COMITÉ STOP UITZETTING YANGALA!
Asielverzoek na 7 jaar en 4 maanden afgewezen.
Zaïrese ambassadeursvrouw met ingeburgerde dochters moet binnen 28 dagen terug naar brandhaard Congo.
De mededeling is illustratief voor de wijze waarop met de belangen van vluchtelingen tijdens de asielprocedure wordt omgesprongen: op 25 april a.s. doet de rechtbank uitspraak in de 7 jaar en 4 maanden slepende asielprocedure van Sophie Yangala en haar twee volledig vernederlandste dochters. Een administratieve uitspraak, die woensdag ter post bezorgd zal worden en dus donderdag bij de advocaat zal arriveren. Maar wanneer een bekende van Sophie belt met de rechtbank, is een medewerker al wel bereid ongevraagd te vertellen hoe het vonnis gaat luiden: "ik heb het dossier gevonden, de uitspraak ligt voor mij, het beroep van mevrouw Yangala is ongegrond verklaard". Op de vraag, wanneer het ter inzage ligt voor derden, wordt geantwoord: "het blijft vertrouwelijk en de inhoud is alleen beschikbaar voor belanghebbende en haar advocaat".
Sophie Yangala vluchtte 7 jaar en 4 maanden geleden vanuit een Maison Surveillée in Zaïre, waar ze met haar man werd vastgehouden, gemarteld en verkracht, nadat haar man had aangegeven niet langer voor het Mobutu-regime te willen werken. Vóór de detentie werkte Yangala s echtgenoot als Zaïrees ambassadeur in o.m. Taiwan, Zweden en Zambia.
Het echtpaar had toen 5 kinderen: 3 zoons en 2 dochters.
Sophie Yangala wist , terwijl ze zwanger was, met hulp van een bewaker uit Zaïre te ontsnappen door in een onbewaakt ogenblik uit het Maison Surveillée te vluchten. Ze sloot zich in nonnenkleding- aan bij een gezelschap Rooms Katholieke nonnen die een pelgrimage naar het Vaticaan maakten, waarbij ze de plaats in nam van een ziek geworden zuster. In het vliegtuig werd haar als "non" gevraagd de zorg op zich te nemen van een "alleen reizend kind", in werkelijkheid haar toen jongste dochter van 3 jaar.
Tijdens een tussenstop in België ging Sophie Yangala met haar dochter van boord en liftte naar Goes, waar ze ontredderd werd aangetroffen door een motoragent. Die zorgde voor vervoer naar het asielzoekerscentrum van
Burgh-Haamstede.
Toen ze tijdens intakegesprekken haar verhaal deed, vond de IND-beambte haar diplomatieke achtergrond ongeloofwaardig en niet relevant, onder het motto, dat iemand die zo n aanzien zou hebben gehad, niet zo diep kan vallen.
Deze opstelling heeft zich in de afgelopen jaren meerdere malen herhaald.
Uit angst haar belangen te schaden, zweeg zij verder over dit punt, omdat zij zich geïntimideerd voelde. Immers zij wilde de aangevraagde vluchtelingen- status niet verspelen, en op die dreiging werd in de afgelopen 7 jaar nogal eens
tussen de regels door gezinspeeld.
Tijdens dat verblijf werd in het Oosterscheldeziekenhuis te Goes haar jongste dochter geboren, die dus letterlijk geboren en getogen is in ons land.
Het gezin Yangala is volledig uit elkaar geslagen en verstrooid over de wereld:
een oudere dochter heeft de vluchtelingenstatus in Zweden, een andere zoon,
Consol, heeft deze status in Engeland aangevraagd, en zoon Vincent woont in België en is dáár getrouwd. Vast staat verder, dat zoon Guy in Amerika , vanwege gevaar voor zijn veiligheid, de vluchtelingenstatus kreeg toegekend en inmiddels Amerikaans staatsburger is geworden.
Over het lot van haar man maakt Sophie Yangala zich grote zorgen.
Deze blijkt achteraf weliswaar toch nog in leven , maar is ernstig gehandicapt geraakt door de martelingen.
En hoewel Yangala dus officieel nog in het ongewisse verkeerd over de uitspraak van de Zwolse rechtbank, blijkt het vonnis al op straat te liggen en moet Yangala haar dochters die alleen Nederlands spreken en dat de keuze nu of onder te duiken of terug te gaan naar Congo.
Sophie Yangala is met een groot aantal inwoners van Dieren van mening dat de rechtsgang onbillijk lang geduurd heeft en dat het alleen al om humanitaire redenen ondenkbaar is om twee volledig in Nederland geïntegreerde kinderen en hun moeder terug te sturen naar een land waar vervolging of zelfs marteling aan de orde van de dag is. Zeker waar op dit moment maatregelen genomen om asielprocedures aan maximale lengten te binden, is het onverteerbaar iemand die 7,5 jaar in procedure is terug te zenden.
De p.c. basisschool "De Boomgaard" in Dieren waar de twee kinderen van Yangala op zitten is volledig solidair. De schoolkinderen hebben zich de afgelopen weken ingezet om zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Ook wethouder mw. Schadd van Welzijn van de gemeente Rheden spreekt van een zeer inhumane en onwenselijke situatie dat een volledig geïntegreerd gezin zou kunnen worden uitgezet. Op koninginnedag zal het Aktiecomité Stop Uitzetting Yangala de Dierense bevolking oproepen massaal naar Koningin Beatrix te schrijven, met een verzoek om clementie.
Over de invulling van de grote aktie op Koninginnedag wordt momenteel nagedacht.
Persinfo: Comité Stop Uitzetting Yangala
Woordvoerders: Rüdiger en Yvonne Versteege
Goudenregenlaan 19, 6951 NX DIEREN
telefoon: 0313-413753
e-mail: ryfl.versteege@planet.nl
Dieren 23 april 2001
Bijlage: het relaas van Sophie Yangala, door haarzelf opgeschreven.
Inzet IND: de terugvlucht!
Ik ben vluchteling. In 1993 gevlucht uit Zaïre gevlucht voor het bewind van Mobutu na te zijn gearresteerd, gemarteld, verkracht. Gevlucht uit een maison surveillée, het land uit gesmokkeld door een groep Zaïrese nonnen die een bedevaart naar Rome maakte. M n man is vermist na langdurige marteling, voor zijn lot moet gevreesd worden. M n gezin is uit elkaar gespat over de aardbol en ik woon in Nederland. Lang genoeg om nu de krant te kunnen lezen, waarin stond dat er per 1 april 2001 een nieuwe, kortere procedure voor asielaanvragen van kracht is geworden, die moet bewerkstelligen dat wachttijden voor asielzoekers sterk worden bekort. Ik moest lachen, maar niet van vreugde.
De achterstand van de oude gevallen, volgens de oude asielprocedure, blijkt opgelopen tot ca. 80.000. Ik heb gelezen dat er mensen bij waren die al ruim 4,5 jaar in de procedures zitten. Zou ik dan toch een vermelding krijgen in het Guiness Book of Records?
Ik wacht al ruim 7.5 jaar op een verblijfsvergunning, ik beheers inmiddels de Nederlandse taal en mijn beide kinderen van 6 en 10 jaar oud zijn ondertussen totaal vernederlandst. Mijn jongste kind is zelfs in Nederland geboren, kort na mijn vlucht, en is letterlijk geboren en getogen Nederlandse.
Als vluchteling uit Zaïre (Congo) en vrouw van een ex-Zairese ambassadeur van Mobutu, ben ik gearresteerd en ook gemarteld. Voor een goed beeld is het misschien nuttig als ik de situatie enigszins schets. Ik ben in nonnenkledij, hoogzwanger, een vliegtuig ingesmokkeld op het moment dat de bewaking in het huis waarin ik opgesloten was een moment verslapte. Mijn toen 3 jaar oude dochtertje werd in het vliegtuig aan mijn zorgen als "alleenreizend non" toevertrouwd. Tijdens een tussenstop in België gingen wij van boord. Vanaf het vliegveld liftte ik met m n dochtertje naar Goes, waar ik nat en uitgeput een motoragent aanhield.
Vanaf dat moment begon een slopende procedure die niet gebaseerd was op waarheidsvinding, maar op wantrouwen en ontmoediging.
De hoofdoorzaak van de enorme achterstand van asielprocedures is naar mijn mening de werkwijze waarop de IND de asielaanvragen behandelt. Ik spreek inmiddels als ervaringsdeskundige. De werkwijze van de IND genereert zoveel juridische handelingen dat de rechtbanken overbelast raken, met als gevolg een grote achterstand en, ten gevolge van de tijdsdruk, afnemende belangstelling voor het werkelijke verhaal van vluchtelingen en toenemende zwaarte van het ambtsbericht.
Uitgangspunt van de IND is, dat het relaas van de asielzoeker per definitie onjuist c.q. gelogen en/of onvolledig is. Dit is inherent aan het gekozen systeem.
Bovendien komt een asielzoeker bij het verhoor er niet aan toe zijn volledige vluchtverhaal te vertellen. De asielzoeker mag slechts antwoord geven op de vragen die hem/haar worden gesteld. Niet meer en niet minder. Zaken die de IND liever niet wil horen komen nauwelijks aan de orde en worden dus ook niet genotuleerd. In feite stuurt de IND het gehele verhoor, waarbij gezien de taalbarrière en de deplorabele emotionele toestand waarin veel vluchtelingen zich bevinden sprake is van een zeer ongelijke strijd. De IND-er heeft veel ervaring met asielaanvragen en heeft in de loop der tijd een onverholen wantrouwen jegens vluchtelingen opgebouwd. De vluchteling heeft geen enkele ervaring en voelt zich als een kat in het nauw, en dat ook nog in een vreemd pakhuis.
Het gevolg hiervan is dat er een totaal vertekend beeld kan ontstaan van de feiten.
De opdracht van Justitie aan de IND is overduidelijk om een ontmoedigingsbeleid te volgen, anders is er een te grote aanzuigende werking op vluchtelingen.
De IND gaat er daarom per definitie vanuit, dat de asielzoeker een fraudeur of een gelukzoeker is. Schuld staat vast tot het tegendeel bewezen wordt, en dat bewijs mag zo mogelijk niet geleverd worden. De IND zal er vervolgens alles aan doen om het vermoeden van schuld te onderbouwen tot een voor de rechter acceptabel ogend bewijs. Een toegewezen asielstatus is een nederlaag voor de IND, zo wordt dat beleefd.
De belangen zijn tegengesteld. Iedere asielzoeker wil een verblijfsvergunning, de IND wil, wanneer enigszins mogelijk, iedere asielzoeker terugsturen.
Het gaat dus in het geheel niet om het achterhalen van de waarheid, het is een "spel" dat gespeeld wordt en waarvan meestal de asielzoeker gemakkelijk slachtoffer is ! Het mag lang duren, de IND heeft doorgaans de langste adem en de betrokken ambtenaar kan zich onder optimale omstandigheden aan de procedure wijden. Ombudsman Fernhout schetste onlangs een ontluisterend beeld over de omstandigheden waaronder de "tegenpartij" aan de procedure deelneemt.
De rechter moet vervolgens op basis van de IND dossiers en een pleitnota van een pro deo advocaat een oordeel vellen.
De ambtsberichten van BZ zijn per definitie eenzijdig en "juist", omdat de ministeries van Justitie en BZ uiteindelijk hetzelfde belang dienen.
BZ doet navraag bij de vroegere buren van de asielzoeker, die zelf doorgaans nog in grote angst leven, bijna sterven van armoede en bezig zijn te overleven, waarvan het bemachtigen van voedsel een van de belangrijkste drijfveren is. Elke marketeer weet dat postcodeselectie zo werkt. Vertel me wie uw buren zijn en ik weet wie u bent. Vaak zijn deze mensen als de dood om de waarheid te vertellen zeker aan buitenlandse mogendheden , omdat vluchtelingen niet populair zijn en de sancties van het eigen regime op ongewenste signalen zijn soms letterlijk dodelijk.
In mijn geval is het zo, dat ik als ambassadeursvrouw op nagal wat adressen heb gewoond, binnen en buiten Zaïre. De ambtenaren van BZ houden daar op geen enkele wijze rekening mee, dat ligt niet in hun opdracht.
Wat betreft de arrestatie en internering wenden de ambtenaren zich alleen tot de officiële organen: politie en het gevangeniswezen.
Wordt het verhaal van een vluchteling niet bevestigd door politie of gevangeniswezen, dan hebben zij beet , conclusie van Justitie: een leugen .
Dat er in een land als Zaïre zoiets bestaat als een geheime dienst en dat er ook handlangers van Mobutu (en nu Kabila) waren, die in het geheim mensen oppakten en opsloten in bepaalde gebouwen (maisons surveillées), waar mensen werden gemarteld en veel vrouwen werden verkracht, daarvan willen BZ en Justitie niets van weten. Het past niet in het plaatje waarnaar ze op zoek zijn.
Mijn vluchtverhaal werd ook niet geloofd, omdat ik de naam van de orde van de groep nonnen, die mij hebben vermomd en het land hebben uitgesmokkeld, niet uit de mouw kon schudden. Dat ik inmiddels de naam van die orde wel heb achterhaald heeft totaal geen invloed meer op het ambtsbericht. The link is weak, bedenktijd voorbij, gaat u maar!
Zo worden talloze vluchtelingen slachtoffer van het "spel" tussen het ministerie van Justitie enerzijds en de vluchteling anderzijds, met zeer ongelijke krachts- verhoudingen ten nadele van de laatste catagorie.
Mijn kinderen en ik zijn getraumatiseerd en we zien geen uitweg meer wanneer de rechter op 25 april a.s. een negatief besluit neemt over het ingestelde beroep.
De internationaal geldende regel dat er een redelijke termijn moet zijn tussen de aanvang van een procedure en de uitspraak van een rechter lijkt in ons geval niet op te gaan.
Het zou eerlijker zijn een gequoteerde groep tot de asielprocedure toe te laten en deze dan ook eerlijker te behandelen, door goede toegewezen advocaten ook voldoende tijd te gunnen de zaak tot de bodem toe uit te zoeken.
Dit in plaats van de ogenschijnlijke gastvrijheid die op dit moment met de mond beleden wordt jegens politieke vluchtelingen, maar in de praktijk neerkomt op een ontmoedigings- en uitzettingsbeleid met een trage maar meedogenloze afloop die op voorhand vrijwel vaststaat. Als je tevoren weet dat je vluchtelingen niet serieus wenst te nemen, wek dan ook niet die indruk naar de politiek, de buitenwacht en de vluchteling zelf.
BZ ambtenaren zouden bovendien de opdracht moeten krijgen objectieve ambtsberichten uit te brengen waaruit duidelijk blijkt dat zij de nodige moeite hebben gedaan om de waarheid boven water te krijgen.
De IND liet mij bij herhaling duidelijk blijken niet geïnteresseerd te zijn in mijn diplomatieke verleden. Het werd steeds als hinderlijk weggewuifd en in het dossier nauwelijks belicht. Men wilde gewoon niet geloven, dat iemand die zo n "hoge status"
gehad heeft zo "diep" kan vallen.
Het voorgaande gold trouwens voor alle informatie die contraproductief zou kunnen zijn voor de uitzetting. Mijn man die brak met het misdadige Mobutu regime, wordt in de stukken consequent aangeduid als mijn ex-man, hoewel ik nooit van hem ben gescheiden.
Het feit dat de klasgenoten van mijn kinderen, inwoners ter plaatse en de verantwoordelijk wethouder van onze Nederlandse woonplaats voor ons opkomen, en het feit dat ik inmiddels in staat ben een artikel als dit te produceren, wordt door deskundigen gezien als de enige mogelijkheid om mogelijk op humanitaire gronden een verblijfsstatus te krijgen. De kans dat we die krijgen op basis van de vervolging, die we achter de rug hebben in Zaïre en die ons opnieuw te wachten staat bij terugkeer, wordt miniem geacht.
Ik begrijp zo n beleid niet. In een land waar je de vrijheid hebt om dat te mogen zeggen, zou je ook de vrijheid moeten krijgen om op eerlijke wijze aan te tonen dat je geen economische vluchteling bent, maar een opgejaagd slachtoffer van een regime dat zulke vrijheden niet kent. Kennelijk beschikken ambtenaren van buitenlandse zaken en de IND niet over dat inlevingsvermogen. Omdat ze de politieke opdracht hebben om niet teveel drenkelingen aan boord te nemen. De vluchtelingenstroom zal hoe dan ook moeten worden ingedamd, en ontmoediging en het kleuren van de waarheidsvinding zijn daar de beste middelen voor in een land waar het openlijk sluiten van de grenzen op bezwaren van een politieke meerderheid stuit.
Ik hoop dat dit artikel, los van ons lot, een bijdrage kan leveren aan de maatschappelijke discussie over de wijze waarop in Nederland met vluchtelingen wordt omgegaan. Vooral het verschil tussen het officiële beleid en de feitelijke gang van zaken behoeft veel aandacht.
Sophie Yangala is politiek vluchteling en woonde als ambassadeursvrouw o.a in Taiwan , Zweden en Zambia