Vereniging Nederlandse Gemeenten
Afschaffing OZB is lastenverschuiving met onwenselijke
gevolgen (3/7/02)
Persbericht
Afschaffing OZB is lastenverschuiving met onwenselijke gevolgen
De afschaffing van de OZB voor woningen levert geen lastenverlichting,
maar een lastenverschuiving op. Minimalisering van het gemeentelijk
belastinggebied tast de democratische legitimatie van het
gemeentebestuur aan én is in strijd met het door Nederland
bekrachtigde Europese Handvest inzake Lokale Autonomie.
Door de afschaffing van de OZB wordt een gemeentelijke belasting van
twee miljard euro mogelijk vervangen door een uitkering van het Rijk.
Dit bedrag wordt gefinancierd uit rijksbelastingheffing. Het
ongewenste gevolg hiervan is dat gemeenten de ruimte wordt afgenomen
om het eigen voorzieningenniveau te bepalen; keuzes over de hoogte van
het voorzieningenniveau worden centraal in Den Haag gemaakt. Gemeenten
zijn dan bijna volledig afhankelijk van de inkomensstroom van het
Rijk.
Afschaffing van de OZB tast de bufferfunctie van het gemeentelijk
belastinggebied aan. Deze bufferfunctie is nodig om onvermijdelijke
onvolkomenheden in de verdeling op te vangen. Gemeenten worden voor de
afschaffing van de OZB collectief door het Rijk gecompenseerd, maar
deze compensatie zal gepaard gaan met een herverdeling van het
gemeentefonds. Een aantal gemeenten ondervindt door deze herverdeling
een aanzienlijke inkomstenderving.
Wat de financiële consequenties voor de burgers zijn hangt af van de
belastingmix van de vervangende rijksbelastingen. Duidelijk is wel dat
personen met lage inkomens aan wie kwijtschelding van de gemeentelijke
belastingen verleend is bij deze maatregel geen baat hebben; zij
betalen immers geen OZB. Daarentegen profiteren personen met een
tweede huis dubbel van de maatregel. Overigens heeft de maatregel niet
enkel betrekking op particulieren omdat een groot deel van de woningen
eigendom is van kamerverhuurders, bedrijven en corporaties.
Den Haag, 3 juli 2002