt steeds meer draagvlak, beleid is hiervoor afgerond: "Grond voor hergebruik". Er is ter informatie een folder gemaakt: "Regels
voor het verplaatsen van grond", als uitleg van het uitvoeringbesluit vrijstellingsregeling grondverzet. Het BOR, Bouwstoffenbesluit op Rails, is door de
verschillende partners positief gewaardeerd en heeft een prijs gekregen.
AVI-slakken en de HSL/A16
Eind 2001 is de discussie ontstaan of de bodemas van de afvalverbrandingsovens, de zogenaamde "AVI-slakken" wel milieuhygiënisch verantwoord
hergebruikt worden bij de aanleg van de HSL en verbreding van de A16. Is de bovenafdichting afdoende en duurzaam genoeg voor de levensduur van de
A16? Ook is de vraag of de onderafdichting voldoende voorkomt dat zware metalen in het grondwater terechtkomen. AVI-slakken verwerken, eind december
270.000 ton, dient milieuhygiënisch verantwoord gedaan te worden. Gebeurt dit niet dan dienen de slakken weggehaald te worden, met alle kosten en
vertraging voor de aanleg van de HSL van dien. Het probleem met de AVI-slakken is met de Ministers Netelenbos en Pronk aangekaart. Afgesproken is dat
een deel van het tracé zal worden verwijderd. De gehele discussie heeft geleid tot een forse overschrijding van het aantal uren, bij het ministerie is een claim
ingediend als financiële tegemoetkoming.
Tabel Grondstoffen
GRONDSTOFFEN
Geplande producten Gerealiseerde producten 2001
Milieuprogramma 2001
Advisering (intern en voor derden) en facilitering (intern) met betrekking tot het Hier wordt steeds meer gebruik van gemaakt, aantallen zijn niet bijgehouden.
Bouwstoffenbesluit
Haalbaarheidsonderzoek regionaal kenniscentrum secundaire grondstoffen Nog in ontwikkeling
Overige werkzaamheden
Een belangrijk deel van het snoeihout van Breda wordt gebruikt als grondstof voor energie in de biomassacentrale in Cuijk. Dit gaat op jaarbasis om circa 3500 ton houtafval, ofwel
25%van het totale groenafval van de gemeentelijke compostering.
10
Hoofdstuk 2 Bodem
Breda per 1 januari 2003 bevoegd gezag krachtens de Wet bodembescherming
Grote steden in Nederland, zo ook Breda, nemen taken over van de provincie op het gebied van bodem. Deze taken bestaan uit onder meer het in beeld
brengen en als het nodig is aanpakken van bodemverontreinigingen en het voeren van beleid over bodembescherming. Voor de uitbreiding van de formatie
krijgt Breda een financiële tegemoetkoming. In 2001 zijn de nodige voorbereidende werkzaamheden verricht.
Zicht op de Bredase Bodem
Een belangrijke aanzet tot beleid vormt de in 2001 vastgestelde nota: "Zicht op de Bredase Bodem.
In deze nota staan de volgende zaken op de agenda:
Bescherming en preventie middels beleid op het gebied van bouwstoffen en asbest;
Het bodemprogramma, voor het structureel opruimen van vervuilde locaties uit het verleden. De basis is gevormd door een lijst met adressen vanuit
koppelingen van diverse bestanden met algemene milieu- en bodemgegevens. Dit heeft geleid tot een indeling in categorieën van verontreinigingen.
Onderzoek duidelijk moet maken of sanering daadwerkelijk nodig is. De meest verdachte locaties, te weten de voormalige chemische wasserijen,
voormalige brandstoffenopslagplaatsen en voormalige stortplaatsen worden als eerste onderzocht;
De bovengenoemde voorbereiding van de taak van bevoegd gezag, met onder meer handhavingsbeleid op grond van de Wet bodembescherming;
Juridische instrumenten en wijze van communicatie.
Met name het zichtbaar kunnen maken op kaart middels het bodeminformatiesysteem Nazca geeft aan hoe het met de bodemgesteldheid in Breda is.
Saneringen in eigen beheer, door bedrijven zelf
In 2001 waren naast de overheid ook bedrijven zelf actief op het gebied van bodemsanering. Zonder een volledige lijst van saneringen in eigen beheer te
willen presenteren, wordt toch een aantal gesaneerde locaties genoemd. Zo was er het terrein van Teodur aan de Eggestraat, het terrein van de Hollandse
Gommage Industrie aan de Irenestraat en het voormalige garagebedrijf van Vriens aan de Ginnekenweg. Alle drie werden in 2001 gesaneerd en geschikt
gemaakt voor woningbouw. Voor de realisatie van een bedrijfshal werd op een locatie aan Terheijdenseweg een sanering uitgevoerd en aan de Heerbaan
werd de vervuiling bij een benzinestation aangepakt.
Saneringen door de gemeente: onder meer afronding Hoornwerkstraat
De gemeente zat zelf in 2001 ook niet stil op het gebied van bodemsaneringen. In 2001 werden een tweetal grote saneringen afgerond (Hoornwerkstraat en
1e fase noordelijk terrein voormalig vervoerbedrijf). Daarnaast zijn zeven saneringen uitgevoerd, te weten het Chassé-terrein, Kinderspeelplaats
11
Hoornwerkstraat, Leursebaan, Leursebaan 161, Veldpad 2, Veldpad 15 en Weerschijnvlinder. Ook zijn vier saneringen opgestart die in 2002 zullen worden
afgerond(Lunet B (Slingerweg), Parkeergarage "de Prins", Vogelenzanglaan en wegtracé Gen. Mazcekstraat.
Verder liepen er binnen de gemeente Breda nog twee langlopende grondwatersaneringen(Nieuwstraat en Voormalig Etna (Tramsingel)).
Eén van de meest aansprekende saneringen in 2001 was ongetwijfeld de Hoornwerkstraat. Deze sanering was gestart in oktober 2000. In de tuinen van de bewoners is 1 meter verontreinigde grond verwijderd en weer aangevuld met schoon zand en teelaarde. Ook zijn schuren en schuttingen verwijderd en vervolgens weer opnieuw opgebouwd. In totaal werd 5452 kubieke meter met lood vervuilde grond ontgraven. Voor de bewoners is het een ingrijpende ervaring geweest, maar op 31 mei 2001 was er met recht een feestelijke afsluiting.
Verder zijn de eerste bodemrapporten gemaakt en getoetst met betrekking tot de Westflank, het openen van de haven.
Tabel bodem
BODEM
Geplande producten Gerealiseerde producten 2001
Milieuprogramma 2001
300 toetsingen bodemonderzoeken en saneringsplannen Circa 10 rapporten van saneringen door bedrijven zelf beoordeeld, voor Stadsbeheer circa 10,
Grondbedrijf tussen de 85-100, en circa 10 saneringen door gemeentelijke afdelingen
700 toetsingen in het kader van bouwvergunningen Er zijn 801 toetsingen uitgevoerd (de geschiktheidsverklaringen).
1000 vragen om bodeminformatie (burgers, makelaars, adviesbureaus) Circa 400 vragen van makelaars en circa 250 vragen van burgers en adviesbureaus. Metingen
gestart in oktober 2001. Aantallen betreft interpolatie.
Deelname Brabants bodemplatform Dit overleg dat om de zes weken plaatsvindt behandeld onderwerpen als de voorbereiding van het
bevoegd gezag en afstemming in het kader van het Bouwstoffenbesluit.
Monitoren uitvoering bodemtaken Bodeminformatie verkregen bij aan- en verkoop van terreinen, bouwvergunningen en civieltechnische
werken werden in 2001 systematisch geregistreerd in NAZCA, het bodeminformatiesysteem.
Uiteindelijk doel is om een volledig beeld te hebben van de bodemkwaliteit van Breda, dat immers en
eis is vanuit het NMP3 en het convenant stedelijke vernieuwing. De eerste kaarten zijn inmiddels te
maken (zie nota "Zicht op de Bredase Bodem)
Ook is veel tijd gaan zitten in het juist aangeven van verouderde bodeminformatie vanuit het oude
bodeminformatiesysteem BOS.
Notitie asbest in de bodem Het interim-beleid met betrekking tot Asbest in de bodem van de provincie is op 13 november 2001
vastgesteld. Dit betreft richtlijnen voor asbestverontreinigingen in de bodem van voor 1987 en
mogelijkheden voor bodemsanering en verwerking van asbesthoudende grond. Verontreinigingen na
1987 zijn geregeld in de Wet bodembescherming.
Het interim-beleid is door de gemeente Breda nog niet vastgesteld, dit wordt 2002. Tevens zal dan
een interne procedure worden vastgesteld hoe om te gaan met asbest in de bodem (wanneer
saneren en hoe enz.).
Overige werkzaamheden
Herijking ISV bodemgelden ten behoeve van financiering bodemprogramma, dit is uitgesteld door het Rijk tot na maart 2002, onder meer de bedoeling met deze gelden
bodemsanering door derden te stimuleren.
12
Hoofdstuk 3 Energie
Landelijk voorbeeldproject Heuvel
Onderdeel van de Energievisie in het kader van de stedelijke vernieuwing in de Heuvel is een experiment met het instrument "Energieprestatie op Locatie
(EPL), maar dit keer voor de bestaande bouw. De Heuvel is één van de drie landelijke voorbeeldprojecten. De inventarisatie ten aanzien van energieverbruik
is in 2001 afgerond, in 2002 zal de energievisie in het kader van een optimale energie infrastructuurstudie worden afgerond. Op basis hiervan zullen
energieambities met de woningbouwcorporaties worden afgesproken
Nieuw Wolfslaar
Om daadwerkelijk een Energieprestatie op Locatie (EPL) van 7 voor Nieuw Wolfslaar te kunnen halen (een vergaande milieudoelstelling) zijn door het college
in 2001 randvoorwaarden vastgesteld, die worden meegenomen in de koopovereenkomsten met projectontwikkelaars. Het gaat om warmtepompen voor de
310 woningen in het noordelijk cluster en het bouwen van woningen met en energieprestatie van 0.85 of lager in combinatie met een individuele elektrische
warmtepomp met een collectieve bron.
Woningbouwvereniging Laurentius bereid voor ongeveer 35 woningen in het zuidelijk cluster het warmtepompconcept voor en wil op termijn hiervan
energieneutrale woningen maken.
Bedrijven Steenakker stellen zelf Energievisie op
De Energievisie Steenakker is in 2001 gereed gekomen. Uniek is dat de bedrijven dit zelf hebben laten opstellen. Uit de rapportage komen verschillende
ideeën naar voren. Speerpunten voor de korte termijn zijn het ondersteuning bieden bij energiezuinig bouwen, het realiseren van duurzame
energietoepassingen (warmtepomp en zonneboilers), op middellange termijn de wens van de bedrijven om een windlocatie van Steenakker te maken,
voorstel doen voor collectieve inkoop van duurzame energie en organiseren van workshop energiebesparing voor nieuwe bedrijven. Op lange termijn zal
tijdens natuurlijke momenten bekeken worden of nieuwe vormen van energievoorziening haalbaar zijn.
Het Zonnetje in huis, op school, op het werk en in het verkeer Zonne-energie, het opwekken van elektriciteit met zonne-energie, stond in 2001 centraal door een drietal projecten. Met deze projecten hoopt de gemeente burgers, en ook jonge scholieren, bewust te maken van het belang van een schoon milieu
Het "Zonnetje in huis" gaf de burgers de gelegenheid een zonnepaneel aan te schaffen waarmee zelf elektriciteit opgewekt kan worden. Met vier zonnepanelen op het dak kan dan al gauw jaarlijks 10% op de energierekening bespaard worden. Breda heeft F 110,-- subsidie per zonnepaneel ter beschikking gesteld. De prijs van een zonnepaneel kwam hiermee op F 475,-- en indien men vier zonnepanelen kocht zelfs per stuk F 400,--. Al met al zijn er 160 zonnepanelen verkocht, een mooi resultaat aangezien zonnepanelen nog niet rendabel zijn.
Het "Zonnetje op school" is de actie waarbij alle basisscholen in Breda een gratis zonnepaneel kunnen krijgen. Een zonnepaneel levert genoeg energie om
een computer de hele dag te laten draaien. Tevens is er een educatief pakket ontwikkeld om in de klas ook aandacht te kunnen schenken aan zonne-energie
en ontvangen de scholen een informatiebord over de werking van een zonnepaneel. De actie is in oktober gestart en 41 scholen hebben zich hiervoor
aangemeld.
13
Er is een wedstrijd gehouden onder Bredase ambtenaren om te komen tot ideeën om zonnepanelen op een gemeentelijk gebouw te realiseren. Er kwamen
11 inzendingen binnen. Uiteindelijk hebben de inzenders gezamenlijk gekozen voor zonnepanelen op het milieueducatief centrum. Dit is overigens niet
doorgegaan, omdat het rendement te laag is door de schaduwwerking van monumentale eiken langs de Wolfslaardreef, de zonnepanelen komen nu op de
brandweerkazerne.
Er zijn 5 permanente verkeerstelpunten ten behoeve van monitoren van snelheid, aantal en soort gemotoriseerde voertuigen uitgerust met een zonnepaneel
en gsm-verbinding. Deze staan op de drukste wegen in de stad: de zuidelijke en noordelijke rondweg, Claudius Prinsenlaan en Ettensebaan.
Het Energieteam en energiebesparingadviezen
Er zijn 541 (van de geplande 600) energiebesparingadviezen gegeven, met name in Prinsenbeek. In dit aantal zitten 23 energieprestatieadviezen (de EPA's).
In mei, juni is geëxperimenteerd met het praktijkexperiment Apparaten, Gedrag en Energieprestatieadvies. Hiervan hebben 26 bewoners van de wijk Haagse
Beemden gebruik gemaakt. Tevens heeft het Energieteam bij 62 bewoners op hun verzoek zelf energiebesparende maatregelen aangebracht
14
Tabel energie
Energie
Geplande producten 2001 Gerealiseerde producten 2001
Milieuprogramma 2001
Zonneboilercampagne (o.a. met een tentoonstelling in het MEC) voor Essent heeft deze actie in 2001 georganiseerd. Ter ondersteuning van deze actie heeft de gemeente
huishoudens (subsidie op 50 zonneboilers) een extra subsidie van F 250, -- beschikbaar gesteld. Circa 15 inwoners hebben hiervan gebruik
gemaakt.
Duurzame energiescan uitvoeren in samenwerking met Het regioproject implementatietraject Duurzame Energie is uitgevoerd en afgerond. Het eindrapport
stadsgewestgemeenten "Duurzame Energie in de Regio Breda bestaat uit drie delen: Duurzame energiescan, een
Marktverkenning en een Regionaal Refentiekader.
Haalbaarheidsonderzoek energie uit asfalt Startnotitie is gereed, onderzoek, onder meer de marktoriëntatie is in het najaar 2001 gestart
Onderzoek naar opties en maken keuzes voor energiebesparing voor Voor wat betreft de Stationsomgeving is onderzoek verricht en worden warmtepompen in combinatie
Stationsomgeving, om de Haenen en Stadsdonken (Teteringen) en Nieuw met zonneboilers voor woningen en zonnepanelen geadviseerd. Na verdere uitwerking van de
Wolfslaar taakstelling en stedenbouwkundige opzet zal dit nader worden uitgewerkt. Momenteel vindt een
haalbaarheidsonderzoek plaats naar het toepassen van zonnepanelen (PV) in de overkapping van
het station.
Voor "Om de Haenen" is de haalbaarheid van het project voor energiebesparing bij 200 woningen
door middel van warmtepompen afhankelijk gesteld van het al dan niet ontvangen van rijkssubsidie.
Deze subsidie kon niet tijdig worden toegezegd en daarom wordt dit concept hier niet uitgevoerd.
Voor deze woningen wordt wel een EPC van 0,85 gerealiseerd. Het uitgangspunt is dat de overige
woningen in Om de Haenen en in de wijk Stadsdonken een EPL van 7 en een EPC van 0,9 gaan
behalen.
Bij 200 in het kader van de stedelijke vernieuwing aan te pakken woningen Dit project is onderdeel van de studie naar de optimalisatie van de energie-infrastructuur voor o.a. de
("opplussen") wordt tevens energiebesparing gerealiseerd Heuvel. Op basis van deze studie (zie boven) zullen energiebesparingsmaatregelen worden
uitgevoerd
Bij 200 woningen van woningbouwcorporaties realiseren van 50 % Idem, zie boven.
energiebesparing (eveneens in het kader van het "opplussen")
Windmolen de Kroeten De stichting die de windmolen zal beheren is opgericht, met hierin de gemeente, Wonen Breda en
ontwikkelaars. De artikel 19 procedure is doorlopen, de bouwvergunning dient nog aangevraagd te
worden. De milieuvergunning is er, maar er is beroep tegen aangetekend.
Overige werkzaamheden
Voor energie uit groenafval voor biomassacentrale Cuijk, zie grondstoffen.
15
Hoofdstuk 4:Geluid, geur en externe veiligheid
Geluid
Breda ligt op een kruispunt van Europese auto- en spoorwegen. Dat heeft voordelen, maar het betekent ook dat het geluid van wegen en spoorwegen hier
een belangrijke rol speelt. Ook de toename van het aantal evenementen en bedrijvigheid zorgt voor geluidhinder. Uit de jaarlijkse burgerenquêtes blijkt dat de
brommer de grootste bron van geluidhinder vormt.
Geluidswal A27 Nieuw Wolfslaar, Bavel
De geluidswal langs de A27 die wordt aangelegd om de nieuwbouwwijk Nieuw Wolfslaar tegen geluidsoverlast te beschermen vordert langzaam.
Het is de vraag of de wal op tijd, dus voordat de woningen worden betrokken, klaar is. De aanvoer van grond verloopt niet altijd even voorspoedig.
Bij bewoners van Bavel bestaat nog steeds veel weerstand tegen de wal die uiteindelijk 15 meter hoog moet worden. In 2001 was opnieuw een gerechtelijke
procedure.
Geluidsschermen A58 Ulvenhout
In 2001 was het eindelijk zover: een lang liggend dossier bij de Raad van State kon worden opgeruimd.
Na een proces van tien jaar komt er ruim 2300 meter aan geluidsschermen langs de A58 in Ulvenhout. De omwonenden en de gemeente wilden meer
geluidwerende maatregelen dan was voorgesteld door het Rijk. Aanvankelijk besliste de rechter dat de partijen nog eens om de tafel moesten gaan zitten. Na
vele jaren waren Rijkswaterstaat en Breda eruit: er lag een voorstel voor extra voorzieningen. Voorwaarde om dat extra's te realiseren was wel dat alle
bezwaarmakers hun bezwaar zouden intrekken. Van de 70 bezwaarmakers waren er drie die niet met het compromis akkoord gingen. De rechter heeft toen
alsnog het oorspronkelijke plan beoordeeld en de bezwaren van tafel geschoven.
De schermen komen tussen het knooppunt St. Annabosch en knooppunt Galder, boven op de bestaande geluidswallen.
Stil asfalt
Geluidhinderbestrijding heeft een gigantische impuls gekregen via het nieuwe ZOAB dat in 2001 voor het eerst is toegepast (locaties Terheijdense weg en
Oranjesingel) Dit betekent dat er minder kosten van (dure) gevelisolatie zijn en dichter tegen de weg aan kan worden gebouwd. Geluidhinderbestrijding bij de
bron is het meest optimaal. Stil asfalt is het meest kosteneffectief. ; het vraagt géén extra ruimtebeslag (zoals geluidswallen) en het is meer toonbaar dan
zichtbelemmerende geluidsschermen Breda is op het terrein van stilasfalt koploper. Al in 1991 had Breda een primeur op dit gebied. In augustus 2001 is aan
de Oranjesingel een nog stiller asfalt aangelegd, met toepassing van Twinlay M 3/6-11/16. Dit heeft toen enige publiciteit gekregen, later is er een hausse aan
publiciteit ontstaan, vanuit alle media en diverse delen van het land en zelfs uit het buitenland (Duitsland, Denemarken, Frankrijk België). Gebruikte
asfaltsoorten zijn niet duur. De gemeente heeft er zelfs niet veel aan besteed, want er was een rijksbijdrage voor aanleg en beheer.
16
Natuur en geluidswal A27 Heusdenhout
Aan de geluidswal langs de A27 bij Heusdenhout is goed te zien hoe de natuur zich aanpast aan zijn omgeving. De Vereniging voor Natuur- en milieueducatie
staat versteld van het aantal en de soorten vlinders, vogels en insecten die de geluidswal herbergt. Ook staan er planten die je elders maar zelden tegenkomt
zoals de gele honingklaver, vlinderbloem, gele morgenster, gewone en donkere malva, koningskaars, heermoes, bolderik en teunisbloem.
Tabel geluid
GELUID
Geplande producten Gerealiseerde producten 2001
Milieuprogramma 2001
Onderzoek naar de relatie tussen beleefde geluidhinder en objectief bepaalde De conceptrapportage is gereed en geeft aan hoe de geluidhinder van auto's, vrachtwagens, bussen,
geluidbelasting brommers maar ook treinen en bedrijven ervaren wordt.
Opzetten van een spoormilieukaart Is afgerond en deze kaart geeft aan waar welke geluidsbelasting heerst langs de diverse spoorlijnen.
Afhandelen geluidsklachten (jaarlijks circa 400) Geluidsklachten worden niet apart geregistreerd, maar zijn onderdeel van de in totaal 580 klachten,
zie klachten algemeen
Beoordelen van geluidsrapporten in het kader van bouw- en milieuvergunning In 2001 heeft de actualisatie van het gezoneerde industrieterrein plaatsgevonden. Dit betekent dat er
Advisering akoestiek aan BWT, RO en derden ten behoeve van bouwplannen een actueel beeld is over de geluidbelasting door de bedrijven op het industrieterrein Breda Noord
en plannen op gebied ruimtelijke ordening. (Krogten, Hintelaken, Emer Noord en Emer Zuid). Het is een hulpmiddel om nieuwe en bestaande
bedrijven vergunningtechnisch "geluidsruimte" te kunnen geven.
Afronding gevelisolatie Concordiastraat Dit is afgerond, de huizen zijn conform de saneringsregeling tegen verkeerslawaai geïsoleerd.
Bouwakoestiekmetingen in woningen Hiervoor worden geen aantallen bijgehouden, maar waar nodig wordt dit uitgevoerd door gecertificeerde bedrijven. In sommige gevallen ook door de gemeente zelf.1
Procedures ontheffingaanvragen Wet geluidhinder Diverse in het kader van bestemmingsplannen en artikel 19 Wet Ruimtelijke Ordening procedures. Voorbereiden en begeleiden van geluidssaneringsprojecten (bijvoorbeeld Door het Ministerie van VROM is ruim * 2.300.000,-- subsidie toegezegd voor het saneren van langs de spoorlijn Breda-Tilburg ter hoogte van Moleneind West railverkeerslawaai ter hoogte van de Oosterhoutseweg en Moleneind-West.
17
Geur
Met name de voedingsmiddelenindustrie in Breda veroorzaakt geurhinder. Van een aantal bedrijven is berekend hoeveel geureenheden zij uitstoten. Dat zegt
op zich niets over de mate van geurhinder. Zo wordt het ene luchtje al niet verdragen bij heel weinig uitstoot, het andere luchtje pas bij grote, langdurige
hoeveelheden. Ook verschilt de beleving van geur per persoon.
Vier bedrijven in Breda vormen de belangrijkste bronnen van geurhinder te weten de Kerry, de brouwerij van Interbrew, Van Melle en de suikerfabriek van
CSM.
Kerry zal in haar productieproces een techniek gaan toepassen om de geur van prei, één van de grondstoffen voor haar producten, te neutraliseren. Zo hoopt
Kerry een stap in de goede richting te zetten wat de geurhinder betreft. Uit de resultaten van de burgerenquête blijkt een lichte daling van het aantal
gehinderde van Kerry.
De suikerfabriek CSM maakt bezwaar tegen de bouw van 160 woningen op het voormalige slachthuisterrein. Het bedrijf vreest aanscherping van de
vergunningvoorschriften in haar nieuwe (nog te verlenen) milieuvergunning De provincie keurde de bouw van de woningen goed, maar de Raad van State
heeft dat besluit weer vernietigd. Het blijft voorlopig onduidelijk of de ontwikkeling van woningen op het slachthuisterrein kan doorgaan.
Het aantal gehinderde door CSM is in 2001 weer iets toegenomen.
In 2001 heeft in samenwerking met de afdeling Onderzoek en informatie een onderzoek plaatsgevonden naar de beleving van geurhinder in Breda: Geurhinder op kaart. De resultaten zijn letterlijk in beeld gebracht op kaart: "Bedrijven in geur en kleur". De afdeling Onderzoek en Informatie heeft met de rapportage de vakprijs van de Vereniging Statistiek en Onderzoek gewonnen.
Tabel Geur
GEUR
Presentatie Geurhinder in kaart Onderzoek is klaar, wordt begin 2002 gepresenteerd
Geurbelevingsonderzoek rond bedrijven, zoals in/nabij de Dit onderzoek is in december 2001 gestart en wordt in de loop van 2002 afgerond.
wijken Tuinzicht en Westerpark
Afhandeling klachten over geuroverlast Geurklachten worden niet apart geregistreerd, zie klachten algemeen en geluidsklachten
18
Externe veiligheid
Gevaarlijke stoffen over de weg
De route voor gevaarlijke stoffen voor Breda is (deels) vernieuwd. Uitgangspunt daarbij was dat zo min mogelijk wagens met gevaarlijke stoffen langs
woonwijken, scholen en ziekenhuizen rijden.
De industrieterreinen Hazeldonk, Achter Emer en Hoogeind werden in hun geheel aangewezen als route, andere nieuwe bedrijventerreinen kregen geen
route.
De routering op de industrieterreinen Belcrum, Hintelaken, Emer en Krogten bleef gehandhaafd, maar auto's met gevaarlijke stoffen mogen géén gebruik
meer maken van de Emerparklaan, Terheijdenseweg, Oude Baan, Zoete Inval en Markkade. Het industrieterrein Spinola is ontlast via de rondweg langs
Terheijden.
19
Gevaarlijke stoffen over het spoor
Over het spoor door Breda gaan vele goederentreinen, ook met gevaarlijke stoffen. Uit berekeningen in het kader van het Spoorzoneproject blijkt dat met
name het vervoer van LPG risicovol is en dat in de toekomst mogelijk normen overschreden gaan worden. Mede naar aanleiding van deze bevindingen in
Breda heeft het Rijk een "quick scan" laten uitvoeren naar de problematiek van gevaarlijke stoffen in het hele land. Daaruit is gebleken dat er nogal wat
overschrijdingen van de normen bestaan en gaan ontstaan. Dit heeft tot discussie en besluitvorming geleid over nieuw landelijk beleid en regelgeving.
Met de ministeries van VROM en Verkeer en Waterstaat is afgesproken dat het Rijk, samen met Breda, oplossingen zal uitwerken voor de Spoorzone.
Risicovolle bedrijven: het valt mee in Breda
Naar aanleiding van de vuurwerkramp in Enschede is in Breda nagegaan hoe het met de risicovolle bedrijven in Breda is gesteld. Er zijn onaangekondigd
bezoeken gebracht bij de bedrijven. In een tweetal gevallen is een te grote opslag van gevaarlijke stoffen direct aangepakt. Deze bedrijven hebben een dag
de tijd gehad om hun opslag in overeenstemming te brengen met de regels. Gegevens zijn verzameld over de veiligheid op en rond bedrijven, vergunningen,
preventieve (veiligheid)voorzieningen, noodplannen, afval, uitstoot van vuile lucht, lozingen en meetverplichtingen. Verschillende bedrijven gaven ook aan
graag mee te werken om zelf ook alert te blijven op de veiligheid in en rond hun bedrijf.
Tabel externe veiligheid
Externe veiligheid
Externe veiligheidsberekeningen voor ruimtelijke plannen Voor 6 ontwikkelingslocaties zijn veiligheidsberekeningen gemaakt: HSL-zuid, HSL-Prinsenbeek,
Nieuw Wolfslaar, Boven Moleneind (Driesprong), Posthoorn-Doornbos en de stationsomgeving.
Het vervoer over spoor van onder meer LPG zorgt voor overschrijding van de norm bij de
stationsomgeving en Posthoorn-Doornbos. Dit probleem is landelijk aangekaart bij het Ministerie van
VROM en heeft tot discussie geleid over het vervoer over spoor van gevaarlijke stoffen.
In de gevallen rond de HSL wordt de situatie beter vanwege de verlegging van de A16.
Overige werkzaamheden, wetenswaardigheden
Geluidsreducerende wegdekken: studie "stille" busbaan wordt verder uitgewerkt in het kader van het bereikbaarheidsplan Stationsomgeving Het idee heeft meegedaan aan een
prijsvraag maar is niet gehonoreerd.
In het kader van de stimuleringsregeling stille wegdekken is voor een viertal projecten rijkssubsidie gekregen (Irenestraat, Tilburgseweg, Graaf Hendrik III laan en Gen.
Maczekstraat), in totaal ruim * 515.747.
20
Hoofdstuk 5 Natuur
Park Hoge Vucht, Kroeten en de Westertuin
In de wijk Wisselaar is in oktober 2001 een park met midgetgolfbaan en kinderboerderij geopend.
Dit was een wens van de bewoners, aldus een enquête uit 1996. Bij de opening bleek deze betrokkenheid dan ook. Er lopen voor de natuurlijke begrazing
een viertal koeien. Het park heeft verder een volledig ecologisch karakter gekregen waarin aandacht is besteed aan het historisch natte/kwelrijke karakter van
dit gebied.
Park Kroeten is in planvorming, de laatste hand wordt gelegd aan het inrichtingsplan. Voor de Westertuin: zie hoofdstuk water.
De jaarlijkse Boomfeestdag: 6000 bomen aangeplant
De helft van deze bomen is geplant in het Speelbos (noordoostkant van het Mastbos). Dit bos is ontworpen door kinderen en zoals de naam al zegt: de
bedoeling is ook dat er gespeeld wordt. Ook zijn de laatste boompjes geplant in het Ooievaarsbos. Het Ooievaarsbos ligt in Wolfslaar en is aangeboden door
de gemeente Breda aan alle in 2000 in Breda geboren kinderen.
Anders omgaan met onkruid
In 2001 is bij ieder huishouden in Breda een kaart in de bus gevallen over onkruidbestrijding: de wijze van onkruidbestrijding door de gemeente Breda en de
oproep aan burgers ook milieuvriendelijk het onkruid te bestrijden.
Als gemeente gebruiken we al jaren geen gif meer in het onderhoud van het groen, maar wordt er geborsteld, gebrand en gestoomd. Chemische middelen
komen uiteindelijk in ons drinkwater terecht.
Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de Bredanaars, zo'n 20%, nog naar chemische middelen grijpt. Aan de burgers is aangeboden gratis gebruik te
maken van een handstomer, die bij districtsposten en het MEC geleend konden worden.
Bomenbeheer: nieuw elementenplan en verordening
Er is een nieuwe bomenverordening opgesteld ter bescherming van de particuliere bomen ( met name monumentale of beeldbepalende bomen). Er gingen
teveel particuliere bomen te makkelijk verloren. Die bomen dragen ook bij aan het beeld van Breda als groene en leefbare stad en als fraaie stad. Het is de
moeite waarde die beter te behouden. Daarom is er een scherper vergunningstelsel gekomen, dat meer bescherming biedt aan monumentale en
beeldbepalende bomen ook van particulieren. Die bomen komen op een lijst te staan. Daarvoor zal voortaan in principe geen kapvergunning meer verleend
worden. De inventarisatie van die bomen is inmiddels voltooid.
Maar ook de gemeentelijke bomen verdienden betere zorg. Er is een elementplan voor verbetering van het beheer en het verlengen van de levensduur van
de gemeentelijke bomen opgesteld.
21
Het uitgangspunt hierbij is dat jonge bomen kansen, volwassen bomen respect en oudere bomen bescherming verdienen. De juiste boom op de juiste plaats
planten en aandacht voor de levensloop zal bijdragen aan het behoud van het gemeentelijke bomenbestand dat een belangrijke drager is voor het groene
imago van de stad en daarmee voor de leefbaarheid. Een goede elementencatalogus, een plantbestek, planmatigheid van onderhoud, structurele schouwing
en centralisatie van de bomenbeheerploeg zijn tal van verbeteringen die worden aangebracht.
Ecologie: beleid vernieuwt
In 2001 is het elementplan ecologische groenstructuur vastgesteld.
Instandhouding van flora en fauna vergt een aaneengesloten structuur van natuurgebieden. Wat de gewenste structuur is, is aangegeven in de ecologische
hoofdstructuur en de provinciale groene hoofdstructuur. Deze structuren zijn nu nog niet gerealiseerd. Er ontbreken nog schakels en de bestaande
structuurdelen worden alleen nog maar milieuvriendelijk beheerd (bijvoorbeeld door géén gebruik te maken van chemische middelen). Een echt ecologisch
beheer vergt méér. De structuur zou zo beheerd moeten worden dat natuurlijke processen ruimte krijgen. Daarvoor zijn in het elementplan ecologische
groenstructuur beheerverbeteringen voorgesteld. Elk van de negen subtypes krijgt een eigen afgestemd beheer. Deze nieuwe beheersfilosofie zal om te
beginnen in pilotgebieden worden toegepast en daarna in de totale structuur.
Vegetatiekartering, onder meer monitoren ecotypologie Prinsenbeek e.o. Prinsenbeek is in 2001 in beeld gebracht. De vegetatiegegevens zijn nu voor een groot deel bekend over heel Breda. Onder meer Ulvenhout moet nog wel worden gedaan. Met vegetatiegegevens: welk soort planten tref je aan, kan iets gezegd worden over de mate van verdroging, vernatting, vermesting enz. Om het geheel goed interactief te kunnen benutten dient nog het een en ander goed omgezet te worden.
Ook in de hoofdstukken geluid, water en gebieden zijn diverse items over Natuurprojecten opgenomen.
22
Tabel natuur
Natuur
Geplande producten Milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Ontwikkeling inpassingzones langs spoor, HSL Het plan is in de inspraak geweest. De bedoeling is dat er een hermeandering van de Aa of Weerijs
plaatsvindt met retentiebekken in de vorm van een mogelijk over te stromen moeras. Ook komt er een
grote bosstrook tussen de HSL/A16 met het dorp Effen. De bedoeling is dat mogelijk de
Alpenwatersalemander en Kamsalamander in deze gebieden weer terug kunnen keren.
Uitwerking actiepunten beheersplan gemeentelijke bomenstructuur In 2001 is de bomenverordening opnieuw vastgesteld.
Wandelroute Krogten Voorbereidingen zijn gestart in 2001.
Het ontwikkelen van de Elementencatalogus Dit instrument is een middel om de woonomgeving niet alleen langer maar ook verantwoord in stand
te houden (bijv. een boom om de juiste plaats). Het is in concept klaar.
18 pilots met ecologisch beheer (onder meer in het stedelijk gebied Moleneind, De planvorming van de natuurontwikkelingsprojecten Linievijver en Emerput is bijna afgerond.
rond de Emerput, Linievijver en Burgemeester de Man Laan en in het Waarschijnlijke uitvoering graafwerkzaamheden augustus 2002. Het laatste deelproject Bavelsche
buitengebied in onder meer het Cadettenkamp, Park Wolfslaar en Leij wordt voorbereid (zie overige werkzaamheden). De inrichting van het ooievaarsbos is afgerond.
Ooievaarsbos alsmede de Asterdplas). De Grote weide van Landgoed Wolfslaar is nog niet heringericht. Voor het Cadettenkamp en de
Galderse heide zijn beheer- en/of inrichtingsplannen gemaakt, uitvoering zomer 2002 mits subsidie
wordt toegekend. Voor de natuurgebieden bij de Asterdplas is een globaal inrichtingsplan gemaakt. In
de markbeemden zijn wel al eind 2001 sloten met natuurvriendelijke oevers aangelegd. Op de
percelen vindt agrarisch natuurbeheer plaats door de pachters. Alleen de Vliet moet nog een
natuurvriendelijke oever krijgen. Als GS de aanleg van de nieuwbouwwijk Asterd toestaan zal een
definitief inrichtingsplan worden gemaakt.
Overigens is er in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging een
uitzonderlijk vondst gedaan: In Breda is de zeldzame Breedscheer juffer gevonden
Communicatie over beheer ecologische groenstructuur in de 18 pilotgebieden Voorbereidingen zijn getroffen voor het houden van informatieavonden over de gewenste
ontwikkelingen in de pilots Linievijver en Cadettenkamp.
Overige werkzaamheden
Wederom is veel werk verricht om geld voor natuurprojecten binnen te halen met betrekking tot de landelijke gelden GIOS/ISES. Dit gaat onder meer om 300 hectare bos in
Breda Oost, ecoduct over de HSL/A16, stadsbeek Nieuw Wolfslaar en Boeimeerpark. Er is geen duidelijkheid gegeven door het Rijk.
De planvorming is afgerond voor een deel van de Bavelse Leij waarbij herinrichting van een boomweide plaatsvindt (aanleg broekbosje, hermeandering 200 meter beek) en een
aanpassing van de parkeerplaats en fietsenstalling alsmede een afsluiting voor auto's komt ter hoogte van de Charlotte Cuypersdreef;
Eind 2001 is het MEC-Plus (Wolfslaar)-project opgestart. Dit houdt in dat de Grote Akker deels is aangekocht, deels gepacht en dit zal ecologisch beboerd worden door de
Stichting de Stadsboer. Verder worden de cultuurhistorische landschapselementen hersteld en wordt een natte infrastructuur aangelegd.
Er is een voorlopig plan opgesteld voor de ecologische inrichting en hoogwaterbescherming Stadsmark, incl. herinrichting park Boeimeerpark
Zie verder diverse projecten in kader uitvoering Waterplan (zie water)
23
Hoofdstuk 6 Water
Waterplan Breda
In 2001 is het Waterplan Breda gereed gekomen. Doel van het Waterplan is "Het bereiken en handhaven van een duurzaam, gezond en veerkrachtig
watersysteem en een daarop afgestemd water- en landgebruik binnen de waterketen en het watersysteem".
Het Waterplan is opgesteld en vastgesteld door het Hoogheemraadschap van West-Brabant, het waterschap Mark en Weerijs, Brabant water en de provincie Noord-Brabant. Het plan vormt de basis voor de toekomstige samenwerking tussen deze zogenaamde waterpartners. Jaarlijks zal gezamenlijk een uitvoeringsprogramma worden opgesteld waarbij de projecten van de verschillende partners op elkaar worden afgestemd.
Riolering
Een belangrijke wettelijke taak van de gemeente is om de riolering in de stad te onderhouden en te verbeteren. Hiermee wordt invulling gegeven aan
belangrijke doelen van het waterbeleid.
Door het saneren van riooloverstorten en het aanleggen van bergbezinkbassins wordt het overstorten van riolering tijden zware regenbuien gereduceerd,
waadoor de vervuiling van het oppervlaktewater aanzienlijk afneemt.
Afkoppeling van regenwater zorgt ervoor dat de waterkringloop een natuurlijker karakter krijgt. Door afkoppeling blijft het regenwater langer in het gebied waar
het valt. Hierdoor wordt de verdroging bestreden en wordt voorkomen dat laaggelegen gebieden te kampen krijgen met wateroverlast door te snelle
waterafvoer bij hevige regenbuien. Tevens zorgt afkoppeling ervoor dat de rioolzuivering minder wordt belast.
Ook dit jaar is weer gewerkt aan de uitvoering en de voorbereiding van verschillende projecten ter verbetering van het rioolstelsel Breda.
De volgende projecten zijn in 2001 uitgevoerd:
de sanering van het riooloverstort Heerbaan/Kemelstede (wordt begin 2002 afgerond);
de rioolvervanging van de Konijnenberg;
de rioolvervanging/ verbetering van de Claudius Prinsenlaan;
de rioolvernieuwing en afkoppeling van de Terheijdenseweg;
de aanleg van bergbezinkbakken in De Neel en aan de Ambachtenlaan;
Aan de voorbereiding van de volgende projecten is in 2001 gewerkt en de uitvoering staat gepland voor 2002
de sanering van de riooloverstorten Peperbos/Beeksestraat: de rioolvervangingen aan de Oudebaan, gedeelte Riethil en Kalshoven (gedeelte Steenenhoofd):
24
de rioolvervangingen Tilburgseweg, Oosterhoutseweg en Nieuwe Kadijk;
de aanleg van een vrij verval stelsel tussen twee gemalen in Hazeldonk;
de rioolvervangingen Nieuwe Ginnekenstraat en van Coothplein;
de rioolvervanging Wilhelminasingel (gelijktijdig met de aanleg van fietsstroken);
de rioolvervanging Mgr. Van Hooydonkstraat in Ulvenhout;
het afkoppelen van het regenwater in de Hoge Vucht;
het afkoppelen van regenwater in de Lind in Prinsenbeek;
de aanleg van een riolering op het bedrijventerrein aan de Nieuwe Bredase Baan;
Werken die ook zijn voorbereid in 2001 maar verder doorschuiven
de sanering van riooloverstorten Talmastraat (uitvoering afhankelijk van aanpassingen in het rioolstelsel);
de sanering van de riooloverstort aan de Mgr. Hopmanstraat (uitvoering afhankelijk van de resultaten van een onderzoek naar een nieuwe
afkoppelmethode);
de rioolvervanging Groenstraat, Prinsenbeek (uitvoering verschoven naar 2003 vanwege bouwactiviteiten en dergelijke);
vernieuwen gemaal bij de Bosschebrug (uitvoering in 2003);
de afkoppeling aan de Haagsemarkt (start gelijktijdig met de reconstructie);
de aanleg van de bergbezinkbak aan de Doornbos J.Franckstraat (vertraagd doordat omwonenden bezwaar hebben gemaakt);
Rioolvervanging Marksingel, gedeelte langs de Markendaalseweg en de Godevaert Montensstraat (uitvoering nadat de grondwatersanering van wasserij
De Zon is afgerond).
Watermachine Teteringen
In 2001 is verder gewerkt aan de plannen voor de watermachine. In Park Hoge Vucht zijn de onderwaterbodems schoongemaakt ter voorbereiding van de
waterakkers /watermachine. Grootste struikelblok om tot realisering van de watermachine te komen, is dat de financiën niet rond zijn; subsidies komen niet af
en ook over de bijdrage van de waterpartners is onduidelijkheid. Komend jaar zal de dimensionering en financiering verder bekeken worden, voordat de
plannen verder uitgewerkt kunnen worden.
De watermachine is bedoeld als waterzuivering voor het afstromende water uit Teteringen en de Hoge Vucht. Het gezuiverde water dient het natuurgebied in
de Lage Vuchtpolder te voorzien van voldoende water van goede kwaliteit. De watermachine zal tevens een functie krijgen als park en uitloopgebied voor de
aangrenzende wijken en als ecologische noord-zuid verbinding.
25
Molenleij en Stadsbeek Nieuw Wolfslaar
Waterprojecten zijn vaak gekoppeld aan natuurprojecten. Voor wat betreft de Molenleij is in 2001 de uitvoering afgerond. De bedding is op ecologische wijze
geherprofileerd. Bij de duikers zijn faunapassages aangelegd die tevens dienen voor de hoogwatergeleiding. Recent is de vistrap aangelegd bij Park
Hooghout, die de meetstuw vervangt. Daarvoor in de plaats is nieuwe meetapparatuur geplaatst.
Voor de Stadsbeek Nieuw Wolfslaar (Convenant Bavelse Leij) is een inrichtingsplan geschreven voor het dal van de Bavelse Leij ter hoogte van de Vinex- locatie Nieuw Wolfslaar met park, natuur, waterberging. Vanwege de kosten wordt het plan gefaseerd uitgevoerd.
Verdere ontwikkeling Bethlehemloop, Westertuin
De Westertuin in Westerpark vormt de meest oostelijke poot van de Bethlehemloop en vormt een groot retentiebekken. Dit is in 2001 grotendeels gereed
gekomen en de verwachtingen met betrekking tot de ecologische ontwikkeling zijn hoog.
26
Hoofdstuk 7:Doelgroepen: burgers en bedrijven
Burgers
Milieuprijs 2001
"Hoe smaakt Breda in 2015", de vraag aan de burger om mee te denken over het toekomstig milieubeleid, vast te leggen in de Milieuvisie.
In 2001 zijn 38 inzendingen ingediend. Winnaar is de heer Kortsmit geworden met het idee: Breda Dakstad. Hij raadt Breda aan het dak op te gaan. Door in
de toekomst meer gebruik te maken van de platte daken in de stad, zullen er binnen de gemeentegrenzen meer bloemen en planten zijn, meer dieren, zal er
water en energie bespaard worden en het contact tussen buurtbewoners verstevigd. Breda zal ruiken naar een grote tuin.
Het platte dak kan voor de volgende doeleinden benut worden:
Als
zonnecollector
Om hemelwater op te vangen
Om planten te kweken
Om dieren te houden
Voor recreatieve doeleinden.
Er waren 3 aanmoedigingsprijzen voor een drietal scholen: De Rudolf Steiner School, Basisschool De Werft en Basisschool De Boomgaard.
De leerlingen van de Rudolf Steiner school met de heer Bakkers dienden het idee van "hasselbramenhoekjes" (Uit Pluk van de Petteflat) in. Dit zijn plekken
waar de natuur weer terug kan komen en mogelijkheden te creëren om te klimmen, hutten te bouwen of zelf een crossbaan aan te leggen. Deze
hasselbramenhoekjes zijn verboden voor projectontwikkelaars, honden, volwassenen en er mag niet gesnoeid en geschoffeld worden.
Basisschool de Werft kwam middels een lied met een plattegrond voor meer groen, om ook te kunnen voetballen.
Basisschool de Boomgaard heeft kinderen een foto laten maken van speciale plekken; mooie plekken, lelijke plekken en de kinderen laten aangeven hoe zij
dachten dat dit plekje er in 2015 uitziet en wat oplossingen zijn voor problemen op hun plekje.
Eervolle vermeldingen zijd toegekend aan de heer Verschuren met de inzending: "Milieuvisiecentrum de Afvalberg", een info-, proef-, knutsel-, expositie- en
congrescentrum en voor de heer Luijcks met "de milieu-actiewagen", een grote multifunctionele wagen van waaruit het milieuonderwijs wordt gecoördineerd
en voorzien van onderwijsmiddelen.
Andere ideeën waren bijv. het inzamelen van wegwerpluiers, een skatebaan door de stad om het autoverkeer tegen te gaan, lantaarnpalen langs snelwegen
van wind en/of zonne-energie en deze stroom ook te gebruiken voor het opwarmen van het asfalt zodat er niet meer gestrooid hoeft te worden.
27
Tabel doelgroepen algemeen
DOELGROEPEN ALGEMEEN
Geplande producten Milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Jaarprogramma voor zes bijeenkomsten Lokaal Milieuplatform Er zijn 5 bijeenkomsten geweest. Behandelde onderwerpen zijn onder meer de
Milieuvisie, Duurzaamheidspiegel en "Zicht op de Bredase bodem. Het platform
was mede-initiatiefnemer van de autoloze zondag
Milieuprojecten Lokaal Milieuplatform Er zijn geen milieuprojecten uitgevoerd, op de autoloze zondag na. Het geld dat
de gemeente ter beschikking stelt voor projecten is in 2001 niet gebruikt.
Vier bijeenkomsten Platform Natuur- en Milieugroepen Dit overleg heeft in 2001 niet plaatsgevonden. In het kader van het integraal
managementteam (groen en) buitengebied wordt nader bekeken hoe dit vorm te
geven.
28
Bedrijven
Grafische milieucirkel
Enkele jaren geleden heeft de gemeente het initiatief genomen om een aantal grafische bedrijven bij elkaar te brengen om ze te stimuleren milieuzorg op te
zetten en uit te voeren. Dit project is succesvol geweest met name omdat de bedrijven elkaar stimuleerden. De gemeente heeft in 2001 de
verantwoordelijkheid voor de grafische milieucirkel overgedragen aan deelnemende bedrijven, de gemeente blijft betrokken door het voeren van het
secretariaat. Die hebben de uitdaging opgepakt en zijn inmiddels gegroeid van 6 naar 12 deelnemers.
Milieucontroles: een moment voor bezinning
Hoewel steeds meer bedrijven zelf bewuster omgaan met het milieu, worden er geregeld milieucontroles uitgevoerd, vanuit de handhavingstaak van de
gemeente. Bij een milieucontrole wordt nagegaan of een bedrijf voldoet aan de voorschriften in zijn milieuvergunning of aan de voorschriften die gelden bij de
algemene maatregel van bestuur (bijv. de algemene maatregel van bestuur houtbewerkende bedrijven milieubeheer). Vaak is dit het moment voor bedrijven
om echt even tijd vrij te maken voor het milieu. Door vaker bij bedrijven te kunnen langsgaan kan er meer aandacht gevraagd worden voor aspecten als
bedrijfsinterne milieuzorg (afval- water- en energiebesparing bijv.). In het hoofdstuk externe veiligheid is ingegaan op controles bij risicovolle bedrijven, dit
n.a.v. de vuurwerkramp in Enschede.
De Horeca is in 2001 gecontroleerd in het kader van de Actieweek Handhaving Horeca Binnenstad. De verschillende controleurs vanuit brandweer,
gemeente, politie en keuringdienst van waren hebben de bedrijven gecontroleerd op de naleving van de Wet milieubeheer, Warenwet, Drank- en Horecawet,
Wet op de Kansspelen, Bestemmingsplan, Bouwbesluit, Bouwverordening en Afvalstoffenverordening.
Alle 220 bedrijven zijn gecontroleerd. Tijdens de eerste actieweek in maart waren diverse zaken niet in orde (onder meer 67 overtredingen op grond van de
Keuringsdienst voor waren en 112 onregelmatigheden door de brandweer geconstateerd; kapotte noodverlichting bijv.). De meeste bedrijven hebben bij direct
actie ondernomen en voldeden bij een tweede controle wel aan de regels en wetten.
Aantal bezwaar en beroepsprocedures stijgen
Omwonenden of ondernemers zelf gaan geregeld in beroep tegen milieuvergunningen of handhavingmiddelen als een dwangsom. In 2001 zijn er een
twintigtal bezwaar en/of beroepsprocedures geweest voor wat betreft de vergunningverlening en handhaving Wet milieubeheer (in 2000 21). Rond grote
werken of ingrijpende voorzieningen zijn ook beroepsprocedures gevolgd dan wel gestart met milieuaspecten: nieuwbouw Slachthuisterrein en de geurcirkel
van CSM, de geluidswal naast de A27 en A58 en het milieueffectrapport golfbaan Teteringen.
Bedrijfsinterne milieuzorg
De gemeente Breda heeft F 28.000,-- (nog in guldens) bespaard op het papierverbruik. Dit geld is overhandigd aan het Noord-Brabants Landschap en komt
ten goede aan het natuurgebied "Vloeiweide-Zuid en Hellegat". Deze papierbesparing is bereikt door dubbelzijdig te kopiëren en meer inzet van ict middelen
zoals de e-mail. De papierbesparing zal nog groter kunnen worden door de aanschaf van nieuwe machines voor dubbelzijdig printen en kopiëren.
29
De BSW en bedrijfsinterne milieuzorg
De Bredase Samenwerkende bedrijven heeft samen met de 89 andere sociale werkplaatsen onder meer natuurstroom ingekocht. Recent is een aantal
panden aangekocht. Dit is een natuurlijk moment voor de BSW om BIM maatregelen in hun bedrijf te integreren. In alle gebouwen worden hoogfrequente
verlichting en spiegelreflex armaturen geïnstalleerd. De energiebesparing op de verlichting (en CO2 besparing) kan oplopen tot 70%. Tevens worden in
kantoor en toiletruimte aanwezigheidsdetectie aangebracht (alleen licht aan als er iemand is) en worden zonneboilers op het dak voor het industrieblok (met
300 werknemers) voor warm tapwater geplaatst. Onderzocht wordt nog of een grijswatercircuit ook tot de mogelijkheden behoort.
Bouw Stadskantoor 1A begonnen
Het ontwerp van het nieuwe stadskantoor is getoetst aan het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen Utiliteitsbouw. Een vergelijking geeft aan dat 60% van de
vaste maatregelen zullen worden toegepast, 46% van de variabele maatregelen en 67% van de vast/variabele maatregelen. Meest opvallende maatregel,
zoals bekend, is de energiebenutting door warmtekoude opslag in de bodem, goed voor een energieprestatie van 1.0. Deze warmtekoude opslag vormt
tevens de warmte- en koude voorziening voor het Chassé-theater, het Casino en de andere twee stadskantoren (1 en 2). De bouw is 20 december 2001
gestart
Tabel bedrijfsinterne milieuzorg
Bedrijfsinterne milieuzorg
Geplande producten 2001 Gerealiseerde producten 2001
Voorstel vervolg BIM Vorig jaar zowel de evaluatie BIM afgerond als een vervolgvoorstel BIM goedgekeurd door het
college.
Speerpunten voor BIM zijn:
1. Grootschalige energievoorziening d.m.v. warmtepompen met warmte- en koudebronnen;
2. Een duurzaam inkoop- en aanbestedingsbeleid (waaronder duurzaam bouwen bij nieuwbouw en
renovatie van gebouwen en bij het centraal inkopen van energie het toepassen van duurzame
energie);
3. Vervoersmanagement
4. Technische innovaties en besparingsmaatregelen op het gebied van energie verdere stimuleren
en motiveren.
Overige milieuzorgactiviteiten
Zowel de centrale kopieerfaciliteiten als het decentraal printen en kopiëren zal dubbelzijdig worden uitgevoerd. De Europese aanbesteding hiertoe is afgerond;
Er is een carpoolenquête gehouden. Veel mensen willen carpoolen. Op intranet zal een carpoolsite worden aangeboden.
30
Tabel bedrijven (met aantallen vergunningen, controles en de bezwaar en beroepsprocedures)
BEDRIJVEN
Geplande producten milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Het verlenen van 12 nieuwe of revisievergunningen categorie 4 6
Het verlenen van 15 nieuwe of revisievergunningen intensive veehouderij 6
Het verlenen van 35 nieuwe of revisievergunningen voor overige categorieën 17
Het toetsen van 200 meldingen op grond van algemene maatregelen van 141 meldingen artikel 8.40 en 19 meldingen artikel 8.19 Wet milieubeheer
bestuur, artikel 8.40 Wet milieubeheer
Het toetsen van 30 meldingen op grond van artikel 8.19 Wet milieubeheer
Naar verwachting zullen 300 bouwvergunningen worden voorgelegd waarbij voor 284
deze bouwactiviteiten geldt dat er mogelijk een (nieuwe) milieuvergunning dient
te komen of anders een melding dient te worden gedaan (artikel 8.40 of
8.19Wm)
Vervolg project controle "gevaarlijke" bedrijven (circa 100) naar aanleiding van Wordt gerealiseerd in 2002. Het college heeft middelen ter beschikking gesteld voor uitvoering van
vuurwerkramp Enschede (in 2000 opgestart) het toezichtprogramma risicovolle bedrijven (zie ook externe veiligheid)
100 integrale controles overig 55
150 deel, basis- en 200 hercontroles 376 deelcontroles, 250 hercontroles en 10 basiscontroles
Wederom twee handhavingsancties in het buitengebied 1 niet doorgegaan wegens mkz, de ander is succesvol verlopen.
Er zijn 63 bedrijven gecontroleerd.
Andere gebieds- of branchegerichte handhavingacties (onder meer Horeca, 220 Alle 220 bedrijven zijn gecontroleerd. Er is aandacht besteed aan geluid en brandveiligheid.
bedrijven)
70 integrale controles categorie 4 68
Afhandeling van circa 600 milieuklachten 580
Evaluatie nota Milieu in Bedrijf Komt voorjaar 2002
Milieu als onderdeel parkmanagement De Krogten en Steenakker zijn proefprojecten om te onderzoeken hoe milieu als onderdeel van
parkmanagement kan worden ingepast.
Natuurontwikkeling op bedrijventerrein De Krogten In 2001 heeft de stichting Reinwater samen met de gemeente en bedrijven verder onderhandeld om
tot een ecologisch beheer van het bedrijventerrein de Krogten te komen, zonder resultaat. Met een
afvaardiging van de bedrijven van de Krogten wordt in 2002 een plan gemaakt voor een educatief
project. De monitoring met betrekking tot natuurgegevens heeft plaatsgevonden.
Duurzame revitalisering bedrijventerreinen Hazeldonk en De Mark Bedrijvenvereniging Logistic Center Hazeldonk en de gemeente Breda hebben gezamenlijk en
werkplan Duurzame revitalisering bedrijventerrein Hazeldonk opgesteld.
Overige werkzaamheden
Er zijn 5 voorlopige voorzieningen/beroepen behandeld in het kader van milieuvergunningen
Er zijn 7 voorlopige voorzieningen/beroepen in het kader van de handhaving behandeld
Er speelden 2 overige rechtszaken
Er zijn 6 bezwaarschriften behandeld door de commissie bezwaar en beroep;
Er zijn 2 ontheffing op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening verleend;
Er zijn 13 procedures in het kader van het intrekken van vergunningen gevoerd;
Er zijn 11 sancties opgelegd in het kader van de Wet milieubeheer.
Twee sancties in het kader van de APV
Zeven
dwangsommen
verbeurd
In zeven vergunningsprocedures zijn bedenkingen ingediend
31
Tabel wettelijke vereisten Wet milieubeheer: termijnen, coördinatie en gemeentelijke inrichtingen
Wettelijke vereisten; termijnoverschrijdingen, coördinatie gemeentelijke inrichtingen
In 2001 heeft 14 keer termijnoverschrijding plaatsgevonden in het kader van de vergunningverlening Wet milieubeheer. De oorzaken van deze termijnoverschrijding zijn:
- 5 maal personele capaciteit;
- 5 maal de ammoniakwetgeving;
- 2 maal de complexiteit van de aanvraag; en
- 2 maal i.v.m. bedenkingen tegen de ontwerpbeschikking.
Om termijnoverschrijding te voorkomen zijn gelet op de oorzaken geen concrete maatregelen getroffen.
Met betrekking tot de coördinatie (art. 14.1 Wm) bij aanvragen om milieuvergunning zijn er vaste afspraken met het Hoogheemraadschap van West-Brabant. Per aanvraag worden zonodig concrete
afspraken gemaakt over de coördinatie.
In 2001 hebben de volgende activiteiten ten aanzien van vergunningverlening en handhaving van gemeentelijke inrichtingen plaatsgevonden:
- Vooroverleg milieuvergunning voor zwembad De Wisselaar, Terheijdenseweg 494 te Breda.
- Vooroverleg melding Besluit horeca-, sport- en recreatie-inrichtingen milieubeheer voor poppodium Mezz. Keizerstraat 101.
- Vooroverleg milieuvergunning voor BSW. Riethil 11 te Breda.
- Controle en acceptatie melding Woon- en kantoorgebouwen voor stadskantoren I, Ia en II, Claudius Prinsenlaan 10 te Breda.
- Controle Chassé theater, Claudius Prinsenlaan 8 te Breda.
- Acceptatie melding ex art. 8.19 Wm voor de brandweerkazerne, Tramsingel 71 te Breda.
- Controle Van Sonsbeeck zwembad, Pieter Christiaanstraat 2 te Breda.
32
Tabel scholen
Scholen
Geplande producten milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Scholenprogramma (inclusief kunnen lenen van leskisten) In totaal leenden 135 groepen leskisten, wederom een stijging ten opzichte van vorig jaar. De
geleidelijke stijging wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een bredere bekendmaking op scholen via
de gratis toegezonden nieuwsbrief.
Bezoek 500 klassen aan het Milieu Educatief Centrum (MEC) Er maakten ongeveer 350 groepen gebruik van het MEC. Deze daling is een gevolg van de Mond- en
Klauwzeer-crisis: Het MEC is gesloten geweest van eind maart tot begin mei, de kinderboerderij nog
langer.
Overige werkzaamheden
Vanwege de MKZ-epidemie is een aantal activiteiten afgelast, waaronder een tentoonstelling
Voor de basisvorming in het Voortgezet onderwijs heeft het MEC een veldwerkprogramma "Bavelse Leij" ontwikkeld. Het programma wordt gevolgd in de omgeving van het MEC.
Vijf brugklassen van het Stedelijk Gymnasium hebben deelgenomen.
Tabel burgers
Burgers
Geplande producten milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Jaarprogramma MEC Is gerealiseerd
Communicatietraject Ooievaarsbos In het teken van het Ooievaarsbos is het Bosblad 2001 verschenen; Informatiepakket milieuvriendelijk inrichten huis en tuin In afrondende fase is de cd-rom duurzaam verhuizen/renoveren vervaardigd. Opgenomen zijn onder meer adressen van leveranciers duurzame materialen inrichting huis en tuin en kortingsacties. De CD-roms worden opgenomen in de duurzame verhuisdoos voor de VINEX-locatie Nieuw Wolfslaar.
33
Hoofdstuk 8:Gebieden en Instrumenten
Gebieden
Wat is het, hoe gaat het worden, wat kan het worden en kan het milieuvriendelijk?
In Breda zijn diverse grote infrastructurele werken gaande of worden voorbereid. Gedacht kan worden aan de aanleg van de HSL, de verbreding van de A16,
het aanleggen van geluidswallen, nieuwbouwplannen in Nieuw Wolfslaar en Teteringen, wat te doen met de voormalige vuilstort Bavel, de reconstructie
middels het reconstructiegebied De Baronie alsmede de revitaliseringgebieden Wijde Biesbosch en Brabantse Delta, de aanleg van water door de
binnenstad, de totale aanpak van de stationsomgeving en de revitalisering van bedrijventerreinen.
Natuur- en milieuaspecten spelen soms meer, soms minder een rol.
Stationsomgeving
Aan het rijk is de vraag gesteld over de risico's van vervoer van gevaarlijke stoffen (externe veiligheid) over het spoor. Ook waterafvoer, energie en
bodemgesteldheid zijn milieuaspecten waar rekening mee gehouden wordt. Geprobeerd wordt door middel van hoogwaardige technisch duurzame insluiting
van verschillende milieuproblemen met behulp van gebouwen (ecotech) een hoogwaardig achterland met een prettige leefomgeving (ecotouch) te realiseren.
Kadettenkamp, Emer-zuid en MER Golfbaan Teteringen
In het jongerenopvangcentrum nabij het Kadettenkamp komen vegetatiedaken en ook het gebied zelf wordt getracht duurzaam te houden: het ligt in een
natuurlijke omgeving.
Op de bestemmingsplankaart Emerzuid is een ecologische verbindingszone vastgelegd.
Om het planologisch mogelijk te maken een golfbaan aan te leggen in Teteringen, is vereist dat allereerst een milieueffectrapport wordt gemaakt om de
milieueffecten inzichtelijk te maken. In 2001 is het milieueffectrapport is verschenen en in de inspraak gebracht. Er zijn verschillende varianten aangegeven,
onder meer het meest milieuvriendelijke.
Inpassing HSL
Voor wat betreft het inpassen van de HSL nabij de Aa of Weerijs, krijgt de Aa of Weerijs weer de mogelijkheid tot hermeandering, komt er een
waterretentiebekken in de vorm van een mogelijk over te stromen moeras en wordt het dorp Effen van de HSL/A16 afgescheiden door middel van een grote
bosstrook. Hopelijk zullen dan de Alpenwatersalamander of Kamsalamander weer terugkeren.
34
Reconstructie
Wat betreft de reconstructie maakt Breda deel uit van het reconstructiegebied De Baronie en de revitaliseringgebieden Wijde Biesbosch en Brabantse Delta.
In 2001 zijn de bestuurlijke commissies door de provincie geïnstalleerd De provincie heeft in 2001 een tweetal Koepelplandocumenten vastgesteld: "Hand aan
de Ploeg voor de West Brabantse gebiedscommissies en "Reconstructie aan zet" voor de reconstructiecommissies. Beide documenten zijn richtinggevend
voor de commissies en een integrerend kader voor het provinciale beleid voor het landelijk gebied. De inzet van Breda in deze processen is de nota
"Landgoed Breda". De reconstructiecommissie De Baronie heeft een tweetal workshops gehouden over het ontwikkelen van een visie op het buitengebied. In
het kader van het Provinciaal Uitvoering Programma zijn drie projecten gehonoreerd: Landgoederenzone (natuurontwikkeling), Bavelse Leij (hermeandering)
en Vloeiweide.
Tabel gebieden
GEBIEDEN
Geplande producten milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Milieuruimteplan Stationsomgeving Middels het milieuruimteplan wordt een verkenning uitgevoerd naar de kansen welke vanuit milieu
aangeleverd kunnen worden teneinde een duurzaam ontwerp te verkrijgen. Er wordt vooral aandacht
besteed aan veiligheid en leef- en werkcomfort.
Milieuparagraaf bestemmingsplan buitengebied Teteringen Is in afrondingsfase
Duurzame innovatie bedrijventerreinen Voor Steenakker Noord is een energievisie opgesteld. Voor Krogten Noord is besloten om met
revitalisering in te zoomen op twee deelgebieden (Krogten Midden en rond Spinola). Voor Hazeldonk
is een document vastgesteld voor de aanpak van de revitalisering.
Overige werkzaamheden
Bij veel projecten, (nieuw, ver)bouw- en bestemmingsplannen, spelen natuur- en milieuaspecten een rol. Voor de ontwikkeling van het sleutelproject Stationsomgeving, Zuidelijk
Vervoersknooppunt is milieu bijvoorbeeld betrokken bij het Masterplan, ontwikkelingsplan, bereikbaarheidsplan, buurtplannen (Belcrum en Stationskwartier) en Realisatieplan.
Diverse milieuaspecten komen hierbij aan de orde zoals geluid, externe veiligheid maar ook bodem, water energie.
In 2001 ging dit om 138 projecten.
.
35
Instrumenten
Milieuvisie Breda tot 2015 gereed
De Milieuvisie Breda 2015 is in de gemeenteraad van januari 2002 vastgesteld. De Milieuvisie is een nadere uitwerking van de milieuaspecten uit de
Stadsvisie Breda en is het vervolg op het Gemeentelijk Milieubeleidsplan 1996-1999 (GMP-2).
De Milieuvisie is tot stand gekomen in een bijzonder interactief proces. Er is intensief overleg geweest met bewoners, organisaties en instellingen over het te
voeren beleid. Er zijn tijdens een speciale bijeenkomst ruim 100 ideeën voor acties ingebracht om Breda leefbaarder en duurzamer te maken.
Tevens hebben de inzendingen voor de Milieuprijs: Hoe smaakt Breda in 2015? ideeën opgeleverd voor de Milieuvisie (zie onder doelgroep Burgers,
hoofdstuk 7).
De Milieuvisie geeft voor de komende jaren de richtingen aan voor de thema's Wonen, Werken, Cultuur en Zorg uit de Stadsvisie. Deze samenhangende visie
is gebaseerd op de milieuthema's: Afval/grondstoffen, Bodem, Energie, Externe Veiligheid, Geluid/lucht, Geur, Natuur en Water.
Rode draden zijn:
Kansen
benutten;
Meer aandacht voor kwaliteit;
Natuurlijke
momenten
benutten;
Voorkomen is beter dan genezen;
Krachten bundelen: zeker met alle partijen die meegewerkt hebben aan de Milieuvisie;
Gebiedsgerichte
benadering.
Er zijn 104 actiepunten benoemd voor de uitvoering van de Milieuvisie in de periode 2002-2005. Een groot deel van die punten betreft voortzetting van
bestaand beleid (Stadsvisie, GMP-2 en andere gemeentelijke plannen) of uitvoering van wettelijke taken.
Nieuwe ontwikkelingen en accenten gelegd door participanten vragen om een extra inzet.
Het gaat om de volgende speerpunten:
1. Kennisuitwisseling, communicatie en bewustzijn bevorderen (ook op scholen) en service verbeteren;
2. Duurzaam bouwen en wonen ontwikkelen in samenspraak met externe partners;
3. Intensiveren aanpak energiebesparing en toepassen duurzame energie;
4. Waterplan uitvoeren samen met de partners;
5. Intensiveren bijdrage van het milieubeleid aan de kwaliteit van de leefomgeving;
6. Uitwerken idee "Breda Dakstad" (winnend idee Milieuprijs 2001);
7. Versterken voorbeeldfunctie van de gemeente;
8. Ontwikkelen lokaal ecotoerisme en duurzame recreatie in samenspraak met partners.
36
Weer meest duurzame gemeente
Breda was voor de tweede maal achtereen de meest duurzame gemeente van Nederland. Acht thema's zijn onder de loep genomen: algemeen beleid,
duurzaam bouwen en afval, energie, groen en ruimte, internationale samenwerking, sociaal, verkeer en vervoer en water. Op alle thema's is hoger gescoord
dan vorig jaar. Breda behaalde 200 punten op de maximaal te behalen 240 punten. Op vier thema's staat Breda aan kop: duurzaam bouwen, groen en ruimte,
sociaal beleid , algemeen beleid en waterbeheer. Minder sterk scoorde de gemeente op het thema internationale samenwerking. De prijs is door Minister
Netelenbos uitgereikt.
Breda houdt de ambitie de duurzaamste stad van Nederland te blijven.
Tabel instrumenten
Instrumenten
Geplande producten milieuprogramma 2001 Gerealiseerde producten 2001
Milieuprogramma 2002 Dit wordt begin 2002 opgesteld
Milieuverslag 2000 Het milieuverslag 2000 is op 12 juni 2001 besproken door de raadscommissie M&O en in juni ter
kennisname gebracht aan de gemeenteraad
Ontwikkeling milieumonitor De indicatoren zijn er, ook zijn de coördinatorenaanspreekpunten bekend. In 2002 wordt het
operationeel systeem opgestart.
Operationaliseren nieuwe milieu-informatiesystemen Bij verschillende miliethema' s is dit aan de orde: bijvoorbeeld bodem, natuur en monitoring
Milieu up to date op internet Is in voorbereiding
Vergunningverlening en handhaving Zie doelgroepen; bedrijven
Programma's van eisen in kader ruimtelijke plannen Zie gebieden
Nota duurzaam bouwen Is eind 2001 een begin mee gemaakt.
37
Conclusie en aanbevelingen
Conclusie
Het merendeel van de geplande producten uit het milieuprogramma 2001 is in 2001 daadwerkelijk gerealiseerd.
Gereed zijn gekomen de Milieuvisie, het Waterplan, het Elementplan ecologische groenstructuur en "Zicht op de Bredase Bodem".
De Milieuvisie geeft een visie en concrete actiepunten voor de komende vier jaar voor het toekomstige milieu van Breda en haar inwoners. Het Waterplan
Breda en "Zicht op de Bredase bodem" vormen beiden een belangrijke basis voor respectievelijk toekomstig water- en bodembeleid.
Het elementplan ecologische groenstructuur vormt de basis voor een ecologisch beheer waardoor natuurlijke processen de ruimte krijgen.
Enkele opvallende projecten waren "Zonnetje in huis, op school en op het werk", en publiekscampagne over "Anders omgaan met onkruid", de milieuprijs en
de aanleg van stil asfalt.
Daarnaast hebben enkele werkzaamheden een groot tijdbeslag gevraagd vanwege externe ontwikkelingen:
Handhaving Bouwstoffenbesluit HSL, waaronder de toepassing van AVI-slakken;
Inpassing van de HSL in haar omgeving: natuurwaarden en water;
Enkele beroepsprocedures zoals het Slachthuisterrein: mogen woningen nabij de CSM? (geurcirkel);
Externe veiligheid en geur en de stationsomgeving;
Handhaving Wet milieubeheer: bezocht zijn alle risicovolle bedrijven en de horecabedrijven in de binnenstad.
(Nog) niet gerealiseerd zijn, wel zijn de nodige werkzaamheden hiervoor gestart:
De
milieumonitor;
De nota duurzaam bouwen.
Aanbevelingen
In 2002 zal de handhaving van bedrijven verder geïntensiveerd worden. Dit mag overigens niet ten koste gaan van de vergunningverlenende taak van de
gemeente.
Extra aandacht zal in 2002 moeten komen voor de volgende onderwerpen, te meer om geen stagnatie te krijgen bij grote ruimtelijke projecten:
Geur en externe veiligheid in relatie tot de ontwikkeling van de stationsomgeving;
De dimensionering en financiering van de watermachine/waterakkers alsmede de al dan niet anleg van een golfbaan bij de nieuwbouwwijk Teteringen;
Verdere uitwerking energiebesparingsopties, cq andere (duurzame) energievoorziening met betrekking tot Nieuw Wolfslaar en voortgang bouw
geluidswal;
Handhaving Bouwstoffenbesluit, onder andere tracé van de HSL.
38
Voorts de verdere uitvoering en programmering van de Milieuvisie, het Waterplan, het elementplan ecologische groenstructuur en Zicht op de Bredase
bodem.
Voor wat betreft bodem de verdere voorbereiding van de nieuwe rol van bevoegd gezag in het kader van de Wet bodembescherming per 1/1/2003.
Met betrekking tot afval zal in 2002 bekeken dienen te worden of de proef met de ondergrondse in plaats van bovengrondse afvalcontainers dermate
geslaagd is dat opschaling plaats zal vinden.
Voorts is een aandachtspunt het verder goed laten scheiden door burgers van hun afval, gezien de resultaten van sorteerproeven waarbij is geconstateerd
dat nog veel herbruikbaar afval tussen het restafval aanwezig is.
Tenslotte zal vanuit de aanbevelingen rondom de uitreiking van de duurzaamheidsspiegel de internationale component dienen te worden onderzocht. En... wordt Breda in 2002 voor de derde maal achtereen de duurzaamste gemeente van Nederland?
39